شفا آنلاین>اجتماعی>از شنیدن اسمش شاخ درنیاورید! به حق چیزهای نشنیده! مرغ شاخدار دیگر چه صیغهای است؟! شخصیت کارتونی است یا فضایی؟! راه دور نروید. مرغ شاخدار همین جاست. پیش خودمان. از آفریقا آمده و ماندگار شده.
به گزارش
شفا آنلاین، نام اولیهاش مرغ
گینه بوده که احتمالاً از نام زادگاهش گرفته شده است. به مرغ مروارید هم
معروف است اما در ایران آن را بیشتر به نام مرغ شاخدار میشناسند.
این ماکیان خوشبر و رو با پرهای مروارید گونه را امروز به عنوان یک منبع اقتصادی قابل توجه میشناسند.
مرغ شاخدار را بیشتر در غرب و شمال غرب کشور میتوانید ببینید و
تراکم جمعیت آنها در استان آذربایجان شرقی و اردبیل بیش از سایر
مناطق است. البته دقیقاش را بخواهید، باید بدانید که در استان آذربایجان
شرقی بیشترین پراکنش مرغ مروارید در مناطق ارسباران، کلیبر و مرند و
نیز به صورت محدود در شهرستانهای بناب، ملکان و میانه است.
در استان
اردبیل نیز بیشترین پراکندگی آن در شهرستانهای گِرمی، پارس آباد، بیله
سوار و به صورت محدود در شهرستانهای مشکین شهر و اردبیل است. البته
هنوز آمار دقیقی از جمعیت آن در ایران وجود ندارد.
ظاهر مرغ شاخدار متفاوت است. این ماکیان در رنگهای خاکستری، خاکستری مایل به آبی و به ندرت سینه سفید مشاهده میشود.
گوشت مرغ شاخدار در سنین پایین بسیار خوش طعم و مطبوع است و آنرا
قابل مقایسه با کبک، بلدرچین و قرقاول میدانند. از لحاظ کم بودن
میزان کالری نیز مرغ مروارید بعد از گوشت بوقلمون مقام دوم را به خود
اختصاص داده است و دارای 134 کیلو کالری انرژی به ازای هر 100 گرم
است. گوشت مرغ مروارید فاقد چربی و حاوی اسیدهای چرب مضر است.
این پرنده با دیدن افراد غریبه سر و صدای زیادی به راه میاندازد و به
نوعی نقش نگهبان خانه را ایفا میکند؛ همچنین باعث کاهش حشرات میشود و
برعکس مرغ، قادر به پنجول زدن به زمین نیست، بنابراین ضرر جزئی را
به باغهای محل پرورش وارد میکند.
توضیحات بیشتر را بخوانید از زبان حسین لطفعلی زاده، رئیس مرکز تحقیقات
کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی: «تخم مرغ مروارید در مقایسه با
تخممرغ معمولی از میزان بالای ویتامین A، B2 و E برخوردار است و برای
تغذیه کودکان در حال رشد و زنان باردار و افراد مسن توصیه میشود.
وزن لاشه مرغ شاخدار در حدود 67 درصد وزن زنده پرنده است و حاوی
اسید آمینههای بیشتری نسبت به گوشت مرغ است. همچنین فسفر و کلسیم در
گوشت مرغ مروارید بیشتر از سایر طیور بوده و میزان کلسترول در زرده تخم
مرغ مروارید در کمترین میزان است.»
اما مرغ شاخدار خصوصیتی دارد که با توجه به شرایط اقلیمی و خشکسالیهای پی
در پی کشور، میتواند ایران را به محلی مناسب برای پرورش این منبع سرشار
پروتئین تبدیل کند. به گفته لطفعلیزاده، مرغ شاخدار برای پرورش به محیط
خشک نیاز دارد. همچنین در برابر بیشتر بیماریهای متداول در طیور صنعتی
مقاوم است و تولید آن حتی در شرایط ضعیف مدیریت نیز کمتر تحت تأثیر قرار
میگیرد.
او ادامه میدهد: «با توجه به برنامههای جامع هدفمند سازی
یارانهها و بخصوص هدفمندسازی سوخت در بخش کشاورزی جهت کاهش هزینههای
تولید، استفاده از گونههایی که نیاز کمتری به منبع حرارتی دارند جزو
اولویتهای بخش علوم دامی است، چراکه با افزایش هزینههای سوخت قیمت تمام
شده واحدهای پرورش طیور افزایش مییابد و منجر به افزایش قیمت محصولات
عرضه شده میشود.
از طرفی به دلیل استفاده نکردن از داروها و
واکسنها، این ماکیان عاری از پسمانده فرآوردههای دامپزشکی است و علاوه بر
طعم مناسب، به عنوان محصولی ارگانیک مصرف میشود. با توجه به همین مزایا و
با وجود ذخایر ژنتیک مرغ مروارید در ایستگاه تحقیقاتی بُناب، اجرای
پروژههای تحقیقاتی مرتبط با این گونهها مدنظر است.»
علیرضا فانی، رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات کشاورزی و
منابع طبیعی آذربایجان شرقی نیز با تأکید بر مقاومت بالای مرغ شاخدار در
برابر بیماریها، میگوید:« به دلیل همین مقاومت بالاست که برای این گونه،
از واکسن و دارو استفاده نمیشود و به همین علت، علاوه بر کاهش هزینههای
تولید، در هنگام بروز بیماریهای واگیردار تلفات چندانی ندارد.
همچنین
بهدلیل تخمگذاری مناسب، قدرت تولید مثلی خوبی در مقایسه با سایر ماکیان
دارد و در ازدیاد نسل به صورت صنعتی از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. این
گونه از ماکیان قادر هستند از مواد غذایی کم ارزش استفاده کنند و به
همین دلیل هزینههای تغذیهای را کاهش میدهند.»
فانی ادامه میدهد: «با توجه به اینکه ایستگاه تحقیقاتی بناب میزبان
مرغ شاخدار در سطح کشور و منطقه است، پروژههای تحقیقاتی بر روی این گونه
انجام میشود و معرفی خصوصیات این ماکیان نیز سب شده که با گذشت زمان
بهرهبرداران بیشتری متقاضی پرورش آن شوند و مراجعات متعددی برای تهیه آن
به ایستگاه تحقیقاتی بناب صورت گیرد. البته با این وجود، بهرهبرداری بهتر
از این گونه، مستلزم اجرای پروژههای تحقیقاتی بیشتر در خصوص افزایش وزن و
همچنین قدرت تولید مثلی آن است.»
به گفته او، به کارگیری برنامههای نور مصنوعی – تلقین شب و روز به
ماکیان با نور- برای افزایش تولید تخم در مرغ مروارید، تعیین نیاز
حرارتی آن جهت افزایش بهرهوری پرورش در سالنهای صنعتی، استفاده از
پسماندهای کارخانجات صنایع غذایی و کشاورزی در تغذیه و به کارگیری
تکنیکهای نوین برای اصلاح ژنتیکی، از جمله برنامههای تحقیقاتی در مورد
مرغ شاخدار است.ایران