تزریق واکسن هپاتیت اشتباه است؟!

در آخرين صحبت‌هايتان در يک مصاحبه گفته شد70 درصد چاقي در نوجوانان کشور وجود دارد که باعث بالا رفتن بيماري‌هاي کبد در بين نوجوانان شده است و لطفا درباره چند و چون اين موضوع بيشتر توضيح بدهيد.

بحث کلي ما در اين زمينه پيرامون کبد چرب، است. در گذشته بيشترين آمار ابتلا به کبد چرب در ايران و تقريباً در تمام دنيا، بيماري‌هاي هپاتيت ويروسي بودند. آماري که وجود داشت اين بود که قبل از سال 1992شايع‌ترين عفونت ويروسي در ايران، عفونت هپاتيت B‌بود. از23 سال قبل که واکسيناسيون همگاني براي تمام نوزاداني که تازه متولد شده بودند، شروع شد، به تدريج آمار هپاتيت B، ‌رو با کاهش گذاشت. هماطور که مي‌دانيد کشور‌ها را بر اساس ميزان مبتلا به هپاتيتB‌به3 دسته ميزان ابتلا زياد، ميانه و کم تقسيم بندي مي‌کنند. هنگامي کشوري در دسته پايين قرار مي‌گيرد که کمتر از 5/2 درصد از جامعه آن مبتلا به هپاتيتB‌باشد. در کشوري مانند چين که جزو کشورهاي بالاي اين تقسيم بندي است. آماري که در کشور چين وجود دارد، نشان مي‌دهد که بيش از 23درصد جمعيت اين کشور مبتلا به هپاتيتB‌هستند. قبل از واکسيناسيون عمومي، کشور ما جزو کشورهاي ميانه اين تقسيم بندي بود. با واکسيناسيون منطقي نوزادان آمار ابتلا به هپاتيت B‌در کشور ما کمتر از5/2 درصد شد. در ايران و جهان به طور کلي هپاتيت‌هاي ويروسي در حال کاهش است و در عوض بيماري‌هايي مثل کبد چرب رو به افزايش است. بيشترين آمار به دليل کبد چرب بوده است. با توجه به اينکه حدود28درصد از نوجوانان ما از چاقي رنج مي‌برند و اين بيماري نقش عمده‌اي در ابتلا به کبد چرب دارد، بنابراين لازم است زنگ خطري در اين زمينه در جامعه به صدا در آيد. همان‌طور که گفته مي‌شود چاقي‌اي که از کودکي شروع شود، معمولاً کنترل آن دشوار‌تر است، و اين نشان مي‌دهد، که تغيير تغذيه در جامعه با کم شدن مصرف غذاهاي سنتي و روي آوردن به انواع فست فود‌ها و غذاهاي بسيار چرب باعث شده است که آمار ابتلا به اين بيماري در نوجوانان ما افزايش داشته باشد.

بيماري کبد چرب در چه گروه‌هايي شايع‌تر است؟

70درصد کساني که مبتلا به کبد چرب هستند، از چاقي رنج مي‌برند و مطالعات نشان مي‌دهد، کساني که چاقي شکمي دارند، احتمال ابتلا شدن به اين بيماري نسبت به کساني که چاقي يک دست دارند بسيار بيشتر است. از با دقت به يک جامعه آماري که خيابان عبور مي‌کنند، توجه کنيد مي‌بينيد که نسل جوان ما اغلب اندام متناسب را از دست داده‌اند و داراي شکمي گلابي شکل هستند. در ميان اين افراد خطر ابتلا به کبد چرب بيشتر است. تمام کساني که داراي شکمي گلابي شکل هستند، لازم است که آزمايش سونوگرافي و تست‌هاي کبدي را انجام دهند.

کبد چرب در چه افرادي خطرناک‌تر است؟

در مرحليه اوليه جنس مؤثر است. گفته مي‌شود کبد چرب در مرد‌ها خطرناک‌تر از زن‌ها است. يکي ديگر از اين دسته‌هاي افراد بالاي 50 سال است. ميزان مرگ و مير در افرادي بالاي 50 سال که مبتلا به کبد چرب هستند، بيشتر است. دسته سوم نيز در ميان افرادي است که همراه با بيماري کبد چرب، مبتلا به بزرگي طحال هستند و بزرگي آن در شکم قابل احساس است. دسته ديگر نيز افرادي هستند که پلاکت‌هاي آنان پايين افتاده باشد و نيز افرادي که در آزمايش خون ‌آنها ، نسبت 2 آنزيم کبدي يعني SGPT.SGOT سنجيده شود و در اين سنجش، ميزان SGOTدو برابر SGPT شده باشد.

