وقتی زمستان سال گذشته تهران برای ثانیههای لرزید، شهروندان و مسئولان دانستند پایتخت ایران توان مقابله با ویرانی پس از زلزله را ندارد و پس از آن بود که تقریبا همه مسئولان کشور برای آمادگی جهت اسکان شهروندان و رسیدگی به آواربرداری برنامه ریزیهایی را اعلام کردند
شفا آنلاین>اجتماعی>جواد نوفرستی معتقد است مسئولان ستاد بحران تهران به وعدههایی که برای ایمنتر کردن تهران داده بودند عملی نکرده اند این درحالی است که خطر زلزله تهران <
Tehran earthquake risk>را همچنان تهدید میکند.
به گزارش
شفا آنلاین:وقتی زمستان سال گذشته تهران برای ثانیههای لرزید، شهروندان و مسئولان دانستند پایتخت ایران توان مقابله با ویرانی پس از زلزله را ندارد و پس از آن بود که تقریبا همه مسئولان کشور برای آمادگی جهت اسکان شهروندان و رسیدگی به آواربرداری برنامه ریزیهایی را اعلام کردند.
از بازسازی بافت فرسوده تهران تا مقاوم و ایمنتر کردن برجهای بالای شهر گفته شد ولی اکنون که چندین ماه از همان زلزله چند ثانیه ای تهران گذشته است جواد نوفرستی، مدیرعامل انجمن جامعه ایمنی ایران معتقد است اگر زلزله بیاید مانند سال گذشته تهران هیچ آمادگی خاصی در برابر زلزله ندارد.
با لرزیدن مجدد کرمانشاه و اینکه برخی در محافل مختلف میگویند که احتمال رخدادن زلزله در فصول پاییز و زمستان بیشتر است بار دیگر در فضای مجازی شهروندان تهرانی استرس خود را بروز دادند و خاطره زمین لرزه سال گذشته پایتخت جای دوباره گرفت ولی به راستی تهران در مقابل لرزیدن چقدر میتواند مقاوم باشد؟ نوفرستی، استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری برنا مسائل مهمی را عنوان کرد که در ادامه میخوانید:
در زمستان سال گذشته بعد از زلزله چند ثانیه ای تهران خیلی حرف ها برای ایمن سازی و تمهیدات لازم برای مقابله با زلزله در پایتخت زده شد، آن حرف ها تا چه میزان به عمل رسیده است ؟ به طور مثال سوله های بحران تا چه اندازه آماده هستند ؟
واقعیت این است که ما در تهران بحران مدیریت بحران داریم! اگر همین لحظه که من با شما گفتوگو میکنم زلزلهای رخ دهد یا اینکه حتی بگویند قرار است چند ساعت دیگر زلزله بیاید ما آمادگی برای سروسامان دادن به وضعیت پس از زلزله نداریم. بهطور مثال در خصوص سولهها باید بگوییم که در دسترس است و خوشبختانه کاربری دیگری ندارند و بعضا اگر زمانی در اختیار سازمانهای مختلف قرار داشتند که اکنون برای اسکان زلزله احتمالی آماده است ولی فراموش نکنید که شهر تهران حتی با سولههای مجهز در مقابله با زلزله احتمالی آماده نیست. البته یک سری اقداماتی را مدیریت بحران پایتخت انجام داده است مانند اعلام مناطق امن تهران برای شهروندان و اینکه در زمان وقوع زلزله مردم باید به کجا پناه ببرند ولی این اعلام نیز آنقدر غیر حرفهای بوده است که همین الان اگر از مردم سوال کنید منطقه امن محلشان کجاست شاید اکثریتشان نداند. مسئولان باید بدانند که مردم موظف نیستند در سایت سازمان مدیریت بحران به دنبال نقشه مناطق امن باشند. برای چنین مبحث مهمی باید به هر طریقی که شده به مردم آموزش و اطلاعرسانی کرد حال با استفاده از نرم افزار یا هر روش قابل استفاده دیگری که وجود دارد. البته مسیریابی مناطق امنی که پیشتر اعلام شده بود نیز مشکلاتی دارد و دقت کافی در انتخاب آنها صورت نگرفته است و تنها مردم را سرگردان میکند.
وضعیت سولههای امن چطور است؟
سولهها هم عموما تخلیه شده و آمادگی لازم را برای اسکان دارند ولی باید این سوال را مطرح کرد که آیا مدیریت بحران آماده زلزله است ؟ جواب این سوال با توجه به وضعیت منفی است شما اشاره کردید که خبر زلزله مثل یک موج می آید و یک سری از مسئولان اقداماتی را برای نمایش انجام میدهند و بعد از