با در نظر گرفتن این حقیقت که روزانه یک میلیارد نفر از فیس بوک استفاده می کنند، دیگر در تماس بودن به معنای ارتباط چشم تو چشم نیست. بلکه به منظور ارتباط صفحه به صفحه است. فضای مجازی به زندگی دوم تبدیل شده است. اما این اتفاق چه تاثیری بر روی ذهن ما دارد ؟
مدار پاداش
در تحقیق جدید دانشگاه «یو سی ال ای»، محققان توسط یک اسکنر مغز ذهن 32 نوجوانی که در حال استفاده برنامه ای مشابه اینستاگرام بودند را مشاهده کردند. در همین حال که کل مغز نوجوانان در حال اسکن بود و آنها از برنامه ای استفاده می کردند دانشمندان متوجه شدن با هر «لایک» بخشی از دهن نوجوانان فعال می شود، مخصوصا بخشی که به آم «مرکز پاداش ذهن» می گویند.
لورن شرمن نویسنده اصلی این تحقیق در این رابطه گفت: «وقتی نوجوانان متوجه می شوند عکس آنها لایک زیادی خورده است، فعالیت زیادی در بخش مدار پاداش مغز رخ می دهد، این همان قسمتی است که وقتی عکس کسی که دوست داریم را می بینیم با پولی برنده می‌شویم، فعال می شود.»
مشاهدات نشان می داد که قسمتی از مدار پاداش مغز هنگامی که تعداد لایک ها زیاد بود فعال می شد، این می تواند آنها را تشویق کند که بیشتر به فضای مجازی بیایند.
گفتنی است در این تحقیق طوری نشان داده شده بود که همسالان این 32 نفر عکس های آنها را لایک کرده اند، اما در واقعیت اینگونه نبوده است.
تاثیر هم‌سن و سال‌ها
در بخش دیگری از تحقیق دو گروه عکس به شرکت کنندگان در تحقیق نشان داده شد؛ گروهی از عکس های عادی مثل دوستانشان، غذا و ... گروهی هم عکس های پر مخاطره مانند سیگار، الکل و... نوع این عکس ها بر تعداد شرکت کنندگان آن را لایک کردند تاثیری نداشت. آنها بیشتر میل داشتند عکس هایی که از قبل بیشتر لایک شده بود را لایک کنند.
شرمن بر این باور است که نتایج این تحقیق می تواند پیامدهای مهمی برای این گروه سنی داشته باشد: «تصور می شود که مدار پاداش انسان مخصوصا در سن بلوغ بسیار حساس باشد. این شاید نشان دهد که چرا انقدر نوجوانان میل دارند از فضای مجازی استفاده کنند.»
آموزش اجتماعی
دوران بلوغ یک زمان مهم برای آموزش اجتماعی است، این نشان می دهد که چرا نوجوانان علاقه زیادی دارند تا فرهنگشان را بشناسند. اما با حضور فضای مجازی به عنوان یک فرهنگ جدید چطور؟ شرمن بر این باور است که با گسترده تر شدن فضای مجازی ممکن است «ما یاد بگیریم که به جای حالات چهره ما شاید یاد بگیریم لایک ها و به اشتراک گذشتن ها را تعبیر کنیم.»
او در این رابطه گفت: «در گذشته، قبل از اینکه کسی با شما صحبت کند همه چیز کیفی بود، شما با استفاده از زبان بدن و حالت صورت مخاطبتان، تاثیر حرفتان به آنها را می فهمیدید. اما الان اگر شما وارد فضای مجازی شوید، یکی از راه های مشاهده تاثیر پیامتان تعداد لایک ها، ریتوئیت ها و .. است. همین موضوع فضای مجازی را بسیار متفاوت می کند.»
اما استاد دانشگاه بکربک بر این باور است که نمی توان نتایج این تحقیق را به همه تعمیم داد. او در این رابطه گفت: «این تحقیق فقط روی افرادی که به سن بلوغ رسیدند انجام شده است. پس نمی توان ادعا کرد که نتایج این تحقیق در رابطه با بزرگسالان هم صدق می کند.»
تغییر در مغز
البته او هم بر این باور است که فضای مجازی روی ذهن ما تاثیر می گذارد، زیرا نحوه رشد مغز پس تجربه اتفاقاتی متفاوت تغییر می کند: «هر بار که شما چیزی جدید یاد می گیرید یا یک اتفاق را تجربه می کنید، در ذهن شما رمزگذاری می شود. این رمزگذاری به شکل ضعیفی تغییراتی در ارتباط نورون ها ایجاد می کند.»
برای مثال چندی پیش ثابت شد بعد از اینکه افراد نحوه شعبده بازی را یاد می گیرند تغییراتی در مغز آنها ایجاد می شود. استاد دانشگاه بکربک در این رابطه گفت: «دانشمندان مشاهده کردند که سه ماه پس از یاد گرفتن مهارت شعبده بازی تغییراتی در ذهن انسان ایجاد می شود. »
به همین دلیل زمانی هم که برای فضای مجازی قرار داده می شود هم ممکن است منجر به تغییراتی در مغز شود.
اما
سوالی همچنان باقی است، آیا یاد گرفتن این مهارت ها در فضای مجازی خوب است یا بد ؟
او در پاسخ به این سوال گفت: «این فقط یک راه برای سازگاری با محیطمان است.»
