» عمومی
شفا آنلاين-«غنی‌سازی اوقات فراغت» موضوع جدیدی نیست. سالهاست که با شروع فصل تابستان و تعطیلی مدارس، پر کردن اوقات فراغت دانش‌آموزان به یکی از نگرانی‌های خانواده‌ها بدل شده است.
به گزارش شفا آنلاين،در گذشته به لطف جمعیت بالای نوجوانان و جوانان و خانه‌های قدیمی و بزرگ با
شروع تعطیلات، کوچه‌ها و خیابان‌ها پر بود از بچه‌هایی که با انواع
بازی‌های فوتبال، هفت سنگ، الک دولک و... اوقات فراغت خود را سپری
می‌کردند، اما امروزه با تغییر سبک زندگی و آپارتمان نشینی بازی و ورزش‌های
گذشته جای خود را به سرگرمی‌های رایانه‌ای داده است، حال والدین با مقداری
هزینه فرزندانشان را در گوشه اتاق‌شان با چند بازی رایانه‌ای سرگرم
می‌کنند. آتاری و میکرو، از نمونه‌های ابتدایی بازی‌های رایانه‌ای بود،
بازی دیگری که در ادامه روند تکمیل فناوری این بازی‌ها وارد بازار شد «سگا»
بود و این روند ادامه داشت تا به امروز که انواع بازی‌های رایانه‌ای با
جذابترین کیفیت و با بهره‌گیری از تصاویر پرتحرک و صداهای مهیج کشش زیادی
برای کودکان دارد.
این بازی‌ها با ترفندهای گوناگون چنان تأثیری بر فکر و اعصاب فرد می‌گذارند که در واقع خود بچه‌ها نیز جزئی از این مجموعه ماشینی می‌شوند.
به گفته کارشناسان متوسط سن استفاده‌کنندگان گیم در ایران 18سال است و پیش‌بینی می‌شود این رقم در 10سال آینده به 28 سال افزایش یابد. بر این اساس آسیب‌شناسی نحوه و مدت زمان استفاده از این بازی‌ها، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند همچنین پژوهش‌ها در ایران نشان می‌دهد مدت زمانی که هر فرد به طور متوسط صرف این بازی‌ها می‌کند بیش از 124 دقیقه در روز است، به این ترتیب ایرانی‌ها بالغ بر 40 میلیون ساعت در روز را صرف استفاده از گیم و بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند.
موضوعی که آسیب‌هایی همچون انزوای اجتماعی، کاهش ابتکار، کم رنگ شدن قدرت تخیل، تشدید افسردگی و... را در زندگی روزمره آنها می‌تواند به همراه داشته باشد.
دکتر علی‌رضا شریفی، پژوهشگر آموزشی با بیان این‌که با رشد زندگی آپارتمان نشینی در سال‌های اخیر سبک زندگی نیز تغییر کرده است می‌گوید: «افراد برای پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان با هزینه بسیار کم و خرید یک دستگاه بازی رایانه‌ای آنها مشغول و سرگرم می‌کنند.»
به گفته وی، این در حالی است که بازی‌های رایانه‌ای اعتیادآور است و پیامدهای منفی به همراه دارد. اعتیاد به بازی رایانه‌ای ممکن است موجب انزوای اجتماعی، تند خویی، کاهش ابتکار و از دست دادن تمرکز افراد بشود.
شریفی با بیان این‌که انجام مداوم بازی‌های رایانه‌ای موجب پرخاشگری و خشونت در کودکان و نوجوانان می‌شود می‌افزاید: «خشونت و حالت جنگی مهمترین محرکی است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازی‌های رایانه‌ای به حد افراط از آن استفاده می‌شود و فرد برای رسیدن به مرحله بعدی بازی باید با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد، بنابراین استمرار چنین بازی‌هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه‌جو بارمی‌آورد.»
ایجاد حس انزواطلبی از دیگر معایب بازی‌های رایانه‌ای خشن است و به اذعان کارشناسان، کودکانی که به طور مداوم با این بازی‌ها درگیرند، درونگرا، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می‌شوند که ایجاد این روحیه موجب جدایی کودک از گروه همسالان و سرآغازی برای بروز ناهنجاری‌های دیگر است.
بازی های اعتیادآور
به گفته شریفی براساس تحقیقات، استفاده زیاد از بازی رایانه‌ای موجب می‌شود کودکان گذشت زمان را احساس نکنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعات زیادی از وقتشان صرف این بازی‌ها شده است.
به همین دلیل ممکن است کودکان دچار اختلالات روانی و درونگرا و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان شوند.
این پژوهشگر آموزشی تصریح می‌کند: «بازی رایانه‌ای مناسب و جذاب که مطابق فرهنگ و باور ایرانی باشد خیلی کم و گران است در حالی که محصولات کشورهای بیگانه با هیجان و جذابیت بیشتر وقیمت پایین به تعداد فراوان وجود دارد و مراجعه‌کنندگان نیز بیشتر طالب این نوع بازی‌ها هستند.»
به گفته وی، آسیب‌های اخلاقی و از بین بردن رابطه فکری و عاطفی فرزندان و والدین از دیگر آسیب بازی‌های رایانه‌ای است که کودکان را تهدید می‌کند.
همچنین تماس بیش از حد با بازی‌های رایانه‌ای موجب اعتیاد کودکان به این‌گونه بازی‌ها می‌شود.
این کارشناس آموزشی می‌گوید: «کودکان هنگام بازی زمان طولانی به صفحه رایانه خود خیره می‌شوند، به همین دلیل از لحاظ جسمانی با مشکلات بسیاری روبه‌رو می‌شوند. به عنوان نمونه چشمانشان از نظر بینایی دچار عوارض می‌شود و در معرض خطر نزدیک‌بینی قرار می‌گیرند.
همچنین مشکلات اسکلتی و دردهای نواحی مچ، گردن و پشت، کودکانی را که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند، تهدید می‌کند، چراکه کودک مدتی طولانی را در یک وضعیت ثابت می‌نشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان‌بندی او دچار مشکل می‌شود. چاق شدن کودکان و نوجوانان به علت کم‌تحرکی در مقابل این دستگاه نیز عارضه مهم دیگر است.»
به گفته شریفی، برخی خانواده‌ها تصور می‌کنند که در بازی‌های رایانه‌ای کودکشان فعالیت فکری دارد و این بازی‌ها مفید است در حالی که این بازی‌ها فعالیت فکری نیست بلکه این بازی‌ها سلول‌های مغزی را گول می‌زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می‌دهند.
به اعتقاد وی، والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاه‌ها و میادین ورزشی بروند و به بازی‌های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان از بازی‌های رایانه‌ای منحرف شود.
پرهیز از افراط و تفریط در آموزش
دکتر افشین طباطبایی، استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل اجتماعی نیز با اشاره به این‌که بهتر است بیشترین حجم زمانی در برنامه‌های اوقات فراغت دانش‌آموزان صرف برنامه‌های ورزشی و تفریحی شود می‌گوید: «باید به ذوق و سلیقه دانش‌آموزان در تدوین برنامه‌های اوقات فراغت توجه شود و برنامه‌های اوقات فراغتی نباید یک سویه و تنها به سلیقه والدین آنها تدوین شود، بلکه باید خواست و سلیقه دانش‌آموز نیز مورد توجه قرار گیرد.»
به گفته وی، به هیچ عنوان والدین نباید برنامه‌های اوقات فراغت دانش‌آموزان را به تنهایی و بدون خواست آنها تدوین کند ضمن آن‌که برنامه‌های اوقات فراغت باید متنوع باشد تا برای فرد خسته‌کننده نباشد و لذت و شادی را در او بوجود آورد.
این جامعه شناس با تأکید بر طولانی بودن اوقات فراغت دانش‌آموزان، از خانواده‌ها می‌خواهد از گنجاندن برنامه‌ها و کلاس‌های زیاد در برنامه دانش‌آموزان خودداری کنند، چرا که در یک مدت کوتاه نمی‌توان حجم زیادی از کلاس‌ها را به دانش‌آموز تحمیل کرد.
طباطبایی، افراط در آموزش‌ها و فراگیری دروس در فصل تابستان را برای دانش‌آموزان خسته‌کننده می‌داند و تصریح می‌کند: «خانواده‌ها برنامه‌های ورزشی را در غنی‌سازی اوقات فراغت فرزندانشان حتماً در نظر داشته باشند. اوقات فراغت به مفهوم زمان استراحت فرد است و این‌که او حق داشته باشد، اوقات خود را آن طور که دلش می‌خواهد سپری کند.»
