اکنون حدود 1200 دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی، حدود 1300 پاتولوژیست و بیش از 3 هزار پی اچ‌دی تک‌رشته‌ای در کشور فارغ‌التحصیل شده‌اند.
شفا آنلاین:گذراندن دوره تکمیلی فقط برای منافع شخصی عده‌ای طراحی‌شده استبه گزارش شفا آنلاین:در حال حاضر 5 هزار و 700 آزمایشگاه در کل کشور وجود دارد که حدود 2 هزار و 600 مورد مربوط به آزمایشگاه‌های بیمارستان‌های خصوصی و مستقل،580 مورد شامل بیمارستان‌های دانشگاهی، تامین‌اجتماعی ، نیروهای مسلح و ... ، 1800 مورد مربوط به آزمایشگاه‌های بهداشتی <Health labs>و 720 مورد مربوط به آزمایشگاه‌های نهادها و خیریه‌ها است که توسط گروه‌های مختلف ازجمله دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی، پاتولوژیست‌ها و پی اچ‌دی‌های تک‌رشته‌ای اداره می‌شود.
اکنون حدود 1200 دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی، حدود 1300 پاتولوژیست و بیش از 3 هزار پی اچ‌دی تک‌رشته‌ای در کشور فارغ‌التحصیل شده‌اند. باوجوداینکه از سال 73 رشته دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی در دانشگاه‌ها متوقف شد ولی بااین‌حال در حال حاضر حدود 43 درصد آزمایشگاه‌ها توسط دارندگان درجه دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی اداره می‌شود.
از گذشته تاکنون اختلافات بین‌رشته‌ای بسیاری در گروه‌های مختلف وجود داشته است به‌طوری‌که این اختلافات همچنان ادامه دارد و موجی از نارضایتی را در پی داشته است که یکی از این اختلافات مربوط به مجوز تاسیس آزمایشگاه تشخیص طبی و دیگری گذراندن دوره تکمیلی برای پی اچ‌دی‌های تک‌رشته‌ای است که به‌خصوص در چند ماه اخیر موجی از انتقادات را از گروه‌های مختلف در پی داشته است. در این خصوص میرمجید مصلائی، نایب‌رئیس سابق انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی به بررسی دلایل اختلافات اشاره‌کرده می‌گوید: «بر اساس آیین‌نامه تاسیس آزمایشگاه‌ها، کسانی می‌توانند آزمایشگاه تشخیص طبی دایر کنند که از گروه متخصصین علوم آزمایشگاهی، متخصصین پاتولوژی و دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی باشند. قبل از اینکه آزمایشگاه مرجع سلامت راه‌اندازی شود زمانی که دکتر صاحب‌الزمانی مدیرکل آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بودند ، برای اصلاح آیین‌نامه پیشنهاد دادند که پی اچ‌دی‌های تک‌رشته‌ای بتوانند مجوز تاسیس آزمایشگاه دریافت کنند. یعنی کسی که پی اچ‌دی بیوشیمی بود می‌توانست درخواست تاسیس آزمایشگاه تشخیص طبی بدهد. آزمایشگاه باید دو پروانه شامل پروانه تاسیس و مسئولیت فنی داشته باشد.درنتیجه برای مسئولیت فنی شدن این‌گونه در نظر گرفته شد که 3 متخصص تک‌رشته‌ای شامل بیوشیمی، هماتولوژی، میکروب‌شناسی برای مسئولیت فنی شدن معرفی شوند تا اجازه بهره‌برداری به‌عنوان مسئولیت فنی به آن‌ها داده شود.»
وی ادامه می‌دهد: «واقعیت این است که وقتی جواب آزمایشی توسط مسئول فنی بررسی می‌شود، او باید اطلاعات کاملی از تمام رشته‌ها داشته باشد. مشکلی که در این زمینه وجود داشت این بود که آن 3 نفر گرچه هم‌زمان مسئولیت فنی را بر عهده داشتند ولی ازنظر حضور فیزیکی فعال نبودند تا به‌درستی بر کارها نظارت داشته باشند.»
نایب‌رئیس سابق انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی می‌گوید: «سالهاست که پی اچ‌دی تک‌رشته‌ای می‌تواند مجوز تاسیس آزمایشگاه دریافت کند. همان‌طور که اشاره کردم برای بهره‌برداری به آن‌ها گفته می‌شود که به دلیل تک‌رشته‌ای بودن باید با چند رشته دیگر در کنار هم باشید. مشکل اینجاست که صرفاً برای اینکه موسس آزمایشگاه ناچار نشود تا 2 نفر دیگر را در کنار خود استخدام کند، با گذراندن دوره تکمیلی متخصص علوم آزمایشگاهی می‌شود تا خود به‌تنهایی مسئولیت فنی آزمایشگاه را بر عهده گیرد.اگر این عزیزان دغدغه دارند که آزمایشگاه به‌طور تخصصی پیش برود که همین حالا نیز این اقدام انجام می‌شود و چه نیازی است که این دوره را بگذرانند.»
مصلائی در بخش دیگری از سخنان خود ادامه می‌دهد: «در حال حاضر در کشور آزمایشگاه‌ها به سمت آزمایشگاه‌های بزرگ و پیشرفته در حال حرکت است. چه اشکالی دارد که تمام رشته‌های مرتبط با آزمایشگاه اعم از پی اچ‌دی، پاتولوژیست‌ها و دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی در کنار هم کار کنند. در حال حاضر جای کار برای همه رشته‌ها وجود دارد و کسی نباید حذف شود.»
