عرض تسلیت چاره کار نیست

  شفا آنلاین:  آمارها نشان می‌دهد در ایران بیش از 5 هزارمعدن فعال وجود دارد. معادنی که گفته می‌شود بسیاری از آن‌ها از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و هر لحظه امکان وقوع حادثه‌ای در آنها محتمل است.

به گزارش شفا آنلاین:حادثه‌ای که در روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶، ساعت ۱۱:۳۰ صبح، در معدن زغال سنگ آزادشهر گلستان رخ داد یکی از نمونه‌های این حوادث بود که بر اثر آن ده‌ها کارگر در زیر زمین گرفتار شدند و جان خود را از دست دادند. مسلما در بروز چنین اتفاقاتی حمایت‌های درمانی و بیمه‌ای از کارگران<Protection of workers' health insurance> و بازماندگان آنها از اهمیت بسیاری برخوردار است ولی گفته برخی کارگران مبنی بر نبود پوشش بیمه‌ای، توجهات را به خود جلب کرد و موجی از انتقادات را برانگیخت. علیرضا ابراهیمی، نمایندگان مردم آزادشهر در مجلس نیز پس از این حادثه گفت: «برخی از کارگران معدن «زمستان یورت» از شش ماه تا یک سال حقوق عقب مانده داشته و از نظر بیمه درمانی هم از چتر حمایتی مطلوب برخوردار نبوده‌اند.» علی رغم بازدید مسئولان و اعلام آنها برای حمایت از بازماندگان و حادثه‌دیدگان این حادثه ولی همچنان اوج نارضایتی‌ها از وضعیت نابسامان کارگران به خصوص در زمینه بیمه به گوش می‌رسد و آنها این اقدام مسئولان را همانند نوش دارو بعد از مرگ سهراب می‌دانند چرا که اکنون بسیاری از کارگران از وضعیت مناسب معیشتی و به خصوص بیمه برخوردار نیستند و به همین دلیل خواهان دست یافتن به حداقل حقوق خود هستند.
جواد نوفرستی، مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور و کارشناس امور اجتماعی و اقتصادی بر این باور است که کارگران از نظر معیشتی و به خصوص بیمه از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. وی به برخی از مشکلات کارگران اشاره کرد و می‌گوید: «وقتی حوادثی در کشور مشابه معدن ذغال‌سنگ یورت اتفاق می‌افتد مسئولین تنها عرض تسلیت دارند و از رسیدگی به بازماندگان و مصدومان صحبت می‌کنند، این لازم و خوب است اما کافی نیست. این نگاه باید وسیع‌تر باشد از این منظر که از اتفاقات رخ داده از جمله حادثه معدن و پلاسکو درس بگیریم و مطمئن شویم که این حادثه دوباره تکرار نمی‌شود. متاسفانه کمتر کسی به حوزه ایمنی توجه دارد. ای کاش در پیام مسئولان محترم دستور یا حداقل توصیه‌ای به تمامی معادن و کارگاه‌های دیگر ارائه شود تا به بحث ایمنی محیط کار و معادن، جدی فکر کنند تا حادثه دیگری اتفاق نیفتد.»
وی ادامه می‌دهد: « طبق اخبار منتشر شده از زبان برخی کارگران معدن آزادشهر، علاوه بر اینکه قرارداد مناسبی ندارند، چند ماه حقوق معوق دارند و یا کل سال را بیمه نیستند. در جایگاه تایید صحت یا سقم این موارد نیستم و توسط مسئولان ذیربط بررسی خواهد شد. صحبت من بطور عام در کل معادن و کارگاه‌ها و حقوق کارگران است. اینکه بعد از حادثه‌ای مثل پلاسکو گفته شود بیمه بیکاری به کسانی که بیمه هم نبودند تعلق می‌گیرد خوب و قابل تقدیر است اما نوشدارو بعد از مرگ سهراب است و دردی دوا نمی‌کند. حادثه پلاسکو و معدن می‌تواند درس بزرگی باشد تا دولت تضمین دهد هیچ کارگری بدون بیمه نباشد و قرارداد سفید امضاء نکند.»
وی می‌گوید: «اینکه به خانواده عزیزان از دست رفته کمک کنیم اقدام خوبی است. اما باید منتظر حادثه و فاجعه باشیم بعد مشکلات مشخص شود؟ باید مسئولیت دستگاه‌های نظارتی شفاف و مشخص شود آیا واقعا تمام کارگران شریف ما در سراسر کشور و چه در سایر محیط های کاری از بیمه مناسبی برخوردار هستند؟ به طور قطع اینطور نیست. ایده‌آل اینست که حقوق و مزایای کارگران عادلانه و شرافتمندانه باشد و قراردادها و بیمه‌ها مورد رضایت کارگران باشد و امنیت شغلی وجود داشته باشد. نگرانی و دلهره از قراردادهای موقت، آرامش کارگران را می گیرد و برعکس، رضایت آنها می‌تواند به افزایش بهروری آنها کمک کند. باید بستر و شفافیت و بستر مطمئنی ایجاد شود که کارگران بدون ترس از دست دادن شغل‌شان، دغدغه‌ها و نارضایتی‌ها و وضعیت حقوق و بیمه‌شان را اعلام کنند. در بسیاری از موارد، وقتی کارگران شغل‌شان ر از دست می‌دهند و دنبال دریافت بیمه بیکاری‌شان هستند، متوجه می‌شوند که کارفرما در مقاطعی، بیمه آنها را پرداخت نکرده یا کامل پرداخت نکرده است.»

این فعال حقوق کارگری می‌گوید: «تعهدنامه‌ها معمولا یکطرفه و به ضرر کارگران است اخیرا خبری در شبکه‌های مجازی منتشر شد که در شرکتی تعهدنامه از کارگر می‌گیرند که اگر حادثه‌ای رخ داد کارگرهیچ حق و حقوقی و شکایتی نسبت به شرکت ندارد. حقیقت امر این است که در بسیاری از صنایع و کارخانجات دولتی و خصوصی کارگران استثمار می‌شوند. کدام کارگر می‌تواند با دریافتی کمتر از یک میلیون تومان که کمتر از نصف خط فقر مطلق و خط معیشت است زندگی آبرومندی داشته باشد. امیدواریم مسئول دولت دوازدهم هر فردی که انتخاب می‌شود، فکر اساسی به دغدغه جدی کارگران داشته باشد.»

وی ادامه می‌دهد: «کارگر با یک شغل نمی‌تواند زندگی‌اش را اداره کند و مجبور است شغل دوم داشته باشد. شغل دوم یعنی گرفتن شغل یک نفر دیگر. این موارد از جمله موضوعاتی است که با مسائل اجتماعی و اقتصادی و روانی جامعه و حتی پایداری کانون خانواده در ارتباط است که امیدوارم این مسائل جدی گرفته شود.»

کارشناس امور اجتماعی و اقتصادی می‌گوید: «علاوه بر مالک و پیمانکار این معدن، دستگاه‌های نظارتی نیز در پی این اتفاق مسئول هستند. ای کاش این شجاعت وجود داشت که دستگاه‌های مسئول نیز اعتراف کنند که نقش نظارتی خود را بخوبی انجام نداده اند و در قبال این افراد و این حادثه مسئولند. چگونه دستگاه های نشت یاب گاز کار نمی کردند و چرا سیستم اندازه گیری سطح اکسیژن و گاز CO در معدن هوشمند نبودند که اگر به کمتر از سطح موردنظر برسد یا دستگاه کار نکند، اجازه ورود افراد به معدن داده نشود» وی ادامه می‌دهد: «در مجموع کارگران در کشور وضعیت مطلوبی ندارند. یکی از مشکلات اصلی کارگران بحث بیمه است. البته وضعیت تمام صنایع و معادن کشور همانند معدن آزاد شهر نیست. حتما معادنی وجود دارد که از این هم بدتر است و حتما معادنی نیز وجود دارد که وضعیت مطلوبی دارد. در مجموع اگر ارزیابی کنیم وضعیت بیمه کارگران در تمامی دستگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی و دولتی وضعیت مطلوبی نیست. بخشی از این مشکل به شرکت‌ها و بخشی به دولت مربوط می‌شود. چرا شرکت‌ها از بیمه کردن افراد دوری می‍کنند و یا سعی می‌کنند حق بیمه پرداخت نکنند؟ چرا از افزایش قابل توجه حداقل حقوق‌ها جلوگیری می‌کنند؟ در واقع باید گفت از آنجایی که دولت خود بزرگترین کارفرما است طبیعتا همیشه به نفع نماینده کارفرما رای خواهد داد.»

نوفرستی می‌گوید: «از طرف دیگر و در جهت دفاع از کارفرمایان، باید اشاره کرد که دولت از کارفرما انتظار بسیاری دارد. ایجاد شغل، کاهش فشار و بار از روی دوش دولت، کاهش آسیب‌های اجتماعی با ایجاد شغل، بهره سنگین، دستورالعمل‌ها، بخش‌نامه‌ها، بیمه، مالیات و غیره از جمله مسائلی است کارفرماها با آن روبرو هستند. اگر حقوق کارگر 1 میلیون تومان باشد کارگر 7 درصد این مبلغ را به عنوان سهم بیمه کارگر و کارفرما 23 درصد این مبلغ را بعنوان سهم بیمه کارفرما پرداخت می کند. در اینجا دولت باید به کمک بخش خصوصی بیاید. برای خروج از رکود اگر به طرح‌هایی که وجود دارد، توجه شود، مثلا در کاهش سهم بیمه کارفرما، به تولید کنندگان کمک کنند تا شرایط بهتری ایجاد شود. در این شرایط فشار بر کارفرما کمتر شده و در نتیجه علاوه بر گسترش صنعت، رضایت کارگران نیز افزایش می‌یابد.»سپید