به گفته وی، برنامه‌های رسمی و سخت در فصل تابستان در وجود دانش‌آموزان انعکاس بدی خواهد داشت و سبب می‌شود تا آنها حس آزادی نداشته باشند.
خانواده‌ها تلاش کنند تا برنامه‌های ورزشی و تفریحی بیشترین جا را در برنامه‌های اوقات فراغتی فرزندانشان داشته باشد، چرا که این برنامه‌ریزی شور و شعف دانش‌آموز را بیشتر کرده و او را آماده شروع سال تحصیلی جدید می‌کند.
توصیه می‌شود بیشتر کلاس‌های در نظر گرفته شده برای دانش‌آموزان غیر درسی باشد و تنها در صورت علاقه دانش‌آموز نسبت به شرکت در کلاس‌های زبان، رایانه و... اقدام شود.
دانش‌آموزان در طول تعطیلات تابستان به جای بازی‌های رایانه‌ای یا بیکاری و وقت گذرانی‌های بیهوده که باعث آسیب‌های مختلف می‌شود با آموزش در زمینه‌های مختلف ورزشی و هنری و یا آموختن کارها و مهارت‌هایی اوقاتی پربار را سپری کنند. به اعتقاد کارشناسان اگر انرژی نوجوانان در مسیر مثبت و کار و تلاش قرار گیرد برای آینده آنها نیز مفید خواهد بود و لازمه آن این است که والدین متناسب با استعدادی که فرزندانشان دارند به کار بگیرند تا در جهت مثبت حرکت کنند و شاید همین کلاس و آموزش‌ها موجب کشف استعداد کودکان شود و چه بسا مسیر زندگی آنها تغییر کند.
ورزش و فعالیت بدنی در غنی‌سازی اوقات فراغت جوانان تأثیرات فراوانی دارد. استخوان‌ها و عضلات و مفاصل سالم می‌ماند، وزن بدن تنظیم می‌شود، چربی‌ها کاهش پیدا می‌کند و در فعالیت قلب و ریه‌ها مؤثر است و از همه مهم‌تر اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد. بازی و ورزش موجب مشارکت و اتحاد جمعی می‌شود و خطرات ناشی از زندگی پر استرس و بی‌تحرک امروزی را کاهش می‌دهد. همچنین ورزش موجب دوری از مواد مخدر و رفتارهای خشونت بار می‌شود و نتایج تحصیلات دانش‌آموزان نیز بهتر خواهد بود.
ایران
این بازی‌ها با ترفندهای گوناگون چنان تأثیری بر فکر و اعصاب فرد می‌گذارند که در واقع خود بچه‌ها نیز جزئی از این مجموعه ماشینی می‌شوند.
به گفته کارشناسان متوسط سن استفاده‌کنندگان گیم در ایران 18سال است و پیش‌بینی می‌شود این رقم در 10سال آینده به 28 سال افزایش یابد. بر این اساس آسیب‌شناسی نحوه و مدت زمان استفاده از این بازی‌ها، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند همچنین پژوهش‌ها در ایران نشان می‌دهد مدت زمانی که هر فرد به طور متوسط صرف این بازی‌ها می‌کند بیش از 124 دقیقه در روز است، به این ترتیب ایرانی‌ها بالغ بر 40 میلیون ساعت در روز را صرف استفاده از گیم و بازی‌های رایانه‌ای می‌کنند.
موضوعی که آسیب‌هایی همچون انزوای اجتماعی، کاهش ابتکار، کم رنگ شدن قدرت تخیل، تشدید افسردگی و... را در زندگی روزمره آنها می‌تواند به همراه داشته باشد.
دکتر علی‌رضا شریفی، پژوهشگر آموزشی با بیان این‌که با رشد زندگی آپارتمان نشینی در سال‌های اخیر سبک زندگی نیز تغییر کرده است می‌گوید: «افراد برای پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان با هزینه بسیار کم و خرید یک دستگاه بازی رایانه‌ای آنها مشغول و سرگرم می‌کنند.»
