مهریه و حق طلاق، ابزار دفاعی برای زنان

 

 

 

فريده غيرت، وکيل دادگستري در‌اين‌زمينه با اشاره به اينکه «طبق مقررات قانوني که برگرفته از شرع مقدس اسلام است، براي ازدواج حتما بايد مهريه‌اي که مالی داشته باشد، براي زن در نظر گرفته شود»، به خبرآنلاين مي‌گويد: اين مهريه انواع مختلفي دارد و مي‌تواند مبالغ گوناگوني را شامل شود اما در شرايط فعلي، آنچه مي‌بينيم اين است که شرايط موجود سبب شده به‌عنوان مهريه، مبالغ زيادي تعيين شود که به تبع آن، مردان زيادي را در زندان‌ها ببينيم.

 

او در‌اين‌زمينه توضيح مي‌دهد: يکي از دلايلي که باعث شده مهريه‌هاي گزاف در نظر گرفته شوند، يکطرفه‌بودن حق طلاق براي مردان است. در برابر حق مطلقي که براي مردان در نظر گرفته شده، زن امروزي وقتي مي‌بيند مجبور است قيد زوجيت را حتي وقتي از زندگي‌اش رضايت ندارد، تحمل کند و با اجبار در زندگي خانوادگي‌اش باقي بماند، تصميم گرفته مهريه‌ سنگيني در نظر بگيرد که با استفاده از آن بتواند در صورت نياز، مرد را تحت فشار قرار دهد و از او جدا شود.

اما حجت‌الاسلام‌والمسلمين سيدمهدي واعظ‌موسوي، نظر ديگري در‌اين‌زمينه دارد. او دراين‌باره مي‌گويد: بر‌اساس قواعد مختلفي مانند اراده طرفين در عقد قرارداد، شوهر مي‌تواند به همسرش براي طلاق وکالت دهد و اين کار غيرشرعي و غيرقانوني نيست اما مسئله‌اي که از آن غفلت مي‌شود، آثار زیان‌باري است که چنين کاري به همراه دارد.

 

اين مشاور ازدواج ادامه مي‌دهد: چرا بايد در کار خداوند دست ببريم؟ چرا دقت نمي‌کنيم که وقتي خداوند اين حق را به مردان داده، حتما حکمتي در اين کار وجود داشته؟ حکمت اينکه مردان حق طلاق دارند و زنان نه، اين است که زنان احساساتي‌تر هستند و ممکن است با کوچک‌ترين بحث و جدل، کار زوج به طلاق کشيده شود؛ البته درست است که بعضي از مردان احساساتي هستند و برخي زنان عقلاني‌تر رفتار مي‌کنند اما بايد نسبت را در نظر گرفت و همان‌طور که مي‌بينيم، عموم زنان احساساتي‌تر هستند.

در عين حال، بهمن کشاورز، حقوقدان و وکيل دادگستري در پاسخ به اين سؤال که مي‌توان مهريه و حق طلاق را در مقابل هم قرار داد، مي‌گويد: مهريه و حق طلاق هيچ ارتباطي با هم ندارند. مهريه در مبناي نظريات مختلف، هديه‌اي است که مرد به همسرش در آغاز ازدواج مي‌دهد و اين تعبير زيباتر و شايد درست‌تر قضيه است. تعبير ديگري نيز وجود دارد که بهتر است درباره آن زياد بحث نکنيم و به‌هرحال، نتيجه يکي بوده؛ يعني مهريه حق زن است و حتي مي‌تواند تا زماني که آن را نگرفته، از انجام وظايف زناشويي در قبال شوهر خودداري کند و در اين حالت هم نفقه او به عهده شوهر خواهد بود.

او ادامه مي‌دهد: حق طلاق، حقي است مقرر براي مرد که زن در موارد خاص از آن برخوردار است؛ مواردي که در قانون مدني شمرده شده و در قانون حمايت از خانواده هم تصريح شده و در تعبير نهايي به وجود عسروحرج براي زن تعبير مي‌شود. بااين‌حال، ممکن است زني از خواستگارش بخواهد که اين حق خود را ضمن وکالتي خارج از عقدنامه به‌طور جداگانه به او منتقل کند. مرد مي‌تواند اين پيشنهاد را قبول کند يا نکند و زن هم مي‌تواند همسر مردي که چنين پيشنهادي را قبول نمي‌کند، بشود يا نشود. بايد توجه کرد که واگذاري حق طلاق به‌اين‌ترتيب به زنان فقط باعث ايجاد تعادل و تساوي بين طرفين مي‌شود و درواقع دادن امتيازي به زوجه نيست.

علي نجفي‌توانا، وکيل دادگستري نيز درباره موضوع مهريه و حق طلاق به خبرآنلاين مي‌گويد: در کشور ما، مهريه نوعي تعهد مالي است و پذيرش دين عندالمطالبه‌اي است که نه مشروط و معلق و نه موجل است. مهريه درواقع، نوعي تضمين براي زناني است که با ازدواج، در شرايطي قرار مي‌گيرند که مرد هروقت بخواهد مي‌تواند او را طلاق دهد.

 

در چنين شرايطي، زن مي‌ماند و مشکلات زيادي که در جامعه براي او وجود دارد. درواقع، مهريه، سرمايه‌اي است که زوجه بتواند با آن يک زندگي متعارف داشته باشد و در شرايطي که فرصت‌هاي شغلي براي زنان کمتر است، اين امکان را داشته باشد که نيازهاي ضروري مادي زندگي‌اش را برطرف کند. هرچند در‌اين‌زمينه متأسفانه افراط وجود دارد و زياده‌روي‌هايي به چشم مي‌خورد که باعث مي‌شود به جاي اينکه زنان مورد احترام قرار بگيرند، تعيين بالاي مبلغ مهريه، شاخص ارزيابي ارزش اجتماعي و فردي آنها شود. درواقع، بايد اين موضوع فرهنگ‌سازي شود که مبلغ مهريه، ميزان علاقه و اعتباري نيست که يک مرد براي همسرش قائل است.وقایع اتفاقیه