اينها مواردي هستند که عوارض کبد چرب در ‌آنها بيشتر از گروه‌هاي ديگر است، حتي گفته مي‌شود که در گروه آخر لازم است که از ‌آنها يک نمونه گيري کبد انجام گيرد. کبد چرب سه مرحله دارد.

در مرحله اول فقط در کبد چربي جذب مي‌شود، در اين مرحله اگر متوجه آن نشويم، طي ساليان و بدون آنکه متوجه باشيم، کبد چرب به مرحله دوم مي‌رسد که در آن کبد دچار التهاب و فيبروز مي‌شود و اگر به اين موضوع بي‌توجهي شود، 20 درصد کساني که به اين موضوع بي‌توجه باشند، به مرحله سوم مي‌رسند که در آن‌‌ همان علائمي که گفتم از جمله آب آوردن شکم و به هم خوردن سيکل خواب فرد بروز پيدا مي‌کند و اين مرحله‌اي است که باشد فرد پيوند کبد انجام دهد.

توصيه‌اي که مي‌شود اين است که پدر و مادر‌ها اصرار نداشته باشند فرزندشان چاق بار بيايد و با توصيه انجام بازي‌هاي داراي فعاليت بدني به جاي بازي‌هاي رايانه‌اي و تماشاي سريال به آنها مانع از چاق شدن ‌آنها شوند.

آيا درماني براي کبد چرب وجود دارد؟

اصلي‌ترين درمان آن تغيير شيوه زندگي است. اولين کاري که لازم است انجام شود، تغيير رژيم غذايي است و پرهيز از غذاهاي چاق کننده مانند مصرف زياد نان، برنج و سيب زميني است. مهم‌ترين ترسي که از بيماري کبد چرب وجود دارد، عوارض قلبي -عروقي است. مطالعات نشان داده است افرادي که دچار کبد چرب هستند، قبل از اينکه به خاطر اين بيماري فوت کنند به دليل بيماري‌هاي قلبي- عروقي فوت کرده‌اند.

درباره دارو‌ها نيز هنوز دارويي که بتواند بعد از رسيدن بيمار به مرحله سوم آن را درمان کند، وجود ندارد، اما در مراحل اوليه مصرف 2نوع دارو مي‌تواند مؤثر باشد که يکي پيوگليتازون است که براي بيماران ديابتي تجويز مي‌شود و يکي نيز ويتامينE. البته مصرف اين دارو‌ها در دراز مدت عواقبي مي‌تواند براي بيمار ايجاد کند که بايد مراقب اين عوارض نيز بود. بنابراين بهتر است قبل از نياز به استفاده از اين دارو‌ها، با تغيير شيوه زندگي از ابتلا به کبد چرب جلوگيري کرد.

مي‌توانيم بگوييم افراد لاغر از ابتلا به کبد چرب مصون هستند يا اينکه ‌آنها نيز امکان ابتلا به اين بيماري را دارند؟

درصد ابتلاي افراد لاغر به کبد چرب خيلي خيلي پايين است، اما در برخي از ‌آنها وجود دارد. موضوع ديگري نيز که وجود دارد اين است که در برخي از بيماراني که به ما مراجعه مي‌کنند، مصرف داروهايي مشاهده شده است که مصرف ان‌ها منجر به ابتلا به بيماري کبد چرب مي‌شود، فارغ از چاق يا لاغر بودن فرد.

بيماراني که از داروهاي شيميايي براي درمان سرطان سينه استفاده مي‌کنند و يا کساني که داروي کورتون مصرف مي‌کنند و... نيز وجود دارند و کبد چرب از عوارض مصرف اين دارو‌ها مي‌تواند باشد. داروهايي که‌گاه مصرف ‌آنها اجتناب ناپذير است و کساني که اين دارو‌ها را مصرف مي‌کنند بايد بدانند که مرتب لازم است تست‌هاي کبدي انجام دهند.

به عنوان سؤال آخر. يک متخصص درباره واکسن هپاتيت B‌اظهار داشته که اين واکسن اشتباه و بحران زا است. نظر شما در اين باره چيست؟

اصلا چنين چيزي وجود ندارد. در تمامي دنيا از جمله در مطالعه‌اي در کشور تايوان نشان داده شده است که واکسن هپاتيتB‌از واکسن‌هايي است که شانس سرطان کبد را به شدت پايين مي‌آورد. هنگامي که از اين واکسن استفاده شود مي‌توان طول عمر اين افراد را بالا برد و هم جلوي آسيب مزمن کبدي و هم جلوي سرطان کبد گرفته شود. بنابراين اين اظهار نظر به هيچ وجه قابل قبول نيست.