در ميان صندوقچه هاي مادربزرگم مي گردم. عکس هاي قديمي و بوي پارچه ها مرا به حال و هواي آن زمان باز مي گرداند؛ گذشته هاي شيرين. اما انگار اين روزها چيزي را گم کرده ام. در ميان هياهوي رهگذران، در پس نگاه هاي خسته و بي تفاوت؛ شايد خودم را، شايد در حصار روزمرگي، اطرافيانم را؛ آن ها که روزگاري شادي دل و مرهم غم هايمان بودند. در قرني که مردمش ترجيح مي دهند با يک کليک غم ها و شادي هايشان را در قالب اسمايل ها و فقط از طريق امواج انتقال دهند و از رويارويي با نزديکان خود گريزانند انسان مدرن به دنياي خود پناه مي برد؛ دنيايي که تاثيرات رسانه ها و فناوري، آن را به يک دهکده جهاني بدل کرده است و اهالي آن در کمترين زمان ممکن از آنچه در اطرافشان مي گذرد مطلع مي شوند، در حالي که فراموش شده اند.
به گفته مارشال مک لوهان «انسان ها در جوامع اوليه، ارتباطات صميمانه تري داشتند. ارتباطات رودررو برقرار مي شد و در اين رابطه ها حواس انسان نقش اساسي داشت».
به راحتي مي توانيم نمونه بارز اين گفته را در زندگي گذشتگانمان بيابيم. وقتي که پاي صحبت پدربزرگ ها و مادربزرگ ها مي نشينيم و به خاطرات شيرينشان گوش مي سپاريم، خانه هايي مملو از مهر و محبت را مي يابيم که ساکنان آن ميزبان مهمانان ناخوانده مي شدند و خنده و شادي فضا را پر مي کرد و برقراري ارتباط چهره به چهره و دريافت انرژي مثبت در مواجهه با ديگران از غم ها مي کاست. به گفته روانشناسان، هر اندازه ارتباطات انساني به صورت واقعي و آمدوشد و مواجهه و گفت وشنود باشد، نقش و تاثير بيشتري در کاهش آلام روحي و افزايش انرژي و نشاط آدمي دارد. ديدوبازديد يا صله ارحام که در ميان نسل هاي پيشين، بيشتر برقرار بود از يک سو باعث افزايش نشاط و انرژي مي شود و از سوي ديگر همدلي و نشاط جمعي را افزايش مي دهد. به نقل از روايات معتبر مذهبي، صله ارحام باعث گشايش در روزي و تامين معاش هم مي شود. بديهي است که ديدوبازديدها، فرصت هاي تازه اي به افراد مستعد براي دستيابي به فرصت هاي تازه ازجمله شغل، ازدواج و بهبود زندگي مي بخشد.
با اين که از راه اندازي اولين اپراتور تلفن همراه در ايران فقط 20 سال مي گذرد اما گسترش و در واقع جهش فناوري ارتباطات و از جمله رواج انواع تلفن و تبلت هاي هوشمند، عملا ميان نسل نو و نسل هاي گذشته شکاف ايجاد کرده است. به مصداق مثل معروف «عيب وي جمله بگفتي، هنرش نيز بگو» گسترش ارتباط الکترونيک فراتر از مرزها به افزايش ارتباط ميان آدم ها، ملت ها و نژادهاي گوناگون بسيار کمک کرده است و اين به سود صلح جهاني است. البته در بسياري کشورها با فرهنگ سازي مناسب ميان ارتباطات مجازي و مناسبات واقعي انسان ها تعادل برقرار شده است. به اين ترتيب مي توان با بهره گيري از آيين ها و سنن مفيد، تعادل ضروري ميان ارتباطات مجازي امروز و روابط سنتي کهن برقرار کرد.
پدران و مادراني که به کمک وسايل پيشرفته ارتباطي مي توانند تصوير عزيزانشان را روي صفحه اينترنت ببينند و با آن ها گفت وگو کنند در زندگي واقعي نيز نيازمند رفت و آمد و تماس بيشتر با بستگان و آشنايان خود هستند و اين يک نياز عمومي است. حال که ما نيز مثل مردم ديگر مناطق جهان وارد جهان ارتباطات الکترونيک شده ايم، بايد به گونه اي فرهنگ سازي کنيم که هويت فرهنگي و آداب و سنن مفيد ما فراموش نشوند. زندگي کوتاه تر از آن است که تصور مي کنيم. گاهي هم بايد به خودمان يادآوري کنيم: نوتيفيکيشن ها تا ابد منتظرمي مانند؛ عجله نکنيم.
خراسان
