اعتراض به ساختار شورا و فساد در شهرداری تهران

هفته دیگر تکلیف ریاست شورای شهر تهران برای چهارمین دوره روشن می‌شود اما این بار هم پشت درهای بسته. این تنها خبر جلسه دیروز شورای شهر تهران نیست، شورای پایتخت دیروز مخاطب انتقاداتی سخت به روند عملکردش بود و یکی از اعضا، کارآمدی و کفایت شورای شهر را به چالش کشید. حرف‌های رحمت‌الله حافظی در ابتدای جلسه علنی تند بود و به مذاق خیلی از اعضای شورا چه اصلاح‌طلبان و چه اصولگرایان خوش نیامد.

درباره برگزاری جلسه انتخابات هیأت رئیسه، نکته قابل توجه این‌که این روال مورد علاقه مهدی چمران، رئیس فعلی شورای پایتخت است که تصمیم‌گیری درباره موضوعات حساس و مهم شهر تهران را از دستور جلسات علنی خارج کرده و پشت درهای بسته ببرد.

غیرعلنی کردن جلسات شورا به صورت یک روز در میان و پیش‌بینی جلسات غیرعلنی شورا در روزهای یکشنبه هم از همان زمانی آغاز شد که شورای دوم شهر تهران، امور پایتخت را در دست گرفت و به پیشنهاد آبادگران که در رأس آنها چمران قرار داشت، جلسات مهم شورا غیرعلنی شد.

این درحالی است که شوراها اصولا به نهادها شیشه‌ای معروفند و با توجه به این‌که نهادهای مردمی و اجتماعی‌اند جلسات آنها باید علنی و رویه و عملکردهایشان شفاف باشد.

دیروز اما ابوالفضل قناعتی، منشی شورا و عضو هیأت رئیسه گفت که تصمیم گرفته شده جلسه انتخاب هیأت رئیسه غیرعلنی باشد. به گفته او این تصمیم را هیأت رئیسه شورا گرفته و «قطعا تغییری هم نخواهد کرد!» هیأت رئیسه فعلی شورا متشکل از مهدی چمران، ابوالفضل قناعتی، الهه راستگو، مرتضی طلایی و حبیب کاشانی است که همه جزو فراکسیون اصولگرایان شورای شهر تهران هستند. درباره این‌که چه کسانی در این دوره نامزد ریاست شورا خواهند شد همان‌طور که پیش از این هم شنیده می‌شد، مهدی چمران نامزد اصولگرایان و احمد مسجد جامعی نامزد اصلاح‌طلبان خواهد بود در این میان گفته می‌شود احمد دنیا‌مالی هم در انتخابات این دوره به‌عنوان یکی از گزینه‌های ریاست شورا مطرح خواهد شد، هر چند خود او پیش از این گفته بود قصدی برای کاندیداتوری به‌عنوان رئیس شورا ندارد. درباره این‌که ریاست شورا در سومین‌ سال فعالیتش برعهده چه کسی خواهد بود و رأی چه کسانی تاثیرگذار است، باید گفت که چون سال‌های گذشته رأی ورزشکاران شوراست که تعیین می‌کند چه کسی رئیس شورای پایتخت شود.

در شرایطی که اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به لحاظ تعداد آرا وضع نسبتا برابری دارند آنچه سرنوشت‌ساز است رأی ورزشکاران شورا است، افرادی مثل حسین رضازاده، عباس جدیدی، ‌هادی ساعی و علیرضا دبیر. چهار نفری که در چهارمین دوره انتخابات شورای شهر تهران با آرای‌شان هم روند انتخاب شهردار را یکسره کردند و تغییر دادند و هم در انتخاب رئیس شورا نقطه پایانی را بر این‌که چه کسی باید انتخاب شود، گذاشتند.
انتقادات سخت و صریح از شورای چهارم
فراتر از بحث انتخابات هیأت رئیسه شورای شهر تهران در سومین دوره، دیروز همزمان با جلسه علنی شورای شهر تهران، رحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون محیط زیست، سلامت و خدمات شهری شورا و یکی از اعضای فراکسیون اصولگرایان، عملکرد شورای چهارم را مورد انتقاد قرار داد.

