طرح تحول سلامت با همه مزایا و البته معایب و ایراداتی که منتقدان بدان روا می‌دانند، تحولاتی را در حوزه سلامت طی چند سال گذشته رقم‌زده و شاید مهم‌ترین گرانیگاه و پاشنه آشیل چنین طرح ملی تامین مالی و تخصیص بودجه برای پیشبرد آن باشد؛ طرحی که هر چه از زمان آن گذشت، مشخص شد که هزینه‌های رو به تزایدی دارد و به این راحتی‌ها دخل‌وخرج آن باهم نمی‌خواند.
شفا آنلاین:از
کارانه‌های معوق که دیگر صدای همه را درآورده تا عدم پرداخت معوقات بیمه‌ها
که کمیت مراکز خدمات درمانی در حوزه‌های مختلف و متکثر حوزه سلامت را لنگ
کرده، نشانه‌های واضح این عدم همخوانی است.به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید البته روی کاغذ نه دولت برای این حوزه کم گذاشته و نه مجلس، دولت علاوه بر اختصاص 10 درصد از درآمدهای طرح هدفمندی برای تامین بودجه طرح تحول، یک درصد از مالیات بر ارزش‌افزوده را نیز اختصاص داد و بهارستان نشینان نیز در همه این موارد مهر تائید پای درخواست دولت زدند. با اختصاص این منابع کلان در عمل نباید با مشکلات امروز روبرو باشیم اما نکته آنجاست که وزیر بهداشت و مسئولین وزارتخانه مصرانه معتقدند که بودجه‌های تخصیص‌یافته عملیاتی و اجرایی نشده و در بسیاری از موارد تنها روی کاغذ می‌مانند و بدین‌سان هم انتظارات را بالا می‌برند و هم‌دست وزارت بهداشت برای پاسخ به مطالبات را خالی می‌گذارند. حال در چنین شرایطی لایحه بودجه سال 96 از سوی دولت به مجلس تقدیم شده و باز شاهد آن هستیم که دولت نهایت مساعدت و همراهی را نشان داده و تا 90 درصد بودجه بیمه سلامت را نسبت به سال گذشته افزایش داده است و اکنون سوال اینجاست که بالاخره می‌توان شاهد حل‌وفصل مشکلات این حوزه باشیم یا خیر؟ در این گزارش به آخرین اظهارنظر مسئولین وزارت بهداشت در خصوص بودجه و منابع اختصاص‌یافته به حوزه سلامت و نظر نمایندگان مجلس در خصوص لایحه بودجه سال 96 و رشد آن در حوزه سلامت پرداخته‌ایم که در پی می‌خوانید.
نظر مثبت توام با انتقاد
وزیر بهداشت به‌رغم افزایش همیشگی و مطلوب بودجه حوزه سلامت طی چند سال گذشته همواره نسبت به عدم تحقق بودجه اختصاص‌یافته به این حوزه گلایه‌مند بوده و به‌خصوص ایراد اصلی را متوجه 10 درصد هدفمندی یارانه‌ها عنوان کرده است. وزیر بهداشت در آخرین اظهارنظر خود در خصوص بودجه 96 و تغییرات آن در حوزه سلامت در گفت‌وگو با ایسنا نسبت به تغییرات به‌عمل‌آمده با دیده مثبت نگریسته و گفته است: «خوشبختانه ازآنجایی‌که پیش‌بینی می‌شود درآمدهای دولت در سال ۹۶ بیش از سال گذشته باشد، بنابراین بودجه سال آینده نیز شرایط بهتری را تجربه می‌کند.» وی همچنین تاکید می‌کند:« از طرفی برخلاف بودجه سال گذشته، در بودجه ۹۶ اقدام خوبی از سوی سازمان مدیریت انجام و کسری بیمه‌ها نیز در لایحه بودجه پیش‌بینی شد. بر این اساس امیدواریم سال آینده ازنظر بودجه‌ای سال بهتری برای حوزه بهداشت و درمان باشد.» البته وزیر بازهم نسبت به عدم تحقق بودجه‌های اختصاص‌یافته ابراز تردید و نگرانی کرده و به‌رغم آنکه اذعان دارد که بودجه بیمه سلامت با رشد 90 درصدی روبرو شده، می‌گوید: « رقم بودجه طرح تحول سلامت برای سال آینده، مانند بودجه سال ۹۵ است؛ چراکه مجموع اعتبارات طرح تحول نظام سلامت، همان ۱۰ درصد هدفمندی یارانه‌ها است و البته تضمینی هم برای تحقق و پرداخت این ردیف وجود ندارد. بر این اساس می‌توان گفت که تغییری در بودجه طرح تحول نظام سلامت رخ نداده است.» وزیر البته پیش‌تر نیز در اظهارنظری تعجب‌برانگیز گفته بود که یک ریال از درآمدهای طرح هدفمندی به طرح تحول سلامت اختصاص نیافته است. این در حالی است که ایرج حریرچی روز جمعه در گفت‌وگو با خانه ملت، گفته: «در مورد هدفمندی یارانه‌ها نیز یک‌ششم 4800 میلیارد تومان در سال 95 به طرح تحول سلامت اختصاص پیدا کرد.» البته شاید انتظار مقامات وزارت بهداشت بیش از این مبالغ بوده است و این نکته را نیز نباید مغفول گذاشت که حریرچی اذعان دارد که از منابع دیگر جبران این کسری شده و دست مسئولین وزارت بهداشت خالی نمانده است.
