مهم‌ترین خطاى یک تحقیق خطاى تمایلات محقق است که علاقه داشته باشد، نتیجه خاصى را تحصیل کند. این علاقه احساسى، موجب می‌شود آنچه را که دوست دارد، ببیند یا گزارش کند.
شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت>به عنوان یک اصل پذیرفته‌شده در تحقیق، هر عاملى که باعث سوگیرى یا انحراف نتیجه واقعى آزمون بشود، «عامل مخدوش‌کننده» نام دارد.
از آن بدتر خطاى متدولوژى یا روش اصولى تحقیق است که این خطا در اساس یک خطاى سیستمیک است. گاهى محقق اصلاً در ابتداى مطالعه تحقیقى وارد روش غیراستاندارد و غیرعلمى تحقیق می‌شود.
من باید در مقایسه سزارین با زایمان طبیعى یک چند اشاره ساده کنم. اینکه ما سزارین انتخاب شده را با سزارین اجتناب ناپذیر، مخلوط کنیم، وارد اولین خطاى متدولوژیک سوگیرى شده‌ایم. سزارین در ذات خود وقتى اجتناب ناپذیر باشد، یعنى با یک عامل تهدید‌کننده حیات جنین روبه‌رو شده و معناى دقیقش این است که یک اقدام درمانى و خطرناک براى رفع خطر صورت گرفته است. بیشتر مواقع علت سزارین اجتناب ناپذیر یا اورژانس یک عامل مخرب است که می‌تواند منجر به مرگ مادر یا جنین شود. یعنى اینجا سزارین یک عملیات احیاء و نجات جان دو انسان آسیب‌دیده است.
همه کسانى که سزارین اجباری و ناگهانى را با سزارین انتخاب‌شده برنامه‌ریزى شده، درهم آمیخته و سعى می‌کنند نتایج و صفات این دو موقعیت را به هم متصل و تجمیع کنند، دچار خطا و اشتباه متدولوژیک می‌شوند. سزارین اجباری با سزارین انتخابى به هیچ عنوان نباید با هم مقایسه شوند؛ زیرا عوارض سزارین اجبارى خودش می‌تواند علت شروع انجام سزارین باشد.
اینکه مى‌بینم عده‌اى هوش یا نقص جنین یا عوارض مادرى جنینى سزارین را با زایمان طبیعى مقایسه می‌کنند یا حتى مى‌بینم که نتایج درمان‌هاى جراحى را با غیرجراحى مقایسه می‌کنند، تعجب می‌کنم. سزارین اجبارى یا اورژانسی با سزارین انتخابى قابل مقایسه نیست.
مقایسه یک روش ماهیتاً تهاجمى از سر ناچاری با روش غیرتهاجمى در اساس وارد خطاى تحقیق می‌شود، زیرا موقعیت رسیدن به روش تهاجمى درمانى در ذات خود یک وضعیت خطرناک‌تر و تهدید‌کننده‌تر است. حتى در صورت نبود عوامل خطر، وقتى موقعیتى را که در آن مشکل وجود ندارد با موقعیت مشکلدار مقایسه کنیم، در حقیقت کلمه «مشکل» را درک نکرده‌ایم. همان عاملى که مجبور شدیم به جراحى برسیم تا لحظه آخر اثر تهدیدى و تخریبى خود را اعمال می‌کند و نجات با جراحى می‌کوشد، یک تهدید آسیب‌زا را حذف یا کم کند. این یعنى جراحى اگر موفق باشد، تازه وارد منطقه سفید طبیعى می‌شویم.
گاهى مخلوط کردن معناى طبیعى با سنتى هم یک خطاى ساده است. مفهوم «طبیعى» ذاتاً به معناى «بى‌خطرى» نیست؛ زیرا در طبیعت، بلایاى طبیعى هم سنت طبیعت است. بنابراین تعجب می‌کنم از کسانى که با مخلوط کردن وضعیت ذاتاً خطرناک و عارضه‌دار با یک موقعیت طبیعى، سعى در نتیجه‌گیرى غیرعلمى یا دلخواه دارند. من فکر می‌کنم ما مثل همه خطاهاى سیستمیک حتى در تحقیق و نتیجه‌گیرى از مطالعات و تفسیرهاى علمى، درگیر سفسطه و مغلطه شده‌ایم. بیایید بگذاریم به جاى خیابان، محفل علمى و تخصصى جاى چالش علمى و بحث تحقیقى باشد. براى یک‌بار هم که شده بگذاریم علم براى ما تصمیم بگیرد. جنین آنقدر معصوم و بى‌پناه هست که حق داشته باشد، سلامتش بازیچه دعواى من و ماى عاقل نشود.
سهیل طالبى حسینى
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار