شفاآنلاین:سلامت>«براساس آمار مرکز روماتسیم ایران سن ابتلا به آرتروز در کشورمان
پایین تر از میانگین جهانی است؛ به گونه ای که ۲۰درصد مبتلایان به آرتروز
زانو کمتر از ۵۰ سال دارند.» اگرچه آرتروز شایع ترین بیماری اسکلتی در دنیا
محسوب می شود، اینکه تا این اندازه سن ابتلا به آن در کشورمان پایین است،
زنگ خطری جدی برای همه است. بیماری که شاید شما را خیلی زود زمین گیر نکند،
ولی به طور حتم از کیفیت زندگی تان می کاهد و بار بیماری زیادی را برایتان
به همراه می آورد. نکته تأمل برانگیز ماجرا هم اینجاست که این بیماری
ارتباط مستقیمی با سبک زندگی ما دارد. به عبارت دیگر، به راحتی
می‌توانسته‌ایم از این بیماری پیشگیری کنیم، ولی این کار را نکرده‌ایم.
موضوعی که اگر تاپیش از دیرشدن، قدری بر میزان آگاهی‌هایمان در باره آن
بیفزاییم، عزم جدی تری برای پیشگیری از آن هم پیدا می‌کنیم.
آرتروز
به گزارش شفا آنلاین:در مفصل‌های سالم، ماده‌ای شبیه به لاستیک
به نام غضروف وجود دارد که انتهای هر استخوان را می‌پوشاند. این ماده مانند
بالشتکی بین استخوان‌ها قرار می گیرد. آرتروز سبب ازبین رفتن غضروف‌ها
و ایجاد اختلال در حرکت مفصل‌ها و درد و تورم شدید می‌شود .
مفصل های درگیر
آرتروز روی هر مفصلی تأثیر می گذارد، ازاین رو ما بیش از 100نوع از این بیماری داریم. با این همه، برخی مفصل‌ها بیشتر درگیر می شوند:
زانوها
ران ها
بخش پایین کمر
اتصالات کوچک انگشتان
انگشت شست و انگشت بزرگ پا
13 تا 20 درصد
آرتروز زانو شایع ترین آرتروز است. میزان شیوع آن در دنیا ١٣درصد و در ایران ٢٠درصد است.
نشانه‌های بیماری
درد و خشکی مفصل ها، به ویژه صبح ها یا پس از استراحت
محدود شدن دامنه حرکت مفصل‌ها
ایجاد صدا در هنگام خم کردن مفصل‌ها
تورم خفیف در اطراف مفصل و دردی که پس از فعالیت یا در پایان روز بدتر می‌شود
گاهی هم هیچ نشانه‌ای ندارد و فقط با عکس برداری از مفصل‌ها مشخص می شود
4 کیلو
هر یک کیلو کاهش وزن 4کیلو بار از روی زانو بر می دارد.
4 برابر
زنان مبتلا به اضافه وزن نسبت به زنانی که وزن طبیعی دارند، حدود 4برابر بیشتر در معرض خطر آرتروز هستند.
عوامل خطرساز
ژنتیک
افزایش سن
چاقی
تغذیه نامناسب
داشتن سابقه آسیب مفصلی
استفاده بیش از حد از مفصل‌ها
اختلالات متابولیکی خاص
ضعف عضلات
بیماری‌های استخوانی و مفصلی مانند روماتیسم
پیامدهای بیماری
دردهای مزمن
ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه
دشوارشدن راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
تغییر شکل دائمی در مفصل ها
درگیر کردن قلب، چشم ها، ریه ها، کلیه ها و پوست
30 درصد
میزان زمین خوردن در افراد مبتلا به آرتروز ۳۰درصد بیشتر است.
20 درصد
خطر شکستگی استخوان در افراد مبتلا به آرتروز درمقایسه با دیگران ۲۰درصد بیشتر است.
روند شدت گرفتن آرتروز
با بدترشدن آرتروز، استخوان ها می شکنند و ساختارهایی به نام خار استخوانی ایجاد می شود.
قطعاتی از استخوان ها یا غضروف ها جدا و در اطراف مفصل شناور می مانند و سبب التهاب می شوند.
پروتئین هایی به نام سیتوکین و نیز آنزیم های تولیدشده آسیب بیشتری به غضروف وارد می کنند.
در مرحله نهایی آرتروز، غضروف از بین می رود و استخوان ها روی هم کشیده می شوند و سبب بروز آسیب و درد بیشتری می شوند.
65 سال
آرتروز ممکن است در هر سنی بروز کند، ولی میزان شیوع آن درمیان افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است.
مسیرهای پیشگیری
تغذیه‌تان را درست کنید
تغذیه درست هم از بیماری پیشگیری و هم به درمان آن کمک می کند. برای این منظور مصرف این مواد را در برنامه غذایی تان بگنجانید.
ماهی‌ها سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 مانند سالمون، قزل آلا، خال مخالی و ساردین
دانه های سویا و روغن هایی مانند روغن آوکادو، زیتون، گردو و گلرنگ
میوه های قرمز و بنفش مانند گیلاس، توت فرنگی، زغال اخته و بلوبری
محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست و پنیر
مرکباتی مانند پرتقال، گریپ فروت و لیمو
آجیل ها، غلات کامل و چای سبز
کلم بروکلی، سیر، پیاز و پیازچه
از آسیب دیدگی بپرهیزید
وقتی به مفصل آسیب
می رسانید، غضروف نیز صدمه می بیند، در نتیجه تحلیل رفتن مفصل سرعت بیشتری
می گیرد. پس درهنگام ورزش یا کار حتما از لوازم حفاظت فردی استفاده کنید
و کارها را براساس اصول درست آن انجام بدهید.
با پزشکتان صحبت کنید
اگر در ابتدای راه بیماری
هستید، حتما بامراجعه به پزشک یا روماتولوژیست درمسیر درست مقابله
با بیماری قرار بگیرید و از پیشرفته شدن آن بپرهیزید. پزشک به شما کمک
می کند تا سبک زندگی تان را اصلاح کنید.
ورزش کنید
ورزش نه تنها وزن اضافی را که روی مفاصل
وارد می شود، از بین می‌برد، بلکه عضلات اطراف مفصل را نیز قوی می کند.
فعالیت های هوازی متناوب مانند پیاده روی یا شنا به همراه ورزش های قدرتی
و حرکات کششی برای این منظور عالی هستند.
از مفصل خود محافظت کنید
استفاده از اصول درست
هنگام نشستن، کارکردن و بلندکردن اجسام سنگین می تواند مفصل‌ها
را از فشارهای روزانه حفظ کنید، مانند اینکه اگر می‌خواهید یک وسیله سنگین
را حمل کنید آن را نزدیک بدن نگه دارید تا فشار زیادی به کمرتان نیاید
یا هنگام ایستادن های طولانی مطمئن شوید کمر، پاها و دستانتان در یک راستا
هستند و حمایت می شوند.
در مصرف روی زیاده روی نکنید
غذاهای سرشار از روی
مانند غذاهای دریایی، کاکائو و مرغ را کمتر مصرف کنید. این غذاها می توانند
سبب بروز آرتروز شوند، چون غضروف‌ها با تغییرات مولکولی ناشی از روند
جایگزینی عنصر روی در بدن از بین می روند.
درمان
آرتروز درمان قطعی ندارد و درمان های معمول
نقش نگهدارنده دارند، یعنی فقط سبب کاهش درد و برگشت نسبی کارآیی مفصل
می شوند. برای این منظور از جراحی، درمان های دارویی و غیردارویی مانند
فیزیوتراپی و خودمراقبتی استفاده می شود.
