شفا آنلاین>اجتماعی> فیلم «بیداری» با کارگردانی جابی هارولد یک پدیده نادر پزشکی را در دنیای سینما نشان میدهد، پدیدهای که هنوز پزشکان بر سر آن بحث و اختلاف نظر دارند.
به گزارش
شفا آنلاین، این پدیده هوشیاری در بیهوشی یا anesthesia awareness نام دارد، در عالم
واقع این دورهها کوتاهمدت هستند ولی در این دورهها بیماران درد را از
حد خفیف تا تحملناپذیر حس میکنند.
داستان
فیلم در مورد کلایتون، تنها پسر خانوادهای ثروتمند است که به همراه مادرش
مالک کارخانههای بسیار است. او پدرش را در کودکی از دست داده و اکنون نیز
مبتلا به نارسایی شدید قلبی است و درلیست انتظار پیوند قلب به سر میبرد.
اکنون قلبی برای کلایتون پیدا شده و او مصر است این جراحی را دوستش، دکتر
هایپر که در بیمارستانی کوچک در مناطق پایین شهر کار میکند، انجام دهد.
لیلی، مادر کلایتون، اصرار دارد این جراحی توسط پزشک معتمد او که فردی
معروف است و دربیمارستانی مجهز کار میکند، انجام شود.
کلایتون
به منشی مخصوص مادرش، علاقهمند شده و مترصد فرصتی است تا با مادرش در
مورد سام صحبت کند. مادر سام را دوست دارد و به او نیز اعتماد کامل دارد
ولی طبعا او را مناسب ازدواج با پسرش نمیداند. دکتر هایپر که بعد از اولین
حمله قلبی کلایتون در خیابان او را نجات داده و حالا دوست صمیمیاش است،
او را تشویق میکند که پیش از عمل جراحی، با سام ازدواج و تلاش کند از
باقیمانده زندگیاش آنطورکه دوست دارد، لذت ببرد.
صبح
روز جراحی، کلایتون رهسپار اتاق عمل میشود درحالی که تمام کادر جراحی را
که از دوستان دکتر هایپر هستند، از قبل میشناسد. با شروع جراحی، او در
نهایت ناباوری متوجه میشود اشکالی در کار است و کاملا بیهوش نشده و
میتواند صداها، حرکات و حتی درد را احساس کند اما توان حرفزدن ندارد. او
تلاش میکند با مرور خاطرات خوشش با سام درد را تحمل کند، اما با شدت گرفتن
درد، تلاش میکند روحش را از بدنش که زیر جراحی است، جدا کند و تا پایان
گرفتن جراحی، از اتاق عمل بیرون برود. روح او در حین گشت و گذار در
بیمارستان، پی به حقایقی تلخ میبرد که پیش از این به آنها توجه نکرده
بود. او متوجه میشود گرفتار یک دسیسه از قبل طراحیشده، گشته و دکتر
محبوبش و دستیارانش و همینطور سام از مدتها قبل برای تصاحب اموال او نقشه
کشتنش را به بهانه جراحی قلب کشیدهاند.
ترسناکترین
لحظه در فیلم بعد از گذشت ۳۴ دقیقه رخ میدهد؛ زمانی که شخصیت اصلی فیلم،
درد ناشی از جراحی را حس میِکند. بهموازات عمیقشدن برش جراحی بهوسیله
جراح ، بینندگان فیلم صدای فریادهای توام با درد و رنج بیمار را میشوند،
در حالی که ظاهرا بیمار بیهوش است و بیحرکت روی تخت جراحی خوابیده است.
آمارها چه میگویند ماهها
قبل از اکران فیلم در ایالات متحده، متخصصین بیهوشی خود را بر رویارویی با
حواشی آن آماده میکردند.
مدتی قبل از اکران، انجمن متخصصین بیهوشی آمریکا، ایمیلهایی به ۴۰ هزار
عضو خود درمورد این فیلم فرستاد تا آنها خود را برای حملههای رسانهای
منفی و سوالات بیماران آماده کنند. رئیس این انجمن، دکتر «جفری آپفلبام» از
اعضای این انجمن خواست که در برابر فیلم خونسردی خود را حفظ کنند.
