متخصصان بیهوشی تاوان کدامین گناه ناکرده را می پردازند؟

حق آسان‎ترین سخن در زبان و مشکل‌ترین کارها در عمل است. (نهج‌البلاغه)

جناب آقای رئیس جمهور
گروهی را اعتقاد بر این است که انتقاد از سیاست‌های دولت حاضر در شرایط فعلی، سبب تقویت جریانات مخالف آن اعم از داخلی و خارجی خواهد گردید و شاید بهتر آن باشد که از طرح این انتقادها و بعضاً اعتراضات دستکم تا زمانی خاص خودداری گردد.

 اما شاید نکته‌ای که در این میان اصلاً به چشم نمی‌آید آن است که "اتاق فکرهایی" که در دولت شما مشغول برنامه‌ریزی‌های کلان بهداشتی هستند دقیقاً پس از انتخاب مجدد حضرتعالی و دقیقاً در همان زمانی که دولت شما تحت فشار جناح‌های مختلف قرار دارد، به وضع قانون‎های عجیب و در مواردی ناعادلانه اقدام می‌کنند. در راستای تصمیم‎سازی عرصه بهداشت و درمان تصور بر آن است که این امر سبب آزردگی و اعتراض پزشکان و اُفت شاخص‎های کیفی پزشکی خواهد گردید. البته بعید می‎نماید که افرادی خاص در زمانی خاص بدون هرگونه اتهام یا جرم مورد تهاجم قرار گیرند و در نهایت هیچ واکنش و اعتراضی از آنها مشاهده نشود. متاسفانه نام و ماهیت برنامه‎سازان عرصه بهداشت و درمان برای پزشکان شناخته شده نیست و عجیب آن است که گویی هیچ‎کس در کسوت پزشکان حامی دولت حضور ندارد تا از این سیاست‌ها انتقاد کند. شواهد موجود به خوبی نشان می‌دهند که هر مقامی، اعم از وزراء و معاونان و روسای کل و جزء، این اقدامات را به افراد نامرئی دیگری منتسب می‌دانند. البته خود حضرتعالی بهتر از هر کسی می‌دانید که رنگ پلیسی و امنیتی زدن به مسائل علمی و صنفی سبب خودسانسوری و نارضایتی بیشتر اقشار دانشگاهی و پزشکان می‎شود، و بهتر است همان گونه که در اعلام سیاست‎های جنابعالی عنوان شده است شفافیت سرلوحه کار دولت قرار گیرد. بعید است شما این انتقادات را از مدیران اجرائی خود بشنوید چون قریب به اتفاق این مدیران (تا لایه‎های چندم مدیریتی) از افراد منتسب به سیاست (نه لزوماَ سیاسی) گزینش شده‌اند و شاید «هوش سیاسی» وافر و آینده‌نگری آنها مانع از انتقال واقعیات به مراکز تصمیم گیرنده گردد.
همان ‎گونه که همگان می‎دانند مبنای پرداخت تعرفه خدمات پزشکی در سطح دنیا بر اساس معیارهای مشخص و تعریف شده‎ای قرار دارد. هرگونه دستکاری و حک و اصلاح گزینشی این موارد (از سوی مدیران سیاست‎زده رند موسوم به بومی‌سازی) منجر به بروز عدم تعادل و غیر عادلانه شدن این تعرفه‎ها خواهد گردید. کتاب تعرفه مشهور به تعرفه کالیفرنیا که در ایران شکل تحریف شده آن از سوی مراکز تصمیم گیرنده توزیع می‎شود حاصل این نوع نگرش است. هنوز مدیران اجرائی توضیح نداده‌اند که چرا به راحتی و بر اساس چه معیارهای سیاسی و مالی این کتاب را دستکاری کرده و تمایلات خود را بی هرگونه مبنای علمی و درمانی از آن استنباط می‎کنند. طرح تحول سلامت در دولت اول جنابعالی سعی نمود تا اندکی این بی‌عدالتی را برطرف نماید و سیر امور را به سمت عدالت هدایت کند. همان‌گونه که خود بهتر می‌دانید برنامه‎ریزی‎های نادرست و تعارضات موجود بین وزارت‎خانه‎های بهداشت و رفاه و به ویژه بیمه‎های پزشکی سبب گردید که تامین منابع مالی طرح به مشکل برخورد کند و نتیجه آن شد که همگان دیدند. اکنون بر بسیاری از اهل فن مشخص شده است که باید برای تعدیل این طرح (اگر هنوز طرحی برجا مانده باشد) از سیاست‌های عوام‌پسند دوری نمود و مدیریت‎های بهداشتی را زیر نظر حضرتعالی یک‌کاسه کرد. متاسفانه آن‏گونه که شاهد هستیم دولت حضرتعالی در مسیری کاملاً اشتباه قدم برداشته و برای مثال به کاستن تعرفه متخصصان بیهوشی و مراقبت‎های ویژه اقدام نموده، که هیچ ارتباط مالی با بیمار ندارند