به
گزارش سازمان جهاني بهداشت، 84درصد از کمکهايي که قرار بوده از طرف
نهادهاي بينالمللي يا دولتها به نظام درماني عراق صورت پذيرد، بسيار کم
يا قطع شده است. قطع کمکهاي خارجي شامل درمانگاههاي دورافتاده يا
اردوگاهي ميشود که ارائهدهنده مراقبتهاي اوليه، واکسيناسيون همگاني،
خدمات تنظيم خانواده، مکملهاي غذايي و نظارت بر شيوع و مديريت بيماريها
هستند.
پس از گذشت يک سال از زماني که گروه داعش بخشهايي از خاک عراق را
اشغال کرده است، دولت اين کشور باوجود 3ميليون عراقي که از خانههاي خود
رانده شدهاند و بيش از 250هزار پناهنده سوري که در جستوجوي امنيت وارد
عراق شدهاند، با بحران انساني شديدي روبهرو است.
برنامه
جهاني غذا هفته قبل اعلام کرد که به دليل کمبود بودجه مجبور است، کمکهاي
خود را کم کند. کاهش اين کمکها از 26 به 16 دلار براي هر نفر باعث ميشود
که روزانه بهجاي 80درصد، تنها 40درصد از خانوارهاي نيازمند کمک، بتوانند
غذا دريافت کنند.
نگراني
ديگر مسئولان سلامت عراق شيوع بيماريهاي واگيردار است، چراکه بيشتر افراد
بيخانمان در اردوگاههاي موقتي با اماکن فاقد استانداردهاي مناسب اسکان
داده شدهاند. سال گذشته، 2 مورد فلج اطفال و يک مورد شيوع سرخک در عراق
گزارش شدند. وبا در برخي مناطق گزارش شده و در 5 سال گذشته، 3 مورد شيوع آن
ديده شده است.
الطاف
موساني، نماينده و رئيس عمليات اورژانس سازمان جهاني بهداشت در عراق،
اميدوار است، پسازآنکه سازمانهاي کمکرسان وخامت اوضاع را براي
کمککنندگان بينالمللي توضيح دادند، ارائه کمکها به روال سابق بازگردد.
«9 ماه قبل اطمينان داشتيم که ميتوانيم، از عهده پاسخگويي به مشکلات
ضروري بهداشتي برآييم، زيرا نهادهايي مانند وزارت بهداشت عراق و
سازمانهاي ملي و بينالمللي براي مسائل بهداشتي و درماني مردم راندهشده
از خانههاي خود و پناهندگان و جوامع ميزبان سرمايهگذاريهاي چشمگيري کرده
بودند. حالا، باوجود بسته شدن يا کاهش فعاليت خدمات درماني و بهداشتي در
بسياري از اردوگاهها، دستاوردهاي قبلي ما درخطر قرار گرفته است.
در
چند ماه گذشته، سازمان جهاني بهداشت چندين مرتبه درباره خطراتي که
بهواسطه کمبود بودجه ميتوانند متوجه سلامت و بهداشت اين جوامع شوند،
هشدار داده است. به گفته موساني، کمکهاي برخي طرفها مانند کره جنوبي،
اداره کمکهاي بشردوستانه و حمايت غيرنظامي اتحاديه اروپا و آژانس توسعه
بينالمللي ايالات متحده جنبه حياتي داشته است.
مجموع
سرانه سلامت براي هر عراقي که تا پيش از تهاجم داعش سالانه 265 دلار بوده،
پس از تهاجم سخت کاهش يافته است. عراق در گذشته از درآمد سرشار نفت
برخوردار بوده است، اما جنگ، فساد و کاهش نفت بنيه مالي و عملياتي اين کشور
را بهکلي تحليل برده است.
پس
از قطع مرتب برق در اوج موج گرما، هزاران عراقي در چند هفته گذشته عليه
دولت تظاهرات کردند. موج گرماي 50 درجه باعث افزايش کمآبي بدن، اسهال و
شوک گرمايي شد.
شمار
سازمانهايي که حاضر شدهاند در مناطق مورد مناقشه با داعش مانند استان
انبار کار کنند انگشتشمار است. از طرف ديگر، ازآنجاکه عمده، خدمات درماني
که توسط طرفهاي خارجي ارائه ميشوند، بر درمان موارد اورژانس تمرکز دارد،
بيماريهاي غير واگيردار مانند انواع سرطانها کمتر موردتوجه قرار
ميگيرند.
فابيو فورجيونه، سرپرست تيم پزشکان بدون مرز در عراق، ميگويد:
«ما نگران سلامت مردم راندهشده هستيم و درعينحال، منتظر موج جديد مردمي
که از ترس داعش از شهر و خانه خود گريختهاند. هرجايي را که ببينيد، نيازها
وجود دارند و در چنين حالتي، پيشرفت، کاري است بسيارسخت. منتظريم ديگران
بيايند و گوشهاي از کار را بگيرند، تا بتوانيم جان افراد بيشتري را در خط
مقدم نجات دهيم، اما چنين حرکتي را مشاهده نميکنيم.»
سازمان
پزشکان بدون مرز از جمله معدود سازمانهايي است که در مناطق خطرناک مانند
استان انبار و شمال موصل تحت اشغال داعش و در مناطق مورد مناقشه بين بغداد و
اربيل، پايتخت منطقه خودمختار کردستان عراق، هنوز فعال هستند.
سيل
راندهشدگان از سرزمين مادري، اين روزها، رو بهسوي کردستان کموبيش آرام
آوردهاند تا بتوانند از شبکه درمان آن بهره ببرند که آنهم خود زير فشار
شديد قرار دارد. فورجيونه ميگويد: «ما نگران مردمي هستيم که خارج از
مرزهاي منطقه خودمختار کردستان عراق هستند. آنها براي بستري شدن در
بيمارستان بايد مجوز بگيرند و همين اخذ مجوز ممکن است مداخلات باليني و
جراحي را به تاخير بيندازد.»
«عراق با بدترين بحران انساني روبهرو است و افزايش حمايتهاي جامعه جهاني کليد کاهش درد و رنجهاي مردم اينجاست.»