رئیس کمیته پایش سیاستهای جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی طی یادداشتی به تشریح علل کاهش تعداد تولدها در چند سال اخیر پرداخت.
شفا آنلاین>اجتماعی>رئیس کمیته پایش سیاستهای جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی طی یادداشتی به تشریح علل کاهش تعداد تولدها در چند سال اخیر پرداخت.
به گزارش شفا آنلاین، در حالی که با گذشت 6 سال از نخستین تذکرات رهبر معظم انقلاب، مجلس شورای اسلامی و دولت، کار خاصی برای بهبود وضعیت جمعیت کشور انجام ندادهاند، آمارها نشان میدهد که تعداد تولدها در کشور روند کاهشی پیدا کرده است؛ امری ناگوار که به بحرانیتر شدن وضع جمعیتی کشور خواهد انجامید.
در همین راستا محمدجواد محمودی - رئیس کمیته پایش سیاست های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی- در یادداشتی آورده است: انتظار می رود که اگر اقدامات تسهیل گر فرزندآوری به صورت جدی در دستور کار قرار نگیرد، در آینده تعداد تولدها کمتر از سال های پیش شود و نرخ باروری و به تبع آن نرخ رشد جمعیت کاهشی شود، چنان که مرکز آمار نیز مکرر این پیش بینی را مطرح کرده است.
همانطور که در جدول فوق ملاحظه می شود؛ تا سال 1394 تعداد تولد ها روند افزایشی داشته و در سال 1395 این روند افزایشی پس از 15 سال متوقف شده و تعداد موالید نسبت به سال قبل از آن، 42506 مورد کمتر شده است. نگاهی به ستون «درصد تغییرات» نشان می دهد که از سال 1390 تا سال 1393 درصد تغییرات افزایشی بوده و بعد از آن روند کاهشی درصد تغییرات آغاز شده است و به سرعت در سال 1395 با رشد منفی تعداد تولدها مواجه شده ایم.
باید اشاره کرد که از سال 1380 به علت نیروی درونی جمعیت (اثر گشتاور، ناشی از افزایش جمعیت زنان در سن باروری)، افزایش موالید در حال رخ دادن بوده است (به نمودار شماره 1 دقت کنید) اما از سال 1394 به بعد توان درونی جمعیت رو به کاستی می گذارد و به یک باره تعداد موالید و رشد جمعیت شروع به کاهش میکند.
حال با نگاه به جدول شماره 2 به طور دقیق تر به تغییرات تولد در شش ماهه اول سالهای 1394، 1395 و 1396 میپردازیم. همانطور که ملاحظه میشود؛ تعداد تولدها در 6 ماهه اول سال 1396 در مقایسه با مدت مشابه سالهای قبل با کاهش روبرو شده است. درصد تغییر تولدهای شش ماهه اول 95 به 94 برابر 2.29- و درصد تغییر تولدهای شش ماهه اول 96 به 95 برابر 2.40- بوده است. مشخصا این کاهش تولدها را نباید به عنوان یک اتفاق تلقی کرد و ابتدا به ساکن منتظر افزایش آن بود؛ چرا که بر اساس روندهای 50 سال گذشته ثبت وقایع حیاتی، کاهش بیشتر تولدها بسیار محتمل می نماید. بر اساس یک قاعده در داده های ثبتی، معمولا تعداد تولدها در شش ماهه اول بیشتر از تعداد تولدها در شش ماهه دوم است. بنابراین احتمال اینکه در 6 ماهه دوم سال 96 تغییرات خاصی در روند رخدادهای تولد اتفاق بیافتد، اندک می باشد.
نرخ باروری (متوسط تعداد فرزندان به ازای هر زن در سن باروری) نیز از سال 1380 تا 1390 (در عین این که با افزایش تعداد تولدها با شیبی ملایم روبرو بوده ایم) طبق آمارهای مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور روندی کاهشی را طی کرده است و از 2.1 فرزند به ازای هر زن به 1.75 رسیده است. اما از سال 1390 تا سال 1395، تخمین زده می شود که به علت تند شدن شیب افزایش تولدها (جدول شماره 1) نرخ باروری به نزدیک 2 فرزند به ازای هر زن افزایش یافته باشد. اما به علت اینکه تعداد تولد ها در سال های 95 و 96 با شیبی تندتر نسبت به افزایش چند سال اخیر شروع به کاهش نموده؛ نرخ باروری مجددا روند کاهشی خود را آغاز کرده است و تخمین زده می شود که در حال حاضر (نیمه سال 1396) به حدود 1.95 فرزند به ازای هر زن رسیده باشد. بنابراین با توجه به اینکه توان درونی جمعیت در حال تهی شدن است، انتظار می رود که اگر اقدامات تسهیل گر فرزندآوری به صورت جدی در دستور کار قرار نگیرد، در آینده تعداد تولد ها کمتر از سال های پیش شود و نرخ باروری و به تبع آن نرخ رشد جمعیت کاهشی باشد، چنان که مرکز آمار نیز مکررا این پیش بینی را مطرح کرده است.
در حقیقت این افزایش موقت و اندک نرخ باروری در چند سال گذشته، نگرانی ها را کاهش نداده است و با ادامه روند کنونی، جمعیت کشور با سرعت بسیار زیادی دچار سالخوردگی خواهد شد.
انشاءالله در آینده نزدیک به نقد گزارش هایی خواهیم پرداخت که تحت عنوان بررسی «تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران» گزاره هایی غلط و شیطنت آمیز را به مسئولین کشور القاء می کند.