وزیر بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا همچنین تاکید کرده که یا 10 درصد از محل طرح هدفمندی را به طرح تحول سلامت اختصاص ندهند یا پرداخت آن را تضمین کنند!. نکته‌ای که البته به‌هیچ‌روی در بودجه‌نویسی‌ها مسبوق به سابقه نیست که تضمین اختصاص بودجه در نظر گرفته‌شده هم در لایحه گنجانده شود و البته خود وزیر هم تاکید می‌کند که این پیشنهاد با مخالفت دولت روبرو شده است. وزیر بهداشت در بخش دیگری از مصاحبه خود بر این نکته تاکید می‌کند که پایداری منابع طرح تحول سلامت مهم‌تر از خود طرح است و می‌گوید: «در حال حاضر مردم ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده پرداخت می‌کنند و پیشنهاد ما این بود که دولت معادل پولی را که از منابع عمومی به وزارت بهداشت می‌دهد، به مالیات بر ارزش‌افزوده وصل کند. در این صورت مردم هم می‌گویند ما درصدی مالیات بر ارزش‌افزوده روی خریدهایمان پرداخت می‌کنیم و می‌دانیم که این پول در حوزه سلامت هزینه می‌شود. البته به شرطی که این مالیات به‌گونه‌ای در حوزه سلامت هزینه شود که مردم هرسال احساس کنند، اتفاقات خوبی در این حوزه در شهر وزندگی‌شان رخ می‌دهد.» حریرچی در گفت‌وگوی خود با خانه ملت، تاکید کرده است: « از یک درصد ارزش‌افزوده در سال گذشته حدود 85 درصد اعتبار به وزارت بهداشت تعلق گرفت.» با این وصف گویا وزیر و معاونان وی کانون توجه خود را به این محل درآمد اختصاص داده و با عنایت به تحقق مطلوب درآمدها در این حوزه می‌خواهند از دردسر هدفمندی خلاص و به خزانه مالیاتی متصل شوند!
مشکل نظارت و هزینه‌های نابجا است
با عنایت به آنکه لایحه بودجه از سوی دولت به مجلس تقدیم شده و آن چیزی که درنهایت تبدیل به قانون شده و مبنای عمل خواهد بود؛ خروجی حاصل از چکش‌کاری نمایندگان است. در خصوص تغییر و تحولات در لایحه بودجه و نگرش نمایندگان نسبت به لایحه تقدیمی با همایون یوسفی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت‌وگو کردیم. وی معتقد است که مشکل اصلی حوزه سلامت نه کمبود بودجه که فقدان نظارت بر این حوزه است. عضو کمیسیون بهداشت در پاسخ به سوال سپید در مورد رشد 90درصدی بودجه بیمه سلامت، گفت: «اینکه بودجه بیمه رشد پیداکرده است قدم و اتفاق خوبی است اما ما باید روی هزینه‌ها هم دقت بیشتری داشته باشیم و راهکارهای نظارتی را هم افزایش بدهیم و بتوانیم نظام ارجاع را نیز اجرا کنیم. مطمئناً انجام این کارها باعث خواهد شد که هزینه‌های ما نیز کاهش پیدا کند.»
وی در ادامه افزود: «مشکل ما بیشتر از اینکه مشکل کمبود منابع باشد، مشکل نبود نظارت و مشکل هزینه‌های نابجاست.» نماینده اهواز در پاسخ به گفته‌های وزیر بهداشت مبنی بر عدم تحقق بودجه از محل 10 درصد هدفمندی یارانه‌ها تصریح کرد: «بالاخره دولت هم هزینه‌های دیگری دارد. دولت هم تنگناهایی دارد که گاهی اوقات نمی‌تواند همه آن چیزهایی را که متعهد است برآورده کند. گرچه ما امیدواریم که دولت بتواند بودجه پیشنهادی را محقق کند.»
