«محمود مشیری» گفت: چند روز قبل اطلاعیهای درخصوص سرریز کردن احتمالی رودخانه سیروان در اثر بارشهای اخیر در روستاهای همجوار سد داریان منتشر شد که مردم این اطلاعیه را که صرفا برای حفاظت از جان آنان صادر شده است، به آبگیری سد داریان ربط دادهاند، درحالیکه این اطلاعیه هیچگونه ارتباطی به آبگیری این سد نداشته و ندارد.
این درحالی است که فرماندار سروآباد میگوید: مجریان سد داریان در اطلاعیهای که قبلا منتشر کردهاند، زمان آبگیری سد داریان را ٢٨ آبان ماه اعلام کرده بودند.
علی مفاخری افزود: آخرین خبرها و رایزنیها حکایت از به تعویق افتادن زمان آبگیری سد داریان دارد که امیدواریم صحت داشته باشد.
او با اعلام اینکه ما از چشمه بل دفاع خواهیم کرد و اجازه تخریب و نابودی آن را نخواهیم داد؛ گفت: در آخرین بازدید از این پروژه، کارشناسان مدیریت آب کشور مدعی شدهاند که تمام راهبردها و راهکارهای نجات چشمه بل در طرح اصلاحی پیشنهادی رعایت شده است.
فرماندار افزود: مسئولان وزارت نیرو میگویند در اجرای طرح اصلاحی، مظهرچشمه بل با تکنیکهای مهندسی و مدیریت آب از خطر نابودی نجات یافته است. به گفته فرماندار، مجری طرح سد داریان مدعی است که برای اجرای طرح نجاتبخشی چشمه بل میلیاردها تومان هزینه شده است، که اگر هنگام آبگیری این ادعا صحت نداشته باشد و چشمه بل مورد تهدید قرار گیرد، ما اعتراض خواهیم کرد. به گفته فرماندار در صورت آبگیری سد داریان تا تراز ٨٣٠ متر، حیات چشمه بل به خطر میافتد، درحال حاضر با توجه به کمبود آب و استمرار پدیده خشکسالی تراز آبگیری این سد تا تراز ٧٣٠ متر پیشبینی میشود. مدیرعامل شرکت آب منطقهای کردستان نیز ، از شایعه انتشار خبر آبگیری سد داریان اظهار بیاطلاعی کرد و گفت: موضوع آبگیری سد داریان هیچ ارتباطی به مدیریت آب استان ندارد و ما در این زمینه اظهارنظر نمیکنیم.
در خواست ٣ هزارنفر از رئیسجمهوری
با انتشار خبر آبگیری سد داریان بیش از ٣هزار نفر از فعالان
زیستمحیطی، مدنی، سیاسی، اقتصادی، شخصیتهای دینی، علمی، دانشگاهی و
نخبگان کردستانی با امضای نامهای از دکتر «حسن روحانی» رئیسجمهوری ایران،
خواستار توقف سریع آبگیری سد داریان شدند که موجب نابودی چشمه تاریخی بل
میشود.
امضاکنندگان این نامه با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در حفظ و صیانت محیطزیست و برخورد با تخریبگران منابع محیطزیستی میگویند که آبگیری سد داریان موجب نابودی و تخریب چشمه خروشان و طبیعی بل در منطقه اورامانات کردستان و کرمانشاه میشود.
به اعتقاد امضاکنندگان، با آبگیری سد «بد مطالعهشده داریان»، دومین چشمه آبمعدنی جهان و بزرگترین چشمه کارستی در خاورمیانه به نام چشمه «بل» که در سال ١٣٨٨ به شماره ٦٤ در فهرست آثار ملی طبیعی به ثبت رسیده است، بر اثر تحمیل ١٠٩متر ستون آب سد داریان برای همیشه نابود میشود.
منتقدان طرح ساخت و آبگیری سد داریان، چشمه بل را یکی از مهمترین نمادهای فرهنگی، تاریخی، آیینی و زیستمحیطی توصیف کرده و نوشتهاند که این چشمه در مجاورت بقعه تاریخی و مبارکه امامزاده عبیدالله(ع) برادرامام رضا(ع) واقع شده است و نابودی این چشمه به معنای نابودی تمدن و شناسنامه فرهنگی اورامان با تاریخ ٤٠هزار ساله ماقبل پارینه سنگی است.
در این نامه آمده است: این نماد هویتی و این منبع بسیار باارزش آب
شرب که تدوام بقای ملی و پایداری نظام سیاسی در فلات خشک ایران به
قطرهقطره آن وابسته است، متاسفانه به دلیل اشتباهات ادراکی وگزینش عاطفی
اطلاعات ناشی از دادههای سد بد مطالعه شده داریان توسط مسئولان وزارت نیرو
و مجریان طرح این سد درحال حاضر رو به نابودی است.
آنان در این نامه خطاب به ریاستجمهوری به تصریح گفتهاند که متاسفانه
مسئولان ذیربط وزارت نیرو با بیتفاوتی هرچه تمامتر، مصرانه سعی در تخریب
این چشمه عظیم دارند که با تولید ٤هزار لیتر در ثانیه بدون نیاز به تصفیه،
قدرت تأمین آب شرب ٢میلیون نفر را دارد که ارزش آن بسیار بیشتر از چاه نفت
است.
