بمـب بی‌صـدای بهداشـت عمـومی

به گزارش شفا آنلاین، دکتر استفان هریسون، استاد بیماری‌های گوارش و کبد در مرکز پزشکی ارتش بروکز، می‌گوید، این بیماری درست تشخیص داده نمی‌شود، به این دلیل که اولاً درمانگران آگاهی لازم از این بیماری را ندارند و دیگر اینکه برای تشخیص باید یک بیوپسی تهاجمی انجام داد.

       هریسون در یک مطالعه روی 400 نفر که نمی‌دانستند مبتلا به نش هستند یا نه به این نتیجه رسید که 12 درصد از این افراد بی آنکه خود بدانند به بیماری مبتلا بوده‌اند. به‌این‌ترتیب می‌توان گفت که بیماری کبد چرب غیرالکلی حتی از دیابت شایع‌تر است، اما موضوع اینجاست که در نش بیمار تا به مرز از دست دادن کبد و درخطر قرار گرفتن حیاتش نرسیده باشد، بیماری‌اش تشخیص داده نمی‌شود.

بمب بی‌صدای بهداشت عمومی
       به نظر متخصصان کبد، کبد چرب غیرالکلی بمب بی‌صدای بهداشت عمومی است که ممکن است به‌زودی خود را به صورت افزایش پذیرش بیمارستانی بر بهداشت عمومی ما تحمیل کند. انتظار می‌رود تا سال 2020 این بیماری از هپاتیت C عبور کند و اولین علت پیوند کبد شود. متخصصان عقیده دارند، بخشی از افزایش ابتلا به بیماری نش در 2 دهه گذشته به دلیل افزایش شیوع چاقی بوده است.

       هرچند ارتباط بین چاقی و کبد چرب غیرالکلی هنوز مورد مطالعه قرار دارد، نظریه موجود می‌گوید تجمع بی‌رویه چربی در کبد منجر به تخریب بافت کبد و درنهایت به ناتوانی و مرگ می‌انجامد.

رقابت کارخانه‌های داروسازی
       هنوز هیچ درمانی برای این بیماری شناخته نشده است و به همین دلیل چندین کارخانه داروسازی و شرکت‌های بیوتکنولوژی در رقابت هستند تا بتوانند اولین دارو را روانه بازار کنند. هرچند شرکت‌های بزرگی مانند گیلئاد، بریستول-مه‌یر و سانوفی مشغول انجام مطالعات و آزمایش‌ها دراین‌باره هستند، برخی گروه‌های خاص داروسازی قصد دارند که مرحله سوم کارآزمایی را همین امسال آغاز کنند.

 تحلیلگران بازار دارو عقیده دارند که ورود داروهای ضد نش می‌توانند سود عظیمی نصیب تولیدکنندگان کنند: 33میلیارد دلار یا حتی بیشتر تا سال 2025. نش در 4 مرحله بیمار را گرفتار می‌کند. طی 3 مرحله اول، چربی در کبد تجمع پیدا می‌کند. نتیجه این تجمع می‌تواند التهاب مزمن و ایجاد اسکار و فیبروز باشد. ظرف چند سال، این آسیب می‌تواند تبدیل به سیروز شود که همان مرحله چهارم بیماری است.

هدف، درمان نخستین مراحل
       برنامه اغلب شرکت‌های داروسازی این است که دارویی برای درمان مراحل اولیه بیماری روانه بازار کنند. مارک پروزانسکی، از کارشناسان «اینترسپت» که داروی آبتیکولیک اسید( Obeticholic acid ) را برای مرحله فیبروز بیماری روانه بازار کرده است، می‌گوید: «هدف جلوگیری از وقوع سیروز است.

 وقتی بیماری تا مرحله سیروز پیش رفته باشد، مرحله سخت شروع شده و بیمار یا نامزد پیوند کبد می‌شود یا باید از زندگی دست بشوید.» آبتیکولیک اسید در مرحله 2 کارآزمایی موفق بوده است و روند فیبروز را دست‌کم در یک مرحله در بخش بزرگی از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی معکوس کرده است. اینترسپت تصمیم دارد تا مرحله سوم کارآزمایی را در 2هزار بیمار فیبروتیک انجام دهد. الافیبرانور (Elafibranor) دارویی که توسط کارخانه داروسازی فرانسوی جنفیت ساخته شده است، نیز برای درمان مرحله فیبروتیک آماده ورود به مرحله سوم کارآزمایی است.