انتقادات حافظی که در نطق پیش از دستور بیان شد، یکی از شفاف‌ترین و صریح‌ترین و البته شدیدترین انتقاداتی است که در تمام ادوار فعالیت شورای شهر تهران به روند فعالیت‌های شورا از پشت تریبون شورا گفته شده است.

حافظی در سخنانش عملکرد هیأت رئیسه شورا و خروجی شورای چهارم را در هر دو دوره ریاست اصلاح طلبان و اصولگرایان مورد انتقاد قرار داد و خلاصه کلامش این بود که شورای شهر تهران در دو‌سال گذشته آورده‌ای برای تهران نداشته است. او از غیرعلنی کردن جلسات شورا هم انتقاد کرد و گفت: دلیلی ندارد که حضور رسانه‌ها را در جلسات شورا ممنوع کنیم و هیچ دلیلی برای این کار وجود ندارد.

شورای شهر تهران، سنتی، پوسیده
 و ناکارآمد است
 حافظی نطقش را از این‌جا آغاز کرد که «در آستانه سومین‌ سال از عمر شورا و مهیای انتخاب سومین رئیس از چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران هستیم و بهانه خوبی است برای مروری سطحی بر آنچه که طی دو‌سال گذشته پشت سر گذاشتیم و آنچه که در نیمه دوم عمر شورا برعهده داریم، در دوسال گذشته دو عضو عزیز و دوست داشتنی و محترم شورا تقبل مسئولیت کردند و اداره امور را به عهده گرفتند که در این‌جا از زحمات آنان تشکر می‌کنم،‌ در زمان ریاست هر دو بزرگوار، نام‌گذاری خیابان‌ها و معابر انجام شد، ‌موارد ارجاعی توسط کمیسیون باغات به صورت محرمانه به تصویب رسید.»

او افزود: «در مورد خریدن یا نخریدن خانه فلان عالم یا انتخابات شورایاری‌ها، ده‌ها ساعت از وقت صحن را صرف کردیم. موارد مربوط به برنامه پنج‌ساله‌دوم، گزارش حسابرس، تلفیق، تفریغ و بودجه سنواتی با تمام نقاط قوت و ضعف به تصویب رسید و مصوبات دیگری نیز از صحن عبور کرد، ولی سوال مهم و قابل تامل این است که این اقدامات تا چه حد از مشکلات مردمی که ما را به نمایندگی خود انتخاب کرده‌اند و در این کلانشهر بی‌در و پیکر زندگی می‌کنند، کاسته است؟ دغدغه‌های آنان چیست و آیا دغدغه‌های آنان در اولویت قرار داشته است؟ بیشترین خسارتی که مردم متحمل می‌شوند ناشی از چیست و ما چه اقدام موثر و به دور از شعارزدگی برای کاهش و حذف این خسارت‌ها داشته‌ایم؟»

رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر ادامه داد: «آیا قصد داریم دو‌سال آینده را نیز به همین منوال پشت سر بگذاریم؟ آیا فکر نمی‌کنیم که هنوز هم فرصت باقی است و می‌توان زمان از دست رفته را جبران کرد و تحولی عظیم در زیرساخت‌ها به وجود آورد که منشأ خیر و برکت و افزایش رضایت شهروندان شود؟»

حافظی گفت: «آقای رئیس ‌سال سوم،‌ این سال، سالی مهم تلقی می‌شود اگر این ‌سال را از دست بدهیم، جبران آن بسیار مشکل خواهد شد و پاسخ قانع‌کننده‌ای در پیشگاه خداوند و در برابر موکلین خود نخواهیم داشت، پس اگر قصد ورود به این عرصه را دارید با نیت دگرگونی اساسی در زیرساخت‌های سنتی، ناکارآمد و پوسیده فعلی شورا و شهرداری که مورد پسند و حمایت عده‌ای قرار دارد، به نحوی گام بردارید که منافع مردم و اجرای قانون در اولویت قرار گرفته و از پرداختن به دستورات از قبل تعیین شده برای شورا برحذر باشید.