و فاقد مطب و دریافتی‎های مستقیم و غیر مستقیم از بیماران هستند. جنابعالی به لحاظ مسوولیت مهمی که دارید کاملاً به اعداد و ارقام و درصدهای اقتصادی آشنا هستید و مثلاً می‌دانید فقط نیم‎درصد بالا یا پایین رفتن درآمدها چه تاثیر مهمی بر زندگی اقشار مختلف خواهد داشت. بر همین اساس بسیار شگفت‌انگیز است که برای مثال از سوی شما اعلام شود که تعرفه متخصصان بیهوشی ۲۵ درصد کاهش یافته است و شگفت آورتر آن که این اقدام ظالمانه در حق متخصصانی اعمال می شود که در کشورهای پیشرفته یکی از چند تخصصی محسوب می شوند که به دلیل تنش های شغلی دارای رتبه های درآمدی برجسته ای هستند. جناب رئیس جمهور این اشتباه تاریخی که همواره به اسم حضرتعالی ثبت خواهد شد به راستی هیچ مستند قانونی و عُرفی نداشته و مشخص نمی‌کند که مسوولان "اتاق‎های فکر" چرا هم خود را مصروف تخریب این تخصص کرده‎اند. آیا حضرتعالی تاکنون سوالی در این زمینه از ایشان نموده‌اید؟! و اگر چنین فرموده‎اید لطف کرده جواب را در معرض نقد و بررسی صاحب‌نظران قرار دهید. پرسش ما متخصصان بیهوشی آن است که چرا تاوان برنامه‌ریزی نادرست طرح تحول سلامت را ما باید پرداخت کنیم؟ من به عنوان یک انسان و یک پزشک متخصص بیهوشی نمی‎دانم شما در برخورد با بحران‌ها تا چه حد به ظلم بالسویه و حواشی آن معتقدید ولی حتی اگر به همین مطلب نیز عنایت داشتید می‌توانستید به شیوه عادلانه‌تری اقدام به وضع تعرفه در سال جاری کنید؛ به نحوی که تخصصی با حدود ۴۵۰۰ نفر ذی‎نفع به شکلی یک‌سویه از سوی مراکز تصمیم گیرنده مورد تهاجم مالی قرار نگیرد.
گفتنی است که اکنون به سبب این برنامه‌ریزی نادرست از سوی دولت شما، یاس و سرخوردگی دامن یکی از بزرگ‎ترین تخصص‎های پزشکی این دیار را گرفته است و دلسوزان این رشته (نه مدیران سیاسی‌کار) دچار سردرگمی عجیبی شده‌اند. ما هنوز دقیقاً نمی‌دانیم که چرا باید تاوان گناه "آهنگری در بلخ را" باید متخصصان بیهوشی با کاهش ۲۵ درصدی از تعرفه خود جبران کنند. باید دقت داشت که در حال حاضر گروهی از آموزش‎گیرندگان این رشته که بعدها به کسوت متخصص درخواهندآمد شاهد این بی‌عدالتی از سوی دولت حضرتعالی هستند و این امر بر کیفیت خدمات ارائه شده بی‌تاثیر نخواهد بود.
اعتراضات شدید نسبت به این بی‎عدالتی نه فقط جامعه بیهوشی بلکه سراسر جامعه پزشکی را فرا گرفته، که لابد افراد مورد اعتماد شما در فضاهای حقیقی و مجازی این شکوائیه‌ها را به گوش حضرتعالی رسانیده‌اند. ما متخصصان بیهوشی می‌گوییم در شرایط فعلی شاید اقداماتی مانند تحصن در جلو مراکز دولتی کار شایسته‌ای نباشد چون در شرایط فعلی حمل بر عناد و... خواهد شود. همچنین خدمت جنابعالی عرض می‌کنیم که ما نمی‌توانیم از کارهای درمانی کم بگذاریم چون این خلاف اخلاق و منش پزشکی است. متخصصان بیهوشی حتی راهی برای صحبت از نزدیک با شما نیز به عنوان بالاترین مقام قوه مجریه نیافته‎اند و تنها در مواردی با برخی از نمایندگان مجلس و احیاناً منسوبان دیگر دیدار کرده‎اند که طبیعتاً اثرات لازم را نداشته است. اطمینان داریم که صحبت با وزیر بهداشت هم به دلایل مختلف که خود بیشتر برآنها اشراف دارید فایده ای در برندارد. به همین دلیل و در کلام آخر از حضرتعالی درخواست داریم که به عنوان بالاترین مقام تصمیم‌گیر در دولت راهنمایی بفرمایید که این درد و اعتراض را که ناشی از خطاهای مدیران اجرائی دولت کریمه حضرتعالی است در قالب کدامین فعالیت صنفی مطرح کنیم تا احیاناً در این عصر انگ زدن و انگ خوردن، هم انگی نزنیم و هم انگی نخوریم و در عین حال گامی عملی در راستای احقاق خود برداریم.سپید
دکتر محمدرضا درودیان
متخصص بیهوشی و عضو هیات علمی دانشگاه