مـسـمـومـیـت بـا مـونـوکـسـیـد کـربـن

CO درسال، مسئول 600 مورد مرگ ناشی از حوادث است.

     شفا آنلاین:   آسیب‌شناسی: مسمومیت با CO در اثر توانایی این گاز در انتشار سریع به بستر خونی و اتصالش به مجموعه آهن هِم (heme) است که به طور طبیعی به اکسیژن متصل می‌شود. CO به دلیل تمایل بالاتر به اتصال با هِم (240 برابر بیش از اکسیژن) به راحتی جایگاه اکسیژن را اشغال کرده و حمل اکسیژن را مختل می‌کند.

      به گزارش شفا آنلاین:  تظاهرات بالینی: علایم عصبی اغلب اولین تظاهر مسمومیت با CO هستند. زمانی که غلظت این عامل مسمومیت‌زا به 30-10 درصد برسد، ظهور علایم آغاز می‌شود. در مسمومیت خفیف تا متوسط سردرد، تهوع، و گیجی شایع‌ترین علایم اولیه هستند. در مسمومیت شدید، علایم عصبی قابل‌توجه‌تری چون سنکوپ، تشنج و کوما اتفاق می‌افتد.

        تشخیص: تشخیص براساس علایم بالینی و افزایش سطوح سیستمیک CO گذاشته می‌شود. (متاسفانه مقادیر پالس اکسی‌متری به صورت کاذب و متناقضی افزایش یافته و بالا باقی می‌ماند.)

       علایم عصبی ممکن است به شکل سکل (Sequelae) عصبی روانی تاخیری، همراه با علایمی چون وضعیت نباتی مقاوم، پارکینسونیسم، از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت، تغییرات رفتاری، از دست دادن شنوایی و سایکوز پایدار بماند. این علایم می‌توانند در هر زمانی از 3 روز تا 240 روز بعد از بهبود تظاهر یابند.

       75-5 درصد بیماران با سکل عصبی – روانی تاخیری در عرض یکسال بهبود می‌یابند.

        درمان: مهم‌ترین جزء درمان مسمومیت با CO حفظ اکسیژناسیون مناسب است. با تجویز اکسیژن 100 درصد می‌توان نیمه‌عمر CO را به حدود 80-40دقیقه کاهش داد. هرچند که اکسیژن هایپربار می‌تواند این مدت را به 30-15 دقیقه کاهش دهد،با توجه به تعداد کم اتاقک‌های هایپرباریک استفاده گسترده از آن مقدور نیست.

        گروه‌های در معرض خطر: هر چند تمام افراد در معرض خطر هستند، کودکان، زنان باردار و سالمندان در معرض خطر بیشتری قرار دارند و مسمومیت در آنها سریع‌تر و با شدت بیشتری آغاز می‌شود.

برخورد با فرد مسموم:
 خارج کردن فرد از محیط آلوده و قرار دادن در محیط باز (مهم‌ترین اقدام)
 در صورت امکان اکسیژن‌دهی به فرد مسموم
 تماس با اورژانس 115
به یاد داشته باشیم همچون همیشه پیشگیری مقدم بردرمان است.