نقش نظارتی شورا و لزوم تجهیز آن به انواع فناوری‌های در دسترس همه اعضا، انعکاس علنی عملکرد شورا و شهرداری در دوره‌های سه ماهه به افکار عمومی و ایجاد امکان حضور برای اصحاب رسانه در تمام جلسات علنی شورا که دلیلی برای عدم حضور آنان متصور نیست را جدی بگیرید‌. »

با رشوه و رابطه کارشان را پیش می‌برند
حافظی در بخش دیگری از حرف‌هایش از فساد در دستگاه شهرداری انتقاد کرد و ادامه داد: «در حال حاضر و با وجود حضور عده قابل توجهی از پرسنل خدوم و متعهد در لایه‌های مختلف مدیریتی و کارشناسی در شهرداری متاسفانه یکی از اصلی‌ترین علل نارضایتی مردم، فساد اداری و مالی حاکم بر این سازمان و زیرمجموعه‌های آن است که طی سنوات گذشته نه‌تنها ریشه‌کن نشده، بلکه دامنه آن وسعت نیز داشته و انجام سریع برخی امور از دو مسیر، داشتن رابطه یا پرداخت رشوه قابل حصول است.»
رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر افزود:  وجود خطوطی گاه روشن و گاه پیچیده و مبهم از برخی موارد فساد مالی حاکم بر این دستگاه که نتیجه بی‌کفایتی و فقدان سازوکارهای مناسب نظارتی توسط شورا است، قابل انکار نیست. این تهدیدات در اثر نبود نظارت موثر و قوی توسط شوراها و سایر نهادهای نظارتی، ضعف و نقایص موجود در قوانین، مقررات، رویه‌ها، گردش کار، نوع طراحی فرآیندها و نبود سامانه‌های کنترل داخلی از یک سو و محرمانه تلقی کردن بودجه و گزارش‌های مالی و عملکرد شهرداری از سوی دیگر، درحال تشدید است.»

حافظی گفت: به کسانی که از این جمله اخیر برآشفته‌اند، توصیه می‌کنم پیام مقام معظم رهبری به همایش مقابله با فساد اداری را یکبار دیگر مرور کرده و راه را برای اصلاح امور باز کنند، زیرا طی‌ سال سوم این اقدامات و اصلاحات یک ضرورت است، نه یک انتخاب.

این حرف‌ها البته همان‌طور که انتظار می‌رفت صدای انتقادات دیگر اعضای شورا را بلند کرد. احمد دنیا‌مالی گفت: «بهتر بود این حرف‌ها لطیف‌تر و به دور از اتهام‌زنی مطرح می‌شد.» ناصر امانی، نماینده شهردار در شورا هم به حرف‌ها واکنش نشان داد و گفت: «شهرداری تهران توسط سازمان بازرسی به‌عنوان یکی از سالم‌ترین نهادها معرفی شده است. در کدام بخش شهرداری فساد بزرگی کشف شده که این حرف‌ها را به شهرداری نسبت می‌دهید؟»

در شرایطی که شورا وارد چالش شده بود، دنیامالی هم با صدای بلند گفت که «این حرف‌ها دور از انصاف است.» اما افرادی هم مثل حبیب کاشانی و شجاع پوریان به حمایت از حافظی پرداختند و گفتند که او نماینده مردم است و حق دارد حرف بزند و نماینده شهردار نمی‌تواند به نماینده مردم بگوید چرا در جلسه شورا انتقاد می‌کنید و حرف می‌زنید. چمران رئیس شورا هم که در آستانه انتخابات هیأت رئیسه است، میانه کار را گرفت که نه سیخ بسوزد و نه کباب و گفت: «بیان مشکلات توسط حافظی از سر دلسوزی است و نباید برای کسی گران بیاید.»

شورای شهر تهران دیروز جلسه‌اش را ادامه داد و به بخشی از دستور جلسه جاری پرداخت. تذکراتی درباره خشک شدن درختان مجموعه آزادی و همچنین سرقت از ماشین‌های مردم در بعضی پارکینگ‌های خصوصی مطرح شد اما واقعیت این است که جلسه دیروز تا دقایق پایانی تحت‌تأثیر انتقادات سخت اول صبح بود؛ نطق پیش از دستور رحمت‌الله حافظی که به‌رغم حرف‌های چمران، برای خیلی‌ها گران آمد، آنها که می‌گفتند این حرف‌ها دور از عدالت و دور از انصاف بوده است.شهروند