زیانهای سد داریان
اقتصاددان سنندجی نیز گفت: احداث سد
بزرگ «داريان» در خاموشي مطلق اطلاعرساني، موجبات تخريب و نابودي يک فرهنگ
اصيل و تاب آورده در طول زمان، يک زيستبوم کمنظير و يک نظام مولد و
خوداتکاي توليدي- معيشتي را فراهم ميکند.
«بایزید مردوخی» معتقد است: تنها چيزي را که ميتوان با اندکي تغيير در مشخصات سد (کاستن از ارتفاع آن)، نجات داد، چشمه «کاني بل» است که در گرو پاسخگويي مسئولان سدساز به استمداد بيصداي مردمي است، که قرنها در سايه همين نعمتها زيستهاند و هم اينک نيز به وجود آن دل خوش کردهاند. به گفته او، مردم این منطقه روستایی، در سراسر مسير رودخانه «سيروان» زندگي ميکنند و به علت قرار گرفتن آب آن در پشت سد داريان اين منبع حياتي خود را از دست ميدهند.
به اعتقاد این اقتصاددان، ازجمله عواملي که در هزينه پروژههاي سدسازي به ويژه در کشورها و مناطق توسعهنيافته منظور نميشود، هزينه خرابيهاي زيستمحيطي و تخريب ميراثهاي طبيعي و فرهنگي و تاريخي است که در نتيجه سدسازيها به بار ميآيد و بعضي از آنها به هيچ قيمتي، نه در طول عمر يک سد و نه تا انتهاي زمان قابل بازيافت نيستند.
او تصریح کرد: نابودي و امحاي يک فرهنگ و درواقع يک تمدن در منطقهاي بین سنندج و کرمانشاه در نتيجه احداث سد «داريان» رخ ميدهد.
به گفته او عناصر اين تمدن شامل معماري خاص روستاهاي منطقه، شيوه خاص باغداري، ويژگيهاي سنتي توليد صنايعدستي، تکنولوژي سنتي توليد و نگهداري مواد غذايي، تکنولوژي سنتي توليد پوشاک (تنپوش و پاپوش)، فرهنگ، باورهاي آييني و اماکن مقدس، زيارتگاهها و مساجد، شيوه خاص زندگي ييلاق و قشلاق همه و همه زير آب سد نابود ميشوند. مردوخی میگوید: ازجمله منابع طبيعي که زير آب سد «داريان» مدفون ميشود؛ چشمه خروشان «کاني بل» است، که از يک سفره آب زيرزميني که ابعاد آن به نظر لايتناهي است، با فشار و در حجمي عظيم و ديدني به بيرون پرتاپ ميشود.
این اقتصاددان تشریح کرد: آب اين آبشار چند سال پيش توسط کارآفريني خلاق
براي آزمايش و بهرهبرداري صنعتي، به سه آزمايشگاه اروپايي فرستاده شد و هر
سه آن را کمنظير اعلام کردند و گزارش دادند که اين آب حتي بعد از ٣٠سال،
از نظر طعم و رنگ و بو، در بطري بدون تغيير باقي ميماند.
او تأکید کرد: اين ثروت تاريخي مردم منطقه را با چه توجيهي ميتوان زير آب
سدي مدفون و نابود کرد که چيزي از آن به خود آن مردم هم تعلق نخواهد گرفت.
او با طرح اين پرسش میگوید: در توجيه فني- اقتصادي- زيستمحيطي طرح سد «داريان»، ارزش پولي آن همه عناصر فرهنگي از بين رفته و ارزش پولي «کاني بل» در بخش هزينههاي طرح اساسا ديده شده و چگونه و به چه مقدار برآورد شده است که فايدههاي سد را بالاتر و اجراي آن را قابل توجيه کرده است؟
او گفت: آيا در مقايسه با ثروتهاي پولي به تاراج رفته ٣ هزار ميليارد توماني و ٣ ميليارد دلاري که ارزش پيگيري قضائي پيدا کردهاند، اين ثروتهاي فرهنگي، زيستمحيطي و طبيعي که بدون سروصدا به تاراج ميروند، ارزش آن را ندارند که بتوان از برنامهريزان، طراحان و مسئولان اين سد انتظار پاسخي به اين پرسشها را داشت؟
به عقیده این اقتصاددان، شاید سد «داريان» از نظر آبرساني به کشتزارهاي ديم در مناطق ديگر، در صورت برنامهريزي درست و اجراي به موقع طرحهاي تکميلي آبخيزداري و کانالهاي آبياري، فوايدي داشته باشد اما؛ برای آنکه خسارتهاي فرهنگي، زيستمحيطي و اقتصادي به بستر اقليمي آن به حداقل برسد، نياز به اقدامات اصلاحي، پيش از آبگيري و بهرهبرداري دارد. ساخت سد داریان از سال ۸۸ روی رودخانه سیروان آغاز شده که تاج آن در استان کرمانشاه و ستون و پیکرهاش در استان کردستان واقع شده است.شهروند