درمان‌های نوین ام‌اس

شفا آنلاین>سلامت>بیماری ام اس یک بیماری التهابی <Inflammatory disease> با ویژگی درگیری نقاط مختلفی از سیستم اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع در زمان های مختلف است. در سالیان اخیر از داروهای جدیدی با قدرت و توانایی بیشتر برای کنترل بیماری رونمایی شده است. توجه بیماران به این نکته حائز اهمیت است که داروهای جدید در کنار توانایی زیاد کنترل بیماری عوارض مهمی دارند. در واقع لازم است فایده درمانی داروی جدید بر ریسک عوارض تحمیلی به بیمار رجحان داشته باشد.

تریفلونامید: این داروي خوراکی در درمان بیماری ام اس مورد تأیید قرار گرفته است. مکانیسم اثر این دارو موجب کاهش عبور و مرور سلول های التهابی به نواحی درگیر در مغز و نخاع می شود. با توجه به خوراکی بودن مصرف دارو میزان رضایت بخشی مصرف دارو در بیماران بالاتر از اینترفرون های تزریقی بوده است. شایع ترین عوارض جانبی این دارو اسهال، تهوع، افزایش آنزیم های کبدی و ریزش مو بوده است. عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی عمدتا به صورت فارنژیت گزارش شده است. این دارو در دوران بارداری موجب نقص جنینی جدی می شود بنابراين در گروهx یا خطرناک قرار گرفته است. با توجه به عوارض فوق الذکر لازم است قبل از شروع دارو شمارش گلبول های سفید و قرمز، پلاکت های خون، تست پوستی برای سل و سطح آنزیم های کبدی چک شده و پس از شروع مصرف به صورت ماهانه (تا سه ماه) و پس از آن هر شش ماه مجددا ارزیابی و درخواست شود. از نظر امکان نقص جنینی در صورت تصمیم به بارداری در خانم ها یا باید دو سال از مصرف دارو گذشته باشد یا با داروی کلستیرامین به صورت سریع دارو را از بدن بیمار خارج کرد.

دی متیل فومارات: این دارو که در سال 2013 از سوی سازمان دارو و غذای آمریکا برای درمان ام اس تأيیدیه گرفت، اثرات ضدالتهابی و آنتی اکسیدان داشته و اثرات حمایت کننده برای بافت های آسیب دیده عصبی دارد. عوارض جانبی <side effects> آن اندک و بیشتر در یک ماه اول درمان عارض می شود و شامل گرگرفتگی و عوارض گوارشی است. مهم ترین عارضه این دارو کاهش لنفوسیت های خون محیطی است. از سال 2013 تاکنون چهار مورد کیس عفونت مغزی با آن البته در بیماران غیرام اسي گزارش شده است. عوارض جانبی در ماه اول را می توان با اقداماتی کاهش داد. گرگرفتگی را می توان با آسپیرین و خارش را با آنتی هیستامین و عوارض گوارشی را با آنتی اسید و نیز مصرف دارو با غذا کاهش داد.

آلمتزومب: این دارو از خانواده آنتی بادی های مونوکلونال است. این دارو در دو سال تزریق می شود. سال اول فقط یک تزریق پنج روزه و سال دوم یک تزریق سه روزه انجام می شود. عوارض جانبی آن به صورت سردرد، عارضه پوستی، تهوع و تب حین تزریق است. یک عارضه مهم دیگر افزایش ریسک عفونت هایی مانند عفونت های تنفسی و ادراری و عفونت با ویروس هرپس است. یک عارضه نادر اما خیلی مهم این دارو افزایش ریسک بروز سایر بیماری های خودایمنی در بیمار است. شایع ترین عارضه التهاب خود ایمنی غده تیروئید است. بیماران لازم است طی مصرف دارو برای جلوگیری از عفونت هرپس دارو مصرف کنند و از نظر درگیری کلیوی و ابتلا به سایر بیماری های خودایمنی پیگیری شوند.

پیوند سلول های بنیادی: سلول های بنیادی در نواحی مختلفی از بدن پراکنده اند، ولی سلول های بنیادی را می توان آسان تر و مطمئن تر از مغز استخوان در خون و جفت جدا کرد. البته می توان سلول های بنیادی را از فرد یا افراد دهنده ای نیز دریافت کرد. استفاده از سلول های بنیادی موجب جدیدشدن سیستم ایمنی در شرایط غیرالتهابی می شود، البته لازم است پیش از انجام این روش، سلول های التهابی مضر را با روش های شیمی درمانی سخت از بین برد. در مطالعات عنوان شده است هرچه بیمار جوان تر باشد و هرچه پیوند زودتر و در پنج سال اول ابتلا به ام اس انجام شود، پیش آگهی بهتر خواهد بود. البته استفاده از سلول های بنیادی عاری از خطر نبوده است و مواردی از مرگ و سمیت شدید با داروهای شیمی درمانی گزارش شده اند. استفاده از سلول های بنیادی اهداشده از دیگران با خطر وقوع واکنش های رد پیوند به یک عامل غیرخودی پیچیده می شود. در روش پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی سلول های بنیادی از مغز استخوان استخراج شده و سپس به صورت وریدی تزریق می شود. این روش نیاز به شیمی درمانی ندارد. از عوارض تأخیری و دیرهنگام این روش آگاهی زیادی در دست نیست، بنابراين استفاده از این روش های درمانی در آینده را با محدودیت جدی مواجه می کند. اخیرا موج جدیدی از درمان ام اس با سلول های بنیادی در بین بیماران مبتلا به ام اس، آن هم به خاطر ترجمه ای مبهم از یک خبر علمی به راه افتاده است. توجه به این نکته حائز اهمیت است که این روش درمانی بهبود دهنده کامل نبوده، بلکه یک روش کنترل کننده آن هم در مراحل اولیه سیر بیماری است که بیماری در حداکثر شدت فاز التهابی خود است و در مراحل انتهایی ثانویه پیش رونده که بیمار ناتوان و نیازمند به ویلچر شده است، نتایج چشمگیری نخواهد داشت./شرق