به گفته وی، این در حالی است که بازی‌های رایانه‌ای اعتیادآور است و پیامدهای منفی به همراه دارد. اعتیاد به بازی رایانه‌ای ممکن است موجب انزوای اجتماعی، تند خویی، کاهش ابتکار و از دست دادن تمرکز افراد بشود.
شریفی با بیان این‌که انجام مداوم بازی‌های رایانه‌ای موجب پرخاشگری و خشونت در کودکان و نوجوانان می‌شود می‌افزاید: «خشونت و حالت جنگی مهمترین محرکی است که در طراحی جدیدترین و جذابترین بازی‌های رایانه‌ای به حد افراط از آن استفاده می‌شود و فرد برای رسیدن به مرحله بعدی بازی باید با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد، بنابراین استمرار چنین بازی‌هایی کودک را پرخاشگر و ستیزه‌جو بارمی‌آورد.»
ایجاد حس انزواطلبی از دیگر معایب بازی‌های رایانه‌ای خشن است و به اذعان کارشناسان، کودکانی که به طور مداوم با این بازی‌ها درگیرند، درونگرا، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می‌شوند که ایجاد این روحیه موجب جدایی کودک از گروه همسالان و سرآغازی برای بروز ناهنجاری‌های دیگر است.
بازی های اعتیادآور
به گفته شریفی براساس تحقیقات، استفاده زیاد از بازی رایانه‌ای موجب می‌شود کودکان گذشت زمان را احساس نکنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعات زیادی از وقتشان صرف این بازی‌ها شده است.
به همین دلیل ممکن است کودکان دچار اختلالات روانی و درونگرا و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان شوند.
این پژوهشگر آموزشی تصریح می‌کند: «بازی رایانه‌ای مناسب و جذاب که مطابق فرهنگ و باور ایرانی باشد خیلی کم و گران است در حالی که محصولات کشورهای بیگانه با هیجان و جذابیت بیشتر وقیمت پایین به تعداد فراوان وجود دارد و مراجعه‌کنندگان نیز بیشتر طالب این نوع بازی‌ها هستند.»
به گفته وی، آسیب‌های اخلاقی و از بین بردن رابطه فکری و عاطفی فرزندان و والدین از دیگر آسیب بازی‌های رایانه‌ای است که کودکان را تهدید می‌کند.
همچنین تماس بیش از حد با بازی‌های رایانه‌ای موجب اعتیاد کودکان به این‌گونه بازی‌ها می‌شود.
این کارشناس آموزشی می‌گوید: «کودکان هنگام بازی زمان طولانی به صفحه رایانه خود خیره می‌شوند، به همین دلیل از لحاظ جسمانی با مشکلات بسیاری روبه‌رو می‌شوند. به عنوان نمونه چشمانشان از نظر بینایی دچار عوارض می‌شود و در معرض خطر نزدیک‌بینی قرار می‌گیرند.
همچنین مشکلات اسکلتی و دردهای نواحی مچ، گردن و پشت، کودکانی را که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند، تهدید می‌کند، چراکه کودک مدتی طولانی را در یک وضعیت ثابت می‌نشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان‌بندی او دچار مشکل می‌شود. چاق شدن کودکان و نوجوانان به علت کم‌تحرکی در مقابل این دستگاه نیز عارضه مهم دیگر است.»
به گفته شریفی، برخی خانواده‌ها تصور می‌کنند که در بازی‌های رایانه‌ای کودکشان فعالیت فکری دارد و این بازی‌ها مفید است در حالی که این بازی‌ها فعالیت فکری نیست بلکه این بازی‌ها سلول‌های مغزی را گول می‌زنند و از نظر حرکتی نیز فقط چند انگشت کودک را حرکت می‌دهند.
به اعتقاد وی، والدین همراه فرزندان خود به کوهستان، باشگاه‌ها و میادین ورزشی بروند و به بازی‌های مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژی عصبی و روانی آنان تخلیه شده و توجهشان از بازی‌های رایانه‌ای منحرف شود.
پرهیز از افراط و تفریط در آموزش
دکتر افشین طباطبایی، استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل اجتماعی نیز با اشاره به این‌که بهتر است بیشترین حجم زمانی در برنامه‌های اوقات فراغت دانش‌آموزان صرف برنامه‌های ورزشی و تفریحی شود می‌گوید: «باید به ذوق و سلیقه دانش‌آموزان در تدوین برنامه‌های اوقات فراغت توجه شود و برنامه‌های اوقات فراغتی نباید یک سویه و تنها به سلیقه والدین آنها تدوین شود، بلکه باید خواست و سلیقه دانش‌آموز نیز مورد توجه قرار گیرد.»
به گفته وی، به هیچ عنوان والدین نباید برنامه‌های اوقات فراغت دانش‌آموزان را به تنهایی و بدون خواست آنها تدوین کند ضمن آن‌که برنامه‌های اوقات فراغت باید متنوع باشد تا برای فرد خسته‌کننده نباشد و لذت و شادی را در او بوجود آورد.
این جامعه شناس با تأکید بر طولانی بودن اوقات فراغت دانش‌آموزان، از خانواده‌ها می‌خواهد از گنجاندن برنامه‌ها و کلاس‌های زیاد در برنامه دانش‌آموزان خودداری کنند، چرا که در یک مدت کوتاه نمی‌توان حجم زیادی از کلاس‌ها را به دانش‌آموز تحمیل کرد.
طباطبایی، افراط در آموزش‌ها و فراگیری دروس در فصل تابستان را برای دانش‌آموزان خسته‌کننده می‌داند و تصریح می‌کند: «خانواده‌ها برنامه‌های ورزشی را در غنی‌سازی اوقات فراغت فرزندانشان حتماً در نظر داشته باشند. اوقات فراغت به مفهوم زمان استراحت فرد است و این‌که او حق داشته باشد، اوقات خود را آن طور که دلش می‌خواهد سپری کند.»
به گفته وی، برنامه‌های رسمی و سخت در فصل تابستان در وجود دانش‌آموزان انعکاس بدی خواهد داشت و سبب می‌شود تا آنها حس آزادی نداشته باشند.
خانواده‌ها تلاش کنند تا برنامه‌های ورزشی و تفریحی بیشترین جا را در برنامه‌های اوقات فراغتی فرزندانشان داشته باشد، چرا که این برنامه‌ریزی شور و شعف دانش‌آموز را بیشتر کرده و او را آماده شروع سال تحصیلی جدید می‌کند.
توصیه می‌شود بیشتر کلاس‌های در نظر گرفته شده برای دانش‌آموزان غیر درسی باشد و تنها در صورت علاقه دانش‌آموز نسبت به شرکت در کلاس‌های زبان، رایانه و... اقدام شود.
دانش‌آموزان در طول تعطیلات تابستان به جای بازی‌های رایانه‌ای یا بیکاری و وقت گذرانی‌های بیهوده که باعث آسیب‌های مختلف می‌شود با آموزش در زمینه‌های مختلف ورزشی و هنری و یا آموختن کارها و مهارت‌هایی اوقاتی پربار را سپری کنند. به اعتقاد کارشناسان اگر انرژی نوجوانان در مسیر مثبت و کار و تلاش قرار گیرد برای آینده آنها نیز مفید خواهد بود و لازمه آن این است که والدین متناسب با استعدادی که فرزندانشان دارند به کار بگیرند تا در جهت مثبت حرکت کنند و شاید همین کلاس و آموزش‌ها موجب کشف استعداد کودکان شود و چه بسا مسیر زندگی آنها تغییر کند.
ورزش و فعالیت بدنی در غنی‌سازی اوقات فراغت جوانان تأثیرات فراوانی دارد. استخوان‌ها و عضلات و مفاصل سالم می‌ماند، وزن بدن تنظیم می‌شود، چربی‌ها کاهش پیدا می‌کند و در فعالیت قلب و ریه‌ها مؤثر است و از همه مهم‌تر اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد. بازی و ورزش موجب مشارکت و اتحاد جمعی می‌شود و خطرات ناشی از زندگی پر استرس و بی‌تحرک امروزی را کاهش می‌دهد. همچنین ورزش موجب دوری از مواد مخدر و رفتارهای خشونت بار می‌شود و نتایج تحصیلات دانش‌آموزان نیز بهتر خواهد بود.
ایران
نظرشما
آخرین اخبار