در مطالعاتی که در جامعه جهانی صورت گرفته است حجم و دایره آسیبهای اجتماعی افق وسیعتری را به خود میگیرد
شفا آنلاین:حمید صرامی، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش
ستاد مبارزه با مواد مخدر در کارگاه آموزشی مدرسین میانی طرح توانمندسازی
دانشآموزان دوره متوسطه دوم، بابیان اینکه در عصر دگرگونیهای فزاینده ما
با سرعت تحولات و سرعت شتابان تغییرات در عرصههای اجتماعی، در عرصه فرهنگ،
ارزشها و مباحث اقتصادی مواجه هستیم، گفت: «این سرعت تغییرات ارمغانهای
منفی به دنبال خواهد داشت که یکی از آنها بحث رشد آسیبهای اجتماعی است.»
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید صرامی
ادامه داد: «بشر در قرن بیست و یکم وارد دگرگونیهای پیچیدهای شده است که
با چند مولفه همراه است و اگر همه متخصصان و اندیشمندان عرصه تعلیم و
تربیت به این ویژگیها توجه نکنند، قطعا با مشکلاتی مواجه خواهیم شد.»
به
گفته او، در مطالعاتی که در جامعه جهانی صورت گرفته است حجم و دایره
آسیبهای اجتماعی افق وسیعتری را به خود میگیرد. سه نظام اجتماعی که در
تیررس این آسیبها قرارگرفتهاند شامل اولین نهاد خانواده، دومین نهاد
مدارس، دانشگاهها و محیط آموزشی و سومین نهاد محلههای شهری و روستایی
است.
مدیرکل
دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور راس آسیبهای اجتماعی
را یک مثلث سهضلعی شامل اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی و مباحث سوء
اخلاقی و روابط سوء جنسی دانست.
صرامی
با اشاره به پیچیدگی ماهیت مسائل اجتماعی، گفت: «نباید با یک رویکرد تقلید
گرایانه و سطحی، به استقبال آسیب رفت. برای کنترل و مهار آسیبهای اجتماعی
نیازمند یک دانش برنامهریزی تخصصی هستیم و در صورت نداشتن این دانش در
برابر آسیبها منفعل خواهیم بود.»
او
ادامه داد: «اول باید شناخت صحیح و درکی عمیق مبتنی بر دادههای صحیحی
علمی داشته باشیم و کاملا بدانیم در سطح جامعه چه میگذرد و در مقابله
تهاجمی با آسیبها گام برداریم.»
به
گفته صرامی، آمارهای جدید بیانگر این است که دستگاههای فرهنگی استان باید
گامهای وسیعتر و جدیتری در حوزه کاهش تقاضا بردارند و اگر این اتفاقات
نیفتد قطعا با مشکلات جدیدتری مواجه خواهیم بود.
مدیرکل
دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور گفت: «دادههای علمی
نشان میدهد که الگوی مصرف در جمعیت عمومی استان بین 15 تا 64 سال است و
چهار الگوی مصرف شامل تریاک، هروئین، شیشه و حشیش وجود دارد. درحالیکه
الگوی مصرف در بین جوانهای استان، گل (ماریجوانا)، حشیش و گراس بیشترین
مصرف را دارند.»
صرامی
ادامه داد: «اگر در مورد جمعیت عمومی میخواهیم عمل کنیم باید بر تریاک و
هروئین سرمایهگذاری کنیم. ما نیازمند واکنشی تخصصی در برخورد با پدیدههای
اجتماعی هستیم و با نگاه کهنه و دیروز نمیتوان به استقبال آینده رفت.»
به
گفته مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور، ما نیاز
به افراد متخصص در بحث مبارزه با مواد مخدر داریم که در حال حاضر در
آموزشوپرورش این اتفاق در حال رخ دادن است و نتایج خوبی هم در پی دارد.
تجارب کشورهای توسعهیافته نشان میدهد که باید برای اجرای طرحی که سه لایه
را با هم پوشش دهد اقدام کنیم.
صرامی
گفت: «در 12 استان کشور طرح توانمندسازی و روشهای پیشگیری اولیه از
اعتیاد از سه قشر دانشآموز، والدین دانشآموزان و مدیران و مربیان
دانشآموزان قابلاجرا است؛ که استانهای قم، قزوین، لرستان، مرکزی، کرمان،
خراسان جنوبی، آذربایجان غربی، سیستان و بلوچستان، خوزستان و گلستان و
تهران جزو این طرح هستند.»
او
ادامه داد: «در 12 استان طرح توانمندسازی از طریق 12 دوره آموزشی
برگزارشده و یک هزار و 650 مدرس زیر چتر آموزشهای روزانه 9 ساعته
قرارگرفتهاند و بر اساس این طرح مقرر است که یکمیلیون نفر از دانشآموزان
و والدین و مربیان زیر چتر این طرح قرار گیرند.»
مدیرکل
دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور هدف این طرح را کاهش
تمایل و خودداری از مصرف مواد دانست و گفت: «میانگین تمایل به مصرف مواد در
جمعیت عمومی کشور 8/16 درصد است.»
به
گفته صرامی 9/27 درصد جمعیت عمومی کشور به مواد نگرش مثبت دارند؛ بنابراین
باید به صورتی عمل کرد که نوجوانان و جوانان در سلسله آموزشهای ارتقاء
توانمندی اجتماعی و روانی نگرشی منفی نسبت به مواد پیدا کنند.
او
گفت: «در طرح توانمندسازی ما به دنبال این هستیم که از ظرفیت و پتانسیل
960 هزار مربی آموزشی سر کلاس درس برای انتقال مفاهیم مهارتی پیشگیری از
اعتیاد اقدام کنیم. دو موضوع تربیت و آموزش باید ادغامشده در هم عمل کنند
تا بتوانند ضمن تربیت نیروی انسانی، آموزش نیروی انسانی را هم به دنبال
داشته باشد.»
مدیرکل
دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور ادامه داد: «در
بسیاری از کشورهای جهان به این نتیجه رسیدهاند که فعالیتهای دولتی
نمیتواند بحث مبارزه مواد مخدر را به موفقیت برساند اما اگر آحاد جامعه در
این زمینه فعالیت کنند زمینه کنترل آسیب ایجاد خواهد شد.»
صرامی
بابیان اینکه 13 میلیون دانشآموز در ایران در حال تحصیل هستند، گفت:
«باوجوداین تعداد دانشآموز در مدارس کشور، در حال حاضر چند تشکل
دانشآموزی ضداعتیاد در مدارس داریم؟ به جرات میتوان گفت که در سطح مدارس
تشکل دانشآموزی ضد اعتیاد نداریم. این طرح باید بتواند حس اجتماعی را در
دانشآموزان تحریک کند که آنها وارد این عرصه شوند.»
به گفته او حدود 63 درصد مردم ایران علاقهمند به پیشگیری در خصوص اعتیاد هستند اما مشکل این است که این افراد الگو و مدل ندارند.
مدیرکل
دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور ادامه داد: «آمارها
نشان داده که 55 درصد از پدران و مادران بعد از گذشت 3 تا 5 سال از اعتیاد
فرزندان خود مطلع میشوند؛ تنها آموزشوپرورش در رابطه با اعتیاد
دانشآموزان مقصر نیست چراکه والد بسیاری از این دانشآموز معتاد
بودهاند.»
همچنین
سیامک ناظری، کارشناس ارشد علوم تربیتی با گرایش آسیبشناسی اجتماعی و
پیشگیری از اعتیاد هم بر این باور است برای تحقق رویکرد اجتماعی شدن مبارزه
با مواد مخدر باید آموزش مهارتهای زندگی را در سطح وسیع گسترش داد.
ناظری
گفت: «مربیان و مشاوران حوزه سلامت نقش بسزایی در پیشگیری از اعتیاد
بهویژه در مدارس دارند و میتوانند از طریق تشکیل انجمنها و شوراها در
مدارس و استفاده از خود دانش آموزان با ایجاد کارگاههای آموزشی، برگزاری
جلسات مستمر، نمایش فیلمهای مرتبط و تهیه بروشور و غیره به تقویت نگرش ضد
مصرف مواد مخدر و روانگردانها اقدام کنند.»
این
کارشناس ارشد علوم تربیتی با اشاره به اینکه مصرف مواد مخدر صنعتی و
شیمیایی با توجه به تنوع مواد شیوع یافته است، ادامه داد: «گزارشهای ستاد
مبارزه با مواد مخدر نشان میدهد که سن اعتیاد کاهشیافته به همین دلیل
تقویت مراکز مشاورهای دانشآموزی، شناسایی دانش آموزان معتاد و یا در معرض
خطر، همچنین والدین آنها و مصون کردن دانش آموزان از طریق اقدامات
حمایتی، پشتیبانی و کمکرسانی برای مقابله با اعتیاد ضروری است.»
او
بابیان اینکه آموزش مهارتهای زندگی به نوجوانان در جلوگیری از گرایش آنان
به اعتیاد و مواد مخدر بسیار مثمر ثمر خواهد بود، گفت: «عمدهترین نقش
والدین در پیشگیری از اعتیاد فرزندانشان، نظارت منطقی و موثر است، بدون
نظارت و انضباط درست هیچ خانوادهای نهتنها نمیتواند فرزند خوب و موفقی
را تربیت کند بلکه ممکن است او را در معرض خطر اعتیاد هم قرار دهد.»