نقاط ضعف بودجه 96 در حوزه سلامت
نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در گفت‌وگو با سپید و در پاسخ به افزایش بودجه این حوزه در لایحه 96 و نکات مثبت آن، ترجیح می‌دهد که بیشتر به نقاط ضعف بودجه اختصاص‌یافته اشاره‌کرده و تاکید می‌کند:« به‌رغم آنکه درآمد اختصاصی حوزه وزارت بهداشت در بودجه سال 96 با افزایش چشمگیر روبرو شده اما نقاط ضعف بزرگی هم در این بودجه قابل‌مشاهده است به‌عنوان‌مثال در بودجه سال گذشته حدود 1800 میلیارد تومان درآمد از محل مالیات بر دخانیات دیده بودیم که در اختیار حوزه وزارت بهداشت قرار می‌گرفت، متاسفانه در بودجه سال 96 همه این‌ها را به بخش‌های دیگر سوق داده‌اند که این می‌تواند یکی از ضعف‌های لایحه بودجه در حوزه سلامت باشد.»
محمدحسین قربانی در ادامه می‌گوید: «از طرف دیگر دولت تقریباً بودجه‌های پژوهشی را کاهش داده است که این مسئله خوبی نیست. این‌ها ضعف‌هایی است که در این بودجه وجود دارد. ضعف دیگر این است که قیمت نفت در بودجه 50 دلار دیده‌شده و نگرانی ما این است که با توجه به ناملایماتی که در مسائل بین‌المللی وجود دارد این درآمد تحقق پیدا نکند و بالطبع درآمد حوزه سلامت نیز از آن متاثرخواهد بود و به آن آسیب خواهد رسید.»
قربانی در ادامه به یک نقطه مثبت از لایحه ارائه‌شده نیز اشاره و تاکید می‌کند:«لایحه بودجه مزایایی هم دارد، یکی این است که بودجه‌های بخش جاری را14 درصد افزایش داده است.» محمدحسین قربانی همچنین می‌گوید:«بحث دیگر این است که دولت متاسفانه مقدار 44 هزار میلیارد تومان از محل اوراق مشارکت و صکوک دیده است که درصدی از این درآمد متوجه حوزه بهداشت و درمان می‌شود که این مسئله نیز چندان خوشایند نیست.»
نماینده آستانه‌اشرفیه در ادامه گفت:«هنوز کمیسیون تلفیق بودجه سال 96 تشکیل نشده است. امیدوارم که هفته جاری تشکیل شود که ما بتوانیم با بررسی‌های لازم تغییرات موردنیاز را در آن انجام دهیم.» وی در خصوص تغییراتی که ممکن است در لایحه بودجه حوزه بهداشت داده شود، تصریح می‌کند: «قطعاً ما از حق‌وحقوق حوزه بهداشت و درمان دفاع خواهیم کرد با توجه به اینکه امسال هم سهم کمیسیون‌های تخصصی در کمیسیون تلفیق افزایش پیداکرده و سهم کمیسیون بهداشت نیز به سه نفر رسیده است، فکر می‌کنم بتوانیم از حق‌وحقوق حوزه بهداشت دفاع مناسبی داشته باشیم.»
قربانی در خصوص رشد 90 درصدی بودجه بیمه سلامت نیز اظهار کرد: «در حال حاضر ما نگران این بودجه هستیم زیرا در اختیار مجموعه وزارت بهداشت نیست. ما بند 7 سیاست‌های ابلاغی توسط مقام معظم رهبری را دنبال می‌کنیم مبنی بر اینکه تمام این منابع بیمه‌ای باید با محوریت وزارت بهداشت تجمیع پیدا بکند. هنوز هم این مسئله را باور داریم زیرا نگاه سیاست‌های ابلاغی توسط مقام معظم رهبری نگاه کارشناسانه بوده و ما هم مصممیم این امر تحقق پیدا کند. آن‌وقت این مسئله برای ما قابل‌توجه خواهد بود که این منابع خیلی راحت می‌تواند در اختیار حوزه بهداشت و درمان قرار گیرد.»
درنهایت...
آنچه واضح و مبرهن می‌نماید، هزینه‌های رو به تزاید طرح تحول سلامت و اهتمام دولت و مجلس برای تخصص بودجه مطلوب به این حوزه است تا طرح بر زمین نمانده و دستاورد دولت در این عرصه ملی و خطیر باکم و کاستی و نقصانی روبرو نشود اما با همه این اوصاف وزارت بهداشت و مسئولان آن ترجیح می‌دهند که هنوز لایحه به مجلس نرفته و چکش‌کاری نشده است؛ نسبت به عدم تحقق بودجه‌های اختصاص‌یافته به ابراز شک و تردید بپردازند، انتقاداتی که بیشتر می‌تواند از ناحیه مطالبات معوق بر زمین‌مانده و فشارهای حاصل از آن باشد و مسئولان وزارت بهداشت دست پیش را گرفته‌اند که پس نمانند، مسئولانی که البته بهتر است بیش و پیش ازاین‌گونه اظهارات به فکر ساماندهی بهینه حوزه‌های کاری خود باشند تا آنکه هنوز لایحه از مجلس بیرون نیامده است نسبت به تحقق بودجه‌های اختصاص‌یافته ابراز شک و گلایه کنند.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار