رضایت مردم ایران از سطح زندگی‌شان چقدر است؟

سرانه تولید ناخالص داخلی یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری رضایتمندی افراد از وضعیت معیشتی آنهاست.

شفا آنلاین>اجتماعی> از مهمترین عواملی که بر میزان رضایتمندی و شادی افراد اثر دارد، می‌توان به دستمزد بالا و اختلاف طبقاتی اندک میان شهروندان یک جامعه اشاره کرد.

به گزارش شفا آنلاین:سرانه تولید ناخالص داخلی یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری رضایتمندی افراد از وضعیت معیشتی <Livelihood status>آنهاست. برای محاسبه این شاخص، تولید ناخالص داخلی کشور را که در بر گیرنده مجموع ارزش کالاها و خدماتی است که طی یک سال، در یک کشور تولید می‌شود، بر جمعیت تقسیم می‌کنند و عددی که به دست می‌آید سرانه تولید ناخالص داخلی آن محسوب می‌شود. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که میزان شادی شهروندان یک کشور با این شاخص رابطه مستقیمی دارد.

میزان درآمد بیشتر به افراد امکان می‌دهد تا از سطح آموزش و بهداشت مناسب‌تری برخوردار شوند، در تهیه مایحتاج اساسی زندگی به مشکل برنخورند و در وقت آزاد خود به تفریحات گوناگون بپردازند.

برخورداری از امنیت شغلی و اجتماعی، تبعیض جنسیتی حداقلی، بهره‌مندی از آزادی‌‌های اجتماعی و حقوق مدنی سبب می‌شود تا مردم یک کشور احساس رضایت بیشتری از زندگیشان داشته باشند.

در مقابل، اقتصاد ضعیف، فساد سیاسی، عدم امنیت، درآمد پایین، کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، عدم برخورداری از رفاه اجتماعی و اقتصادی، سیستم آموزشی ناکارآمد و نداشتن آزادی‌های فردی و اجتماعی سبب عدم رضایت از زندگی و بروز غم در افراد می‌شود.

این عوامل می‌تواند بر میزان امید به زندگی افراد نیز اثر بگذارد. امید به زندگی یک شاخص آماری است که نشان‌دهنده متوسط طول عمر افراد یک جامعه است. این شاخص یکی از ملاک‌های سنجش پیشرفت و عقب‌ماندگی کشورهاست. به همین سبب شهروندان کشورهای توسعه یافته که شهروندان‌شان اغلب جزو شادترین مردم دنیا هستند، امید به زندگی بالاتری نسبت به شهرواندان کشورهای در حال توسعه دارند.

رضایت 63 درصدی ایرانی‌ها از سطح زندگی

گزارش جدید سازمان ملل نشان داد که 63 درصد مردم ایران از سطح زندگی‌شان راضی هستند و در عین حال 71 درصد به دولت خود اعتماد دارند.

برنامه توسعه سازمان ملل در بخشی از گزارش جدید خود به بررسی میزان رضایت شهروندان 189 کشور جهان از زندگی پرداخته است. یکی از شاخص‌های مورد بررسی در این گزارش، شاخصی به نام شاخص رضایت از زندگی است که به هر کشور نمره ای از صفر تا 10 داده می‌شود، هر چه نمره کشوری بیشتر باشد دلالت بر رضایت بیشتر شهروندان از زندگی خود دارد.
بر اساس این گزارش که بر اساس آمارهای 2017 تهیه شده است، ایران در شاخص رضایت از زندگی نمره 4.7 را بدست آورده و رتبه 103 را در جهان به خود اختصاص داده است و 5 کشور با ایران هم رتبه هستند.
در نظرسنجی انجام شده از شهروندان ایرانی برای تهیه این گزارش 63 درصد از سطح زندگی خود ابراز رضایت کرده‌اند. همچنین 57 درصد مردم ایران از کیفیت خدمات بهداشتی و 50 درصد از کیفیت آموزش در کشورشان راضی بوده اند. 48 درصد نیز از برنامه های دولت باری حفاظت از محیط زیست ابراز رضایت کرده اند.
بر اساس این گزارش، 67 درصد زنان و 81 درصد مردان در کشور احساس امنیت می‌کنند و 70 درصد زنان و 64 درصد مردان احساس آزادی در انتخاب را دارند. در بخش دیگر گزارش سازمان ملل آمده است، 57 درصد مردم ایران به دستگاه قضایی این کشور اطمینان دارند.
این گزارش میزان اعتماد شهروندان ایرانی به دولت وقت در سال 2017 را 71 درصد اعلام کرده بود. بررسی های دفتر برنامه توسعه سازمان ملل نشان می‌دهد، بیشترین میزان رضایت از زندگی مربوط به مردم کشورهای نروژ، سوئیس و استرالیا با نمره‌های به ترتیب 7.6 و 7.5 و 7.3 است.
بر اساس این گزارش، 60 درصد زنان و 85 درصد مردان در آمریکا احساس امنیت می کنند که این رقم برای زنان ایرانی 67 درصد است. مردم آمریکا در سال 2017 تنها 39 درصد به دولت خود اعتماد داشتند و میزان اطمینان آنها به دستگاه قضایی این کشور 61 درصد بوده است.
میزان اعتماد مردم کشورهای مختلف به دولت‌هایشان در سال 2017 به این شرح است: انگلیس 44 درصد، ژاپن 41 درصد، کره جنوبی 36 درصد، فرانسه 37 درصد، ایتالیا 23 درصد، روسیه 56 درصد و ترکیه 59 درصد.
رضایت مردم از زندگی در سال 2018
اما آیا این آمارها با توجه به نوسان‌های ارزی و اعمال جدید تحریم ها تا آبان ماه امسال همچنان بر این اساس باقی می ماند؟
جدال بر سر آب در شهرهای مرکزی و روستاهای مرزی، کوچ اجباری روستاییان مناطق مرزی به شهرها، گرانی کرایه ماشین‌ها و اجاره بهای خانه ها و افزایش حاشیه نشینی شهر‌ها، گرانی لحظه به لحظه قیمت گوشت، مرغ، احتکار حبوبات و لوازم بهداشتی و عرضه دوباره آن در فروشگاه ها با قیمت بالا، کمبود دارو و نگرانی تامین داروهای بیماران خاص، افزایش نرخ بیکاری و .... تا چه میزان می توانند رضایتمندی مردم ایران از زندگی شان و اعتمادشان به دولت را تحت شعاع قرار بدهند؟ با ادامه این روند چه آسیب های بر پیکره جامعه وارد می شود؟ چند جمعیت ایران به زیر خط فقر مطلق اضافه می‌شوند؟ فقر و تنگ دستی و عاجز ماندن از تامین مایحتاج روزمره زندگی چقدر می تواند بر سلامت جسمی و روحی افراد تاثیر گذار باشد؟
افزایش جمعیت زیر خط فقر مطلق در کشور
رضا امیدی، یک استاد دانشگاه با بیان این‌که با جهش قیمت مسکن طی همین ۵، ۶ ماه اخیر می‌توان انتظار داشت که جمعیت دچار فقر مطلق نسبت به سال قبل بیشتر شده باشد گفت: بر اساس برآوردها در دور اول تحریم‌ها طی سال‌های ۱۳۹۱-۱۳۹۰ بیش از ۴ میلیون نفر به جمعیت زیر خط فقر مطلق اضافه شده است که طبیعتا اینها لایه‌های پایین طبقات متوسط بوده‌اند که نتوانسته‌اند وضعیت خودشان را در تکانه‌های ناشی از تحریم حفظ کنند. الان هم پیش‌بینی می‌شود که با شرط ثابت‌بودن سایر عوامل، در صورت اعمال دوباره تحریم‌ها و درصورتی‌که نظام سیاسی سیاستگذاری درستی برای حمایت از جامعه نداشته باشد، دست‌کم ۴ میلیون نفر دیگر به جمعیت زیر خط فقر مطلق اضافه می‌شود. این در حالی است که با جهش قیمت مسکن طی همین ۵، ۶ ماه اخیر می‌توان انتظار داشت که جمعیت دچار فقر مطلق نسبت به سال قبل بیشتر شده باشد.
این پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری اجتماعی همچنین به نابرابری ها در ایران هم اشاره کرد و گفت: بر اساس اطلاعات مرکز آمار نابرابری کل در ایران بین ثروتمندترین دهک و فقیرترین دهک حدودا ۱۱ به یک است. این شکاف در حوزه خوراکی ۵ به یک است اما در حوزه‌های اجتماعی نظیر بهداشت و درمان و آموزش به‌ترتیب ۲ برابر و ۶۰ برابر است. در واقع هر چه به سمت حوزه های اجتماعی و عمومی‌تر می رویم، جایی که دولت بر اساس قانون اساسی مکلف به تامین کامل آنها است، شکاف بیشتر می شود چرا که سیاست‌گذاری‌های دولت طی سه دهه اخیر آموزش و بهداشت را طبقاتی کرده است. این در حالی است که دولت‌ها باید دسترسی به آموزش و سلامت با کیفیت یکسان را برای تمام طبقات اجتماعی تضمین کنند.
وی ادامه داد: امروزه نظام سیاستگذاری مدافع کسانی است که صداهای بلندتر و قدرت چانه‌زنی و لابی‌گری بیشتری دارند. اینها خود را جریان غالب می‌دانند و به سازوکارهایی باور دارند که نتیجه آن وضع موجود است. به‌دلیل نبودن پیوند نهادی بین سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی، بسیاری از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی پیامدهای ضداجتماعی داشته‌اند و انسجام و اعتماد اجتماعی را تخریب کرده‌اند و جامعه را هر چه بیشتر طبقاتی کرده‌اند. مفهوم کانونی سیاست‌گذاری اجتماعی، همبستگی اجتماعی و انسجام توام با عدالت اجتماعی است. در حالی که متاسفانه سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ما طی دهه‌های اخیر در راستای تخریب این سازه پیش رفته است.
کوچ مستاجران به مناطق پایین‌تر و حاشیه شهرها
حسام عقبایی، نایب رییس اتحادیه املاک گفت: افزایش قیمت اجاره متاثر از قیمت خرید و فروش مسکن است بنابراین با جهش قیمت مسکن در ماه‌های ابتدایی سال قیمت اجاره‌ها نیز روند صعودی به خود گرفت و افزایش قیمت اجاره باعث شد تا بسیاری از مستاجران امسال به مناطق پایین‌تر کوچ کنند و البته برخی از مستاجرانی که در جنوب شهر ساکن بودند نیز مجبور شدند تا به حاشیه‌نشینی تن دهند.
عقبایی افزود: تنها راهکار برای کنترل اجاره بها در طولانی‌مدت این است که به سمت ساخت مسکن استیجاری با قیمت‌های بسیار پایین تر حرکت کنیم.
افزایش ۳۰درصدی قیمت مواد غذایی طی یک ماه
یک ماهی می‌شود که قیمت مواد غذایی، هر روز نسبت به روز قبل افزایش می یابد و همین افزایش لحظه‌ای قیمت‌ها جو روانی نگران کننده‌ای در خصوص قیمت‌های آینده و کمبود مواد غذایی ایجاد کرده است.

رب، روغن، تن ماهی، دستمال کاغذی، پوشک، برنج از جمله محصولاتی هستند که طی چند هفته گذشته با افزایش شدید قیمت رو به رو شده‌اند. در همین زمینه سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها از افزایش حدود 30درصدی قیمت مواد غذایی از یک ماه گذشته تا کنون خبر می‌دهند. به گفته مغازه‌داران، بسیاری از کارخانه‌ها به ویژه کارخانه‌های روغن به اندازه کافی کالا در اختیار فروشندگان خرد قرار نمی‌دهند.

محمد آقاطاهر، رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در مورد گرانی‌های بیش از حد و کمبود برخی کالا‌ها در بازار گفت: افزایش قیمت برخی از مواد غذایی مانند رب اجتناب نا‌پذیر است چرا که ارز دولتی به آن‌ها تعلق نگرفته و همچنین قوطی رب نیز افزایش قیمت داشته است.

وی ضمن اشاره به افزایش 30 درصدی قیمت مواد غذایی، بالا رفتن قیمت گوجه فرنگی را از دیگر عوامل گرانی رب دانست و افزود: عراقی‌ها بسیاری از موادغذایی از جمله گوجه فرنگی را از کشور ما با دلار می‌خرند. قیمت این محصولات در عراق یک سوم ایران است چرا که ارزش پول ملی ما به شدت کاهش یافته است.

وی ادامه داد: هرچیزی که تا کنون از کشور خارج نمی‌شد الان به کشورهای همسایه فروخته می‌شود آن هم در شرایطی که خودمان به این کالا‌ها نیاز داریم.
رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی درباره اختلاف قیمت درج شده روی محصول و قیمتی که مصرف‌کننده می‌پردازد، تاکید کرد: تا یک ماه آینده تمامی این موارد برطرف می‌شود اما مجددا افزایش قیمت در پیش خواهیم داشت.
او همچنین درباره کمبود روغن در بازار بیان کرد: چندین کارخانه‌ تا کنون عرضه قطره‌چکانی داشته‌اند که قرار شد تا پایان این هفته مشکل برطرف شود.
خروج لبنیات از سبد مصرف خانوارها
آمارهای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد گروه لبنیات در مردادماه با رشد 25.1 درصدی قیمت ها، بیشترین افزایش بها را بین کالاهای اساسی به خود اختصاص داد. افزایش قیمتی باعث شد تا مصرف لبنیات به طور نگران کننده ای از سبد مصرف خانوارها کاهش یابد.

گزارش بانک مرکزی از متوسط قیمت خرده فروشی برخی مواد خوراکی در سطح شهر تهران در هفته منتهی به دوم شهریورماه نشان می دهد که گروه لبنیات شامل ماست، پنیر، کره و شیر به طور متوسط در مردادماه 25.1 درصد رشد قیمت تجربه کرده اند؛ میزان افزایش بهای کالاهای این گروه در هفته پایانی مرداد چهار دهم درصد و رشد قیمت ها در یکسال منتهی به هفته یاد شده 37.8 درصد بوده است.

علی احسان ظفری، رییس هیات مدیره اتحادیه لبنی ایران درباره خروج لبنیات از سبد مصرف خانوارها هشدار داد و گفت: با افزایش قیمت لبنیات در ماه های اخیر مصرف سرانه این محصول به شدت کاهش یافته تا جایی که لبنیات در حال خارج شدن از سبد مصرف خانوارهاست. ادامه روند کاهش مصرف لبنیات خانوار نگران کننده است.

به گفته وی، تداوم این روند می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری‌های متعدد میان مردم و همچنین تعطیلی کارخانه‌ها و خروج صنعت لبنیات از چرخه تولید کشور شود.

وی سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش قیمت شیر خام و خرید تضمینی این محصول از دامداران را ناقص دانست و ادامه داد: بخشی از این افزایش قیمت ها ناشی از عملکرد وزارت جهاد کشاورزی است که موجب افزایش 100 درصدی قیمت شیر خام شده است.

این مقام صنفی تاکید کرد با توجه به اینکه دولت ارز چهار هزار و 200 تومانی به نهاده های دام اختصاص داده است علتی برای افزایش 2 برابری قیمت شیر خام وجود ندارد.سیناپرس:
گزارش: فرزانه صدقی