شفاآنلاین:سلامت>دلیل به وجود آمدن زخم معده در انسان را میتوان آسیب خوش خیم به مخاط و زیر مخاط دستگاه گوارشی دانست زخم معده در جداره داخلی معده و یا قسمت آغازین روده کوچک که اثنی عشر نامیده می شود وجود دارد. هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بر هم می خورد زخم معده ایجاد می شود. یا به عبارت دیگر ترشح بیش از حد اسید معده به هر دلیلی می تواند منجر به ایجاد زخم گوارشی شود. تقریباً ده درصد افراد جامعه در طول عمر خود حداقل یک بار مبتلا به زخم معده یا اثنی عشر می شوند زخم های گوارشی در هر سنی می توانند بروز کنند.
به گزارش شفا آنلاین:در گذشته زخم معده را مشکلی گوارشی در اثر ازدیاد اسید معده تلقی میکردند اما امروزه این بیماری دلیل علمی تر با عنوان رشد و تکثیر بی رویه باکتری های هلیکوباکتر پیلوری دارد. این باکتری در عفون تهای انسانی بسیار شایع است این باکتری توسط آب و غذا منتشر می شود همچنین در بزاق دهان نیز دیده شده است و احتمال می رود که بتواند از راه هایی مثل بوسیدن هم انتقال یابد. این باکتری می تواند به دیواره معده چسبیده و باعث ضعیف شدن و التهاب آن قسمت از معده می شود از این رو درمان زخم معده توسط داروهای آنتی بیوتیک و ضد باکتری انجام میشود. شیوع زخم معده از فردی به فرد دیگر 6 تا 15 درصد است. البته اسید معده در افزایش فرسایش دیواره معده و افزایش رشد باکتریها بی تأثیر نیست.
زخم معده دو نوع است که عبارتند از:
- زخم معده که در پوشش معده اتفاق می افتد.
- زخم دوازدهه ای که در قسمت فوقانی روده کوچک ایجاد می شود.
علائم زخم معده
شایع ترین نشانه زخم معده درد سوزش معده است. دردهای زخم معده بین چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد اما این دردها موقتی اند و زمانی که معده خالی باشد به دلیل تاثیر اسید معده بدتر می شود. خوردن غذاهایی که اسید معده را کاهش می دهند و یا مصرف داروی کاهش دهنده اسید ممکن است درد را کاهش دهد. زخم معده علائم دیگری نیز دارد که عبارتند از:
- نفخ
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل
- مدفوع تیره و سیاه رنگ
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سوزش سردل
- احساس خستگی بی دلیل
- رنگ پریدگی پوست
- استفراغ دارای ذرات خونی
- خون تیره در مدفوع
- دل درد شدید
- سوزش معده
زمانی که زخم معده حاد می شود ممکن است باعث خونریزی معده و روده شود و مشکلات گوارش شدیدتر شده و فرد بیمار مشکل خونی و افت فشار را تجربه کند.
عوامل ایجاد زخم معده
علت رایج زخم های گوارشی یا زخم معده شامل موارد زیر می شود:
- باکتری
باکتری هلیکوباکتر پیلوری که قبلا به آن اشاره شد، در لایه مخاطی زندگی می کنند و پوشش حفاظت از بافت هایی که در معرض روده کوچک و معده هستند را حفظ می کند. اغلب این باکتری مشکلی به وجود نمی آورد اما باعث التهاب لایه داخلی معده می شود و زخم ایجاد می کند.
- استفاده از داروهای مسکن
مصرف داروهای مسکن تجویزی که داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نامیده می شود موجب زخم معده شود. این داروها عبارتند از: آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم، استامینوفن.
- سیگار کشیدن
مصرف سیگار ممکن است در افرادی که به باکتری هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند باعث زخم معده شود.
- مصرف الکل
الکل تخمیر مخاطی معده را از بین می برد و اسید معده را افزایش می دهد.
این عوامل به تنهایی باعث زخم معده نمی شوند اما آنها می توانند زخم را شدیدتر و بحرانی تر کنند.
نحوه تشخیص زخم معده
برای تشخیص زخم معده باید سابقه بیماری و داروهای مصرفی بدون نسخه و هر نوع داروی دیگری توسط پزشک بررسی شود. تشخیص زخم معده بستگی به علائم و شدت زخم تان دارد. برای تعیین عفونت هلیکوباکتر پیلوری ممکن است آزمایش خون و مدفوع گرفته شود. علاوه بر این آزمایش، سایر آزمایش های تشخیص زخم معده عبارتند از:
- swallow barium
در این آزمایش یک مایع سفید ضخیم که باریم نام دارد را می خورید که این مایع دستگاه گوارش را پوشش می دهد. سپس پزشک از طریق اشعه ایکس معده و روده کوچک را بررسی می کند.
- آندوسکوپی(EGD)
یک لوله نازک از طریق دهان در داخل معده و قسمت ابتدایی روده کوچک قرار می گیرد. این آزمایش برای زخم، خونریزی و هر گونه بافت غیرطبیعی انجام می گیرد.
- بیوپسی آندوسکوپی
در این نوع آزمایش یک قطعه بافت معده، برای بررسی های بیشتر پزشک، برداشته می شود.
درمان زخم معده
زخم معده بر اساس انواع مختلفی که دارد میتواند درمان های گوناگونی داشته باشد اگر تست های بالینی در بدن شما نشانه هایی از غلظت زیاد باکتری پیلوری داشته باشد پزشک برای شما درمان کنترل رشد باکتری را تجویز خواهد کرد در این درمان به شما ترکیبی دارویی به مدت بیش از دو هفته داده میشود که می بایست آن را به صورت مداوم مصرف کنید داروها شامل آنتی بیوتیک برای کنترل رشد و نوعی کاهش دهنده اسید معده است. مصرف این داروها ممکن است عوارض مختلفی از خود بروز دهد که از جمله آنها اسهال و ناراحتی معده ناشی از مصرف آنتی بیوتیک است اگر این علائم با گذر زمان بهبود نیافت و شما مشکلات حادتری تجربه کردید، می بایست آن را به پزشک گزارش کنید اگر نشانه هایی از رشد باکتری در بدن و معده شما وجود نداشته باشد پزشک درمان کاهش اسید معده را پیش خواهد گرفت در این روش با استفاده از درمان دارویی میزان اسید معده شما کنترل میشود تا از پیشرفت زخم در نواحی مختلف جلوگیری شود طول مدت درمان میتواند تا هشت هفته نیز طول بکشد در این درمان از داروهایی به مانند راینیتیدین یا فاموتیدین استفاده میشود که اسید و درد معده را فروکش میکنند البته این داروها در ایران به صورت نسخه ای فروخته میشود و شما برای تهیه آنها نیاز به دستور پزشک دارید همچنین ممکن است پزشک به شما محلولی برای پوشاندن دیواره معده برای جلوگیری از اسیدی شدن آن نیز تجویز کند.
