چگونه با ادب صحبت کنیم؟

شفا آنلاین>اجتماعی>نحوه صحبت کردن و سخن گفتن تان نشانه شخصیت شماست, از این 7 عادت زشت و ناپسند هنگام صحبت کردن دوری کنید.


به گزارش شفا آنلاین:می دانستید چگونگی صحبت کردن شما می تواند نماینده شخصیت و نوع تفکرتان باشد؟ آیا به تفاوت ها و الگوهای گفتاری زنان و مردان<Male and female speech patterns> توجه کرده اید؟ یا به طور کلی آیا قبول دارید شخصیت هر آدمی از طریق کلامش خودش را بهتر و بیشتر نشان می دهد؟

هر واژه، کلمه یا جمله ای که در صحبت کردن به کار می گیریم، در معرفی ما به دیگران و برداشت آنها از شخصیت و رفتارمان موثر است. در حقیقت با نوع کلام خود می توانیم دیگران را جذب کلام و در پی آن شخصیت مان کنیم یا برعکس اطرافیان را از خود دور کنیم. پژوهشگران دانشگاه میشیگان در آمریکا هم در تحقیقات و پژوهش های خود به این نتیجه رسیده بودند که در ارتباطات، نخستین موضوعی که جلب توجه می کند، صدا و طرز صحبت کردن طرف مقابل است.

چه روشی بر محبت و محبوبیت می افزاید و چه شیوه ای ایجاد تنفر می کند؟ اینها همه، سوال هایی است که به «ادب و آداب گفتار» مربوط می شود و شیوه های سخن گفتن را باید آموخت، تا از طریق رابطه گفتاری، هم دانسته ها و خواسته های خویش را بهتر بیان کرد، هم بر دیگران تاثیر مثبت گذاشت و هم کلام را پل ارتباطی با دیگران ساخت.

پرحرفی
«حرافی» ، گاهی هم سر از «وراجی» در می آورد. اگر از پرحرفی دیگران خسته می شوید، لابد دیگران هم از پرچانگی شما دچار خستگی می شوند وبه ستوه می آیند. پس، باید از تکرار ملال آور و پرحرفی آزار دهنده پرهیز کرد و ظرفیت طرف و اشتیاقش را برای شنیدن در نظر گرفت.

زشت گویی
بد حرف زدن، زشت گویی، تندی در گفتار، هتاکی و بی حرمتی، از آفات کلام به شمار می آید. بسیاری از دوستی های دیرین و روابط صمیمی، گاهی به خاطر کلامی نسنجیده و اهانت آمیز و تحقیر کننده یا دل آزار، بر هم می خورد. اگر جواب «های» ، «هوی» است، جواب سخن مودبانه هم پاسخ احترام آمیز است. امام علی(ع) فرموده است:«اجملوا فی الخطاب تسمعوا جمیل الخطاب» زیبا سخن بگویید و خطاب کنید، تا جواب زیبا هم بشنوید.

دهن لقی
قدرت رازداری و حفظ اسرار، نشانه کمال است. آنان که هیچ حرفی را نمی توانند نگاه دارند و حتی آنچه را نیز که سفارش شده «به کسی نگویید» ، در اولین فرصت «لو» می دهند، قابل اعتماد نیستند و از «محرم راز» بودن درمی آیند و وجهه خودشان را از دست می دهند. خیلی «حرف های مگو» وجود دارد که باید در صندوق سینه محبوس باشد و به بیرون درز نکند، چه رازهای شخصی، چه امور مربوط به حیثیت و آبروی دیگران و… پس، باید تمرین کرد که هر حرف را نزد. بعضی از حرف ها هم بی اساس و شایعه است و بازگو کردن آنها، نوعی دامن زدن به شایعات دروغ است و این گناه به شمار می رود.

باز هم کلامی از امام علی (ع) که فرموده:«لا تحدث الناس بکل ما تسمع» هر چه را می شنوی، برای مردم بازگو مکن.