برآورد
درصد دقیق بیمارانی که پدیده «هوشیاری در بیهوشی» را تجربه میکنند، دشوار
است؛ گزارشی که در سال ۲۰۰۴ بر اساس چندین مطالعه منتشر شد، بروز این
پدیده را یک تا دو هزار درصد نشان میدهد، بهعبارتدیگر از ۲۱ میلیون
بیماری که سالانه مورد عمل جراحی قرار میگیرند، ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر دچار
این مشکل میشوند، ولی یک مطالعه دیگر بروز این پدیده را بسیار کمتر تخمین
زد و آن را منحصر به تنها ۱۴۰۰ بیمار در سال دانسته است. به هر حال گرچه
درصد اشخاص درگیر این حالت کم است، ولی مسلماً صفر نیست.
بیمارانی
که سطح بالای هوشیاری پس از فرایند بیهوشی دارند، درد بسیار زیادی چه در
هنگام جراحی و چه پس از آن حس میکنند. یک استادیار بیهوشی دانشگاه
کالیفرنیا در این مورد میگوید: «بیمارانی که این حالت را تجربه کردهاند،
دردشان آنقدر شدید بوده که از خدا میخواستهاند، اجازه دهد بمیرند.»
متخصصان چه میگویند
به تصویر کشیدن محدودیتها و خطاهای پزشکی، تاثیر و تاثر بیماران و
پزشکان، نگاه بیماران و پزشکان به بیماریهایی با ماهیتهای گوناگون کار
ظریفی است و گاهی مانند حرکت بر لبه یک تیغ میماند. یک هنرمند میتواند
بهآسانی از جنبه اطلاعرسانی به جنبه تخریب و از سرگرمیسازی هنرمندانه به
وحشتآفرینی غیرمسئولانه کشیده شود.
در
این میان، شناخت و درک درست یک هنرمند از دنیای واقعی پزشکی و توجه به این
مسئله که گاه یک سریال یا فیلم از یک هنرمند مشهور میتواند تاثیری بسیار
بیشتر از صدها مقاله و برنامه پزشکی، بر ذهن و تلقی مردم بگذارد، ضروری
است.
محمدحسین طلوعی، متخصص بیهوشی در مورد این پدیده میگوید: «احتمال به هوش
آمدن کسی که در حال جراحی است به میزان دارویی که دریافت کرده بستگی دارد و
نمیتوان بدون حسابوکتاب به بیماران داروی بیهوشی داد چراکه این کار
ملاحظاتی دارد. مثلاً به کسی که سن زیادی دارد نمیتوان بهاندازه یک بیمار
جوان داروی بیهوشی داد چراکه احتمال به هوش آمدن او را بعد از عمل کاهش
میدهد و یا به مادری که قرار است سزارین شود هم به دلیل مشکلاتی که دارو
ممکن است برای جنین ایجاد کند، نمیتوانیم داروی بیهوشی زیادی تزریق کنیم.»
این
متخصص ادامه میدهد: «هم در این شرایط که میزان دوز دارو باید کنترلشده و
کم باشد، و هم در شرایطی که متخصص بیهوشی در کار خود اهمال کند، ممکن است
بیمار زیر جراحی است به هوش بیاید البته درصد احتمال این اتفاق بسیار کم و
در حد 2 درصد است»
طلوعی
با اشاره به پایش دائمی سطح هوشیاری بیمار در طول عمل جراحی، میگوید:
«اگر تغییر خطرناکی در این سطح روی دهد بهسرعت اقدامات لازم انجام میشود.
از بین کسانی هم که به هوش میآیند، بالای 90 درصدشان دردی احساس نمیکنند
و بعد دوباره از هوش میروند و هنگامیکه به هوش میآیند چیزی به خاطر
نمیآورند اما اگر این اتفاق نیفتد و بیمار درد احساس کند، باید بعد از
جراحی تحت رواندرمانی قرار بگیرد چرا که این اتفاق میتواند تاثیرات مخربی
روی سلامت اعصاب و روان او داشته باشد. شخصاً در عمر حرفهایام با بیماری
که به هوش بیاید مواجه نشدهام اما از تجربههای دیگران میدانم که
بیماری که درد را احساس کند و آن را به یاد بیاورد صدمههای روانی زیادی
متحمل میشود.»سپید