بهدنبال مشکلات کشورهای همسایه در سالهای اخیر، شاهد ورود اتباع
کشورهای دیگر بهویژه افغانها به کشور بهویژه در استانهای شرقی و جنوبی
کشور بودهایم و از آنجا که آنها مایل هستند در کشور ما بمانند و زندگی
کنند، مبادرت به ازدواج با دختران و زنان ایرانی میکنند. شاید در نگاه
منصفانهتر ایراد جدی به این وصلتها وارد نشود اما، با گذشت مدتی بهدلیل
ناهمخوانی فرهنگی و اجتماعی زوجین مشکلات آغاز میشود و زمانی شرایط بدتر
میشود که فرزندی متولد میشود و گرفتن شناسنامه و حواشی آن زندگی آنها و
کودک را تحتتاثیر قرار میدهد. با وجود این و بهرغم هشدارهایی که مسئولان
در اینباره میدهند، آنطور که آمارهای رسمی نشان میدهد، ازدواج زنان
ایرانی با اتباع بیگانه نهتنها کم نشده که افزایش نیز داشته است.
615 ازدواج با اتباع بیگانه در 9 ماه
روز گذشته مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبتاحوال کشور گفت:
در ۹ ماهه امسال ۶۱۵ مورد ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع غیرایرانی در
پایگاه اطلاعات جمعیتی سازمان ثبتاحوال ثبت شده است. علیاکبر محزون در
اينباره توضیح داد: در 9 ماهه سال جاری 538 هزار و 776 ازدواج ثبت شده است
که هم زن و هم مرد ایرانی بودند. همچنین آمار ازدواج مردان اتباع
غیرایرانی با زنان ایرانی یک در هزار در مقابل کل آمار ثبت شده از ازدواج
در سال جاری است. او گفت: در زمان ازدواج میانگین سنی مردان اتباع غیر
ایرانی 2/38 سال و میانگین سنی زنان ایرانی 6/33 سال بوده است. بیشتر زنان
ایرانی که با مردان اتباع غیرایرانی ازدواج کردهاند بین 25 تا 29 سال
بودهاند که شامل 138 مورد میشود. 116 مورد نیز در فاصله سنی 30 تا 34 سال
قرار دارند. محزون اضافه کرد: 145 مورد از زنان ایرانی در گروه سنی 30 تا
34 سال و 136 مورد در فاصله سنی 25 تا 29 سال قرار دارند. ایسنا نوشت؛ او
درباره استانهایی که بیشترین ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع غیرایرانی
در آن ثبت شده است، گفت: 90 ازدواج زنان ایرانی با مردان اتباع غیرایرانی
در استان تهران، 48 مورد در استان خوزستان، 44 مورد در استان قم، 42 مورد
در استان آذربایجانغربی و 36 مورد در استان خراسانرضوی ثبت شده است.
توصیه میکنم با تبعه خارجی ازدواج نکنید!
ثریا که با محمود از اتباع کشور پاکستان ازدواج کرده است، معتقد است که
ازدواج با غیرایرانی کاملا اشتباه است. او میگوید:
از نظر فرهنگی با همسرم بسیار مشکل دارم. از نظر آنها زن را کسی نباید
ببیند و اگر مهمانی برایمان از پاکستان یا حتی از دوستان ایرانی بیاید من
در خانه نباید باشم و این با رفتار اجتماعی و فرهنگ ایرانی ما اصلا منطبق
نیست. این زن ایرانی درباره مشکلات ازدواج با محمود میگوید: اول در ایران
صیغه کردیم و به پاکستان رفتیم و عقد رسمی شدیم چراکه آنها اصلا صیغه را
قبول نداشتند و برگه عقد را به ایران آوردیم و دو سال طول کشید تا بتوانیم
سند رسمی عقد بگیریم و برای این کار دوباره باید عقد میشدیم. ثریا با
بیان اینکه هنوز هم دخترم شناسنامه ندارد میگوید: سمیرا کلاس ششم را
میخواند اما هنوز شناسنامه ندارد و با پاسپورت در مدرسه ثبتنام کردهایم و
برای این کار هر سال باید به اداره اتباع و سفارت پاکستان برویم و در
پاسپورت مهر تحصیل بزنند و با آن مهر در مدرسه ثبتنام کنیم. او تاکید
میکند: من با یک تبعه خارجی ازدواج کردم اما توصیه میکنم کسی این کار را
نکند.
سوءاستفاده از مقام و موقعیت زنان
یک روانشناس معتقد است: اصلیترین موضوعی که در این زمینه وجود دارد قانون
است و چه خوب است که قانون بهراحتی اجازه ازدواج زنان ایرانی را با اتباع
خارجی نمیدهد. فرید براتیسده با اشاره به اینکه
در این گونه ازدواجها مشکلاتی به وجود میآید، میگوید: خیلی خوب است که
قانون در این مورد سخت میگیرد چراکه تبعات آن پس از مدتها مشخص میشود
کما اینکه، این روزها شاهد این مشکلات هستیم. او معتقد است: اتباع خارجی به
دنبال کسب منفعت و ماندن در ایران هستند و زنان ایرانی به نوعی مورد
سوءاستفاده آنها قرار میگیرند. او تصریح میکند: در این نوع ازدواجها
معمولا سرمایهگذاری عاطفی نمیشود و بیشتر به سوءاستفاده از مقام و موقعیت
زنان منجر میشود فرزندانی هم که از آنها به وجود میآیند از حقوق
اجتماعی محروم میشوند و این محرومیت برای خانواده احساس تبعیض به وجود
میآورد. بهعنوان مثال فرزندی که مادرش ایرانی است، انتظار دارد از
امتیازات اجتماعی کشورش برخوردار باشد و این امر محقق نمیشود و همین حس
تبعیض و به دنبال آن احساس کدورت و کینه و حتی نفرت بهوجود میآورد. به
گفته این استاد دانشگاه در مناطقی از استانهایی مانند تهران، خراسانرضوی،
کرمان، سیستان و بلوچستان و خوزستان افاغنه حضور پررنگتری دارند و
سازمانها و نهادهایی مانند اداره اتباع، وزارت کشور، نیروی انتظامی و دفتر
زنان ریاستجمهوری میتوانند با برنامهریزیهای منسجم دختران و زنان را
آموزش دهند و اطلاعرسانی کنند و مجوز برای ازدواج با اتباع خارجی محدود
شود چرا که مشکلات زیادی به دنبال خواهد داشت.
کودکان سرگردان
یک وکیل دادگستری و عضو انجمن حمایت از حقوق کودکان میگوید:
بر اساس قانون مدنی هر کودکی که از پدر و مادر خارجی – یا یکی از والدین
ایرانی – در کشور متولد شود ایرانی محسوب میشد اما، بعدها بخشنامههایی
صادر شد مبنی بر اینکه اگر فرزندی از پدری که تابعیت ایرانی ندارد، متولد
شود ایرانی نیست و فرزندانی که در ایران از مادر ایرانی و پدر خارجی متولد
میشوند نمیتوانند ایرانی باشند و این از مشکلات است. به گفته مونیکا نادی
این کودکان شناسنامه ندارند، بیمه ندارند، حق ثبتنام در مدرسه و تحصیل
ندارند، هویت ندارند و بهطور کلی از حقوق اولیه اجتماعی خود محرومند. او
ادامه میدهد: باید تدبیری اندیشیده شود که آنها از حداقل حقوق اولیه
شهروندی برخوردار باشند و در این زمینه ماده واحدهای در سال 85 تنظیم شد
که مجلس تصویب نکرد و همین امر معضلات دیگری را به دنبال خواهد داشت .
آرمان