خام گفتاری
حرف هم مثل غذا، باید بپزد، دم بکشد، وقتی پخته شد «عرضه» گردد. پختگی سخن به آن است که در ورای آن، اندیشه و درنگ و مصلحت اندیشی و عاقبت نگری باشد. وقتی حرفی نسنجیده از دهان بیرون پرید، دیگر نمی توان عوارض و عواقب و پیامدهای آن را جمع کرد.خیلی ها پشیمان می شوند که فلان سخن را چرا گفتند، یا با فلانی چرا آنگونه حرف زدند. آرزو می کنند که کاش کمی فکر کرده بودند. ولی، این «حسرت بعدی»، هرگز جای آن «اندیشه قبلی» را نمی گیرد. در حالی که با لحظه ای تدبر، می توان جلوی بسیاری از پشیمانی ها را گرفت. پس، «اول اندیشه، وآنگهی گفتار» را از یاد نبریم.

دشوارگویی
اگر قلمبه گویی، سخت گفتاری، پیچیده سخن گفتن و سنگین حرف زدن، سبب شود که گوینده با شنونده نتواند «ارتباط» برقرار کند، از این سخن گویی چه سود؟ تازه، بعضی ها به این شیوه می بالند! راحت و روان حرف زدن، یک هنر است، به خصوص آنجا که مخاطبان عام و عوامند، یا کودکان پای کلام به گوش نشسته اند. پس، باید تمرین کرد که روان و آسان حرف زد، سخنرانی کرد، تدریس نمود، سوال کرد، جواب سوال داد، خاطره گفت و مقاله نوشت. یعنی این سهولت در گفتار، یک «هنر» به حساب می آید. البته با تمرین هم می توان به این مرحله رسید.

موقع نشناسی
مگر هر حرف را، در هر جا، با هر گروه و در هر شرایط باید گفت؟ شناخت این نکته و رمز و راز که در کجا و با که، چه سخنی و با چه لحنی و به چه مقدار باید گفت، چیزی است که در علوم ادبی به آن «بلاغت» گفته می شود، یعنی مراعات مقتضای حال! مثلا در مجلس عزا و ختم، شوخی کردن، یا در محفل جشن، سفره دل و غم و غصه را باز کردن، یا با کسی که کم حوصله است به جر و بحث نشستن، یا نزد دانای فرزانه ای، پرحرفی کردن و توضیح واضحات دادن، یا با آدم ناشناس و غریبه، اسرار را در میان گذاشتن و… همه اینها البته هر کدام به نوعی نشانه «موقع نشناسی» است و این، یعنی پاشیدن بذر در زمین شوره زار، یا آب دادن به درخت خشکیده. باز هم کلام امام علی(ع):«لا تتکلمن اذا لم تجد للکلام موقعا» اگر زمینه و جای سخن نیافتی، حرف مزن.

خجالتی
شرم و حیا نسبت به کارهای زشت و گناه، بسیار مقدس و خوب است. اما در مورد کارهای شایسته و حرف های خوب و سوال های مفید و پاسخ های لازم، نه تنها خوب نیست، بلکه مانع خیر و سبب محرومیت است. ریشه این خجالت، یا نوع تربیت است، یا احساس حقارت و کمبود است، یا نداشتن تمرین قبلی است، یا هر عامل دیگر. باید این مشکل را به نحوی حل کرد. داشتن اعتماد به نفس و دل به دریا زدن و سد را شکستن، موفقیت های بعدی را در پی دارد. سختی در همان «نوبت اول» است.

پس، باید تمرین کرد. هر چند سخت است، ولی با اقدام، آن هراس درونی فرو می ریزد و تمرین، سبب می شود که مثلا حرف زدن در جمع یا سوال در کلاس یا خواندن متنی در یک مراسم یا کنفرانس دادن در حضور دیگران و… برای انسان عادی شود. حرف زدن، این کار به ظاهر ساده که همگان با آن سر و کار داریم، آن هم از صبح تا شب، در خانه و بیرون، با آشنا و ناآشنا، برای خود فوت و فن خاص دارد.

اگر می خواهیم طرف مقابل خود را بهتر بشناسیم باید روی هریک از واژگان و کلمات او و همچنین لحنی که در بیان آنها به کار می گیرد، تمرکز کنیم. اینکه آیا از کلام تکراری استفاده می کند یا نه و همچنین فراوانی واژه هایی که در کلام خود به کار می بندد، از نکات کلیدی در شناخت شخصیت افراد به حساب می آیند.