منتقدان چه می‌گویند؟
       اما همه افراد مانند کارخانه‌های داروسازی از تولید داروهای ضد فیبروز استقبال نکرده‌اند. منتقدان عقیده دارند تولید این دارو مانند تولید دارویی برای کم کردن صدمات به ریه برای افراد سیگاری است، این دارو به آن‌ها کمک می‌کند تا به کشیدن سیگار ادامه دهند.

در مورد داروی ضد نش منتقدان می‌گویند تولید این دارو یعنی اینکه به مردم بگوییم به خوردن چیزبرگرهای چرب و نشستن پای تلویزیون ادامه بدهید. دکتر روبرت کلیتزمن، مدیر گروه برنامه‌های بیوتکنولوژی در دانشگاه کلمبیا، می‌گوید، «به جای پرداختن به بیماری کبد چرب غیرالکلی بهتر است کل مشکل چاقی را حل کنیم. بسیار ارزان‌تر است که پرستاری در کنار پزشک برای دادن رژیم غذایی و تمرین‌های ورزشی مناسب حضور داشته باشد، اما ما آدم‌ها و به‌خصوص ما آمریکایی‌ها عادت کرده‌ایم به سراغ آسان‌ترین راه برویم، یعنی فوراً یک قرص بخواهیم.»

        در جهانی که قیمت دارو را نمی‌توان پیش‌بینی کرد، مانند قیمت 92هزار دلاری مصرف سالانه داروی ضد هپاتیت C سوالدی، برخی نگران آن هستند که یک داروی ضد نش بودجه‌های مربوط به بهداشت عمومی که به بیمه‌های مدیکر و مدیکید و کهنه سربازان اختصاص دارد را ببلعد. «اگر فرض کنیم که این داروها همان قیمت داروی سوالدی را داشته باشند، این یعنی 115میلیارد دلار در سال. علاوه بر اینکه، داروهای ضد کبد چرب غیرالکلی باید تمام عمر مصرف شوند و مانند سوالدی مصرف آن‌ها دوره‌ای نیست، درحالی‌که هیچ دارویی نوید درمانی پایدار را نمی‌دهد و تنها درمان قطعی و درست جلوگیری از چاقی است.»

بودجه بهداشت عمومی به جیب شرکت‌های دارویی نرود
       کارشناسان سیاست‌گذاری بهداشت عمومی سودی را که از تولید این نوع داروها نصیب شرکت‌های داروسازی می‌شود «انتقال ثروت با کمک دولت» می‌دانند، چون عقیده دارند که نهادهای عمومی منابع مالی را از بخش بزرگی از مالیات‌دهندگان می‌گیرند و به سهامداران شرکت‌های داروسازی منتقل می‌کنند. «اگر این نهادها بتوانند از بودجه عمومی برای تولید داروهای ضد نش به شرکت‌های داروسازی پولی پرداخت کنند، تعبیر ما این است که این نهادها قادر به انجام کارهای دیگر هم هستند.»

یعنی می‌توانند برای از بین بردن چاقی هم بودجه‌ای را کنار بگدارند. «اگر فرض کنیم که بودجه بهداشت عمومی محدود است، پس چطور می‌خواهیم این بودجه را به صورت سود به شرکت‌های داروسازی بدهیم؟ آیا باید این بودجه به تولید داروهای گرانقیمت نش داده شود؟

        کلیتزمن بازار آزاد دارو را برای برانگیختن غول‌های بزرگ دارویی و غذایی آمریکا سرزنش می‌کند که به قیمت سلامت عمومی مردم در پی سودهای کلان خود هستند. او می‌گوید: «کار سودآوری است که اول به مردم غذاهای چاق‌کننده بفروشیم و بعد از آن برای درمان بیماری‌های چاقی داروهای گرانقیمت تولید کنیم.» سپید
Newsweek