به گزارش «آستان»، لازم است در اين زمينه برنامهريزيهايي انجام گيرد تا جمعيت سالمنداني كه در اين دوران حساس به سر ميبرند بتوانند از آرامش مناسبي بهرهمند شوند.
مقوله تكريم و احترام به سالمندان يكي از موضوعاتي كه ريشه در فرهنگ، آداب و رسوم و سنتهاي ايرانیان دارد. سالمندان انتقالدهنده تجربيات و اطلاعات سازنده به نسل جوان هستند و همواره بايد تلاش هايي صورت گيرد تا در كنار بقيه اعضي خانواده اين دوران را سپري كنند. وقتي در جامعه به سالمندان به منظور يك ارزش ماندگار و سرمايه نگاه شود جامعه شاهد پويايي و بالندگي خواهد بود.
تكريم در فرهنگ ايراني
در كشورهاي ممالك شرقي مانند ايران كه معمولا اين كشورها از فرهنگ بالايي برخوردارند و همچنين از نظر ديني معتقدند به يك آئين مقدس ،تكريم سالمندان هميشه مورد توجه قرار گرفته است در جامعه ايراني افراد به عنوان مسلمان به اين موضوع بيش از اديان ديگر توجه مي كنند.معمولا بحث تكريم سالمندان به صورت سنتي انجام مي گيرد يعني اينكه جزء فرهنگ عمومي همه خانواده ها است .
دكتر سيدرضا اسحاقي فلوشيپ سالمندان و مدرس دانشگاه، با اشاره به كرامت سالمندان به «آستان» میگوید: در خانوادهها كرامت سالمندان را با نشانگرهاي خاصي كه دارند انجام ميدهند به طور مثال اگر يك فرد سالمند وارد اتوبوس شود يك جوان مكلف است كه از جاي خود برخيزد و جاي خود را به او بدهد و يا در نمونه اي ديگر مي توان عنوان داشت كه هنوز اين مسئله در ميان خانواده ها مرسوم است كه وقتي يك فرد سالمند فرهيخته در جمعي نشسته است افراد جوان تر به احترام او پاي خود را دراز نمي كنند ولي ديده مي شود كه به تدريج با گذشت زمان با توجه به رنگ باختن شاخصه هاي فرهنگي جوامع از جمله تكريم سالمندان كه يكي از ويژگي ها و مشخصات بارز چنين جوامعي است متاسفانه اين موضوع دستخوش تغييرات قرار گرفته يا به دست فراموشی سپرده شده است.
وی ادامه میدهد: ميتوان از بيان اين مطالب به اين موضوع رسيد كه نياز داريم مقوله تكريم و بزرگداشت سالمندان را كه علاوه بر اينكه جزء مقوله هاي فرهنگي و ديني مان است در موضوعات قانوني نيز برايش جايگاهي تعيين و تعريف كنيم . به طور مثال همين موضوع اينكه جوانان گذشت مي كنند و در اتوبوس جاي خود را به بزرگان مي دهند اگر به طور قانونمند درآيد بهتر است يعني به اين صورت كه تعدادي از صندلي هاي اتوبوس را به سالمندان اختصاص دهيم تا محلي براي نشستن باشد.
دكتر اسحاقي عضو هیأت علمي دانشگاه در ادامه میافزاید: به تدريج بايد جايگاه سالمندان را به طور واضح در قوانين ،برنامه ريزي ها ، شهر سازي ، معماري و ... تعريف شود و شهرها به گونه اي طراحي شود و خانه ها را طوري بسازيم كه براي استفاده سالمندان مفيد باشد و سالمنداني كه ممكن است از عصا، واكر و يا ويلچر براي راه رفتن استفاده مي كنند و در همين شهر و جامعه زندگي مي كنند بتوانند دوران سالمندي خوبي را سپري كنند .بنابراين طرحي به نام شهر يا جامعه دوستار سالمند نياز داريم تا بتوانيم تكريم سالمندان را به جا بياوريم.
سالمندي در جوامع
اين نگاه سطحي كه به پير شدن جمعيت و جوامع داريم همين برداشت اوليه را به افراد مي دهد كه چه هزينه هايي شايد براي آن جامعه ايجاد شود. اما اگر به طور واضح به موضوع پير شدن جوامع نگاه شود نه تنها هزينه اي در بر ندارد بلكه به نوعي سرمايه به شمار مي روند.
اين فلوشيپ سالمندي با بيان اين مطلب كه سالمندان سرمايه ها و ارزشهاي هر جامعه اي هستند ادامه میدهد: به طور مثال كشورهاي نفت خيز تعداد حلقه هاي چاه را به عنوان سرمايه تلقي مي كنند ولي در جهان امروز اگر واقع بينانه به هر موضوعي نگاه شود منابع انساني كه در راس آن سالمندان هستند سرمايه آن جامعه محسوب مي شوند و جزء افتخارات جامعه به شمار مي روند.اين يك رويكرد و نگاه كلي به مقوله سالمندي است كه به عنوان اندوخته و سرمايه تلقي مي شوند چون هر كدام از آنها كوهي از تجربه هستند كه مي توانند مورد استفاده نسل هاي بعد از خود قرار گيرد.اما از نگاه بهداشتي ، تندرستي و... سالمندان عمدتا دچار بيماري هايي هستند كه محبورند براي كنترل و درمان بيماري هاي خود چند دارو را به طور روزانه و يا تا آخر عمر استفاده كنند و به دليل فرسودگي و كاهش عملكرد دستگاه هاي بدن معمولا نياز به يك سري وسايل جانبي و كمكي دارند كه بتوانند زندگي عادي را ادامه دهند در مجموع اين دو مقوله چه بحث دارو درماني و چه بحث وسايل و امكانات جانبي هزينه سنگيني را به دوش خانواده و جامعه تحميل مي كند. كه حتما بايد سازمان هاي بيمه گر و دستگاه هاي متولي امر سالمندان جامعه را در جهت مراقبت هر چه بيشتر و بهتر از سالمندان حمايت كنند و حمايت هاي معنوي و مادي لازمه اين امر است.
وي در ادامه بيان مي كند: كشورهايي كه از نظر بيمه اي چه از نظر تعداد و تنوع و پوشش نسبتا قابل قبولي را براي جامعه خود فراهم كرده اند مقوله سالمندي را هم تحت پوشش بيمه قرار داده اند اگر چه كه آنها در بحث تامين هزينه ها و امكانات و مشكلات عديده اي رو به رو هستند رويكرد جديدتري كه حتي كشورهاي متفاوت دارند اين است كه در همان محيط خانواده سالمندان تا آخر عمر در كنار بقيه اعضاي خانواده زندگي كنند . رويكردي كه در گذشته وجود داشت اين بود كه زماني كه سالمندان ناتوان مي شوند از درون خانواده به مراكز نگهداري برده مي شدند . در حاليكه امروزه اين رويكرد دچار تحول شده است . پس در مجموع ما هم به عنوان يك كشور فرهنگي و ديني با توجه به آن سابقه و پيشينه كرامت انسان ها و به خصوص سالمندان راه خطا رفته آنها را نبايد تكرار كنيم و هر چه حمايت بيشتري صورت گيرد و خانواده ها حمايت شوند سالمندان مي توانند در همان خانواده نيازهايشان مرتفع شود.