وی در خصوص دوره تکمیلی توضیح می‌دهد: «ارتقاء رشته و تحصیلی باید دارای مقدماتی باشد. کسی که لیسانس علوم آزمایشگاهی دارد تمام علوم را می‌گذراند ولی فردی که لیسانس زیست‌شناسی دارد فقط حدود 30 درصد دروس تخصصی لیسانس علوم آزمایشگاهی را می‌گذراند. مضاف بر اینکه هیچ‌کدام از رشته‌های زیست‌شناسی، ژنتیک، سلولی ملکولی دوره کارورزی بیمارستانی ندارند. در همه جای دنیا در ابتدا یک دوره عمومی و در مرحله بعد متخصص و فوق تخصص تربیت می‌کنند ولی در حال حاضر فرد را با گذراندن دوره‌های محدودی تا مرز فوق تخصص پیش می‌برند درحالی‌که حتی یک‌شب در بیمارستان دوره‌ای نگذرانده است.» مصلائی ادامه می‌دهد: « بنده از مقام محترم وزارت و جناب دکتر لاریجانی پرسیدم که چگونه می‌توان یک فرد را در دوره 18 ماهه به دکترای عمومی آزمایشگاهی تبدیل کرد. این مسیر غلط است. مسلماً اگر این اقدامات انجام شود ارائه خدمات در آزمایشگاه‌ها نیز لطمه خواهد خورد. افرادی فارغ‌التحصیل می‌شوند که صرفاً یک عنوان دارند ولی توان کافی برای ارائه خدمت ندارند. درواقع ازنظر بنده گذراندن دوره تکمیلی تنها برای منافع شخصی عده‌ای طراحی‌شده است.»
وی در خصوص اعتراض متخصصین پاتولوژی نیز می‌گوید: «ادعای پاتولوژیست‌ها این است که هرکسی که به‌عنوان مسئولیت فنی آزمایشگاه باشد حتماً باید پایه MD داشته باشد. این موضوع یک کاربرد غلطی است. سال‌ها پیش دوره دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی در کشور ایجاد شد ولی به دلیل رقابت‌های صنفی و این‌گونه مسائل در سال 73 در جلسه شورای معاونین وزارت بهداشت و پشت درهای بسته گفته شد که نیاز به دکترای علوم آزمایشگاهی رفع شده و این رشته متوقف شد،درحالی‌که بر اساس اقدام کارشناسی انجام‌نشده بود.»
مصلائی می‌افزاید: « ادعایی که همکاران پاتولوژیست دارند و بحث میانبر را برای دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی مطرح می‌کنند و اینکه مسئول فنی حتماً باید پزشک باشد درست نیست. در هیچ کشوری تنها پزشک مسئول فنی آزمایشگاه نیست و از سایر رشته‌ها نیز هستند اما اینکه یک فرد برای اینکه مسئول فنی شود ، باید چه واحدهایی را بگذراند مهم است. ما معتقدیم کسی که می‌خواهد مسئول فنی آزمایشگاه شود حتماً باید دوره فیزیوپاتولوژی را بگذراند.»
نایب‌رئیس سابق انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی ادامه می‌دهد: «بهتر بود مسئولانی که بعد از 25 سال چنین اقدامی را می‌خواستند انجام دهند، با سایر ذی‌نفعان و ذی‌ربطان همفکری می‌کردند و دوره علمی و کاربردی با مشورت از سایر رشته‌ها تدوین می‌کردند. یعنی فردی که می‌خواهد مسئول فنی آزمایشگاه شود در طول دوره تحصیل خود چه واحدهایی را به چه تعداد و چه دوره‌هایی را در بیمارستان باید طی کند. در حال حاضر ما چیزی تحت عنوان فوق‌لیسانس علوم آزمایشگاهی در کشور نداریم درحالی‌که در بسیاری از کشورهای پیشرفته این مقطع وجود دارد. افراد فوق‌لیسانس علوم آزمایشگاهی درواقع افرادی هستند باید جایگاه سوپروایزری آزمایشگاه‌های بیمارستان دولتی و خصوصی را داشته باشند درحالی‌که ما از این افراد برخوردار نیستیم.برای این قضیه باید فکر اساسی انجام شود.»
وی می‌گوید: «جناب دکتر لاریجانی پیشنهاد داده‌اند که تمام ذی‌نفعان و ذی‌ربطان کنار هم بنشینند و باید بپذیرند که در کنار هم کار کنند. اینکه گروه‌های مختلف بگویند که فلان رشته نباید درزمینه آزمایشگاه دخالت کند اقدام غلطی است. حتی انجمن جامعه آزمایشگاه‌های بالینی که درواقع لیسانس‌های علوم آزمایشگاهی هستند، بدنه آزمایشگاه محسوب می‌شوند و حتماً باید در کمیته حضورداشته باشند و خواسته‌ها و نظرات خود را مطرح کنند.»
مصلائی تاکید می‌کند: «هر دوره تکمیلی که در نظر گرفته می‌شود از ورودی تا خروجی باید درست طراحی شود. دوره‌ای که در حال حاضر مطرح است اشکالات زیادی بر آن وارد است. باید ازنظرت متخصصین این رشته استفاده کنند گله ما این است که چرا دوره‌ای که 1200 فارغ‌التحصیل داشته و به پزشکی کشور کمک کرده را دوباره احیاء نمی‌کنند. درخواست ما این است که دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی دوباره احیاء شود.»
نایب‌رئیس سابق انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی در پایان سخنان خود به وضعیت نابسامان آزمایشگاه‌ها ازنظر اقتصادی اشاره‌کرده و توضیح می‌دهد: «در تهران از سال 95 تاکنون 90 آزمایشگاه تعطیل‌شده‌اند این موضوع نشان می‌دهد که آزمایشگاه‌ها ازنظر اقتصادی با مشکل روبرو هستند که باید برای آن به فکر چاره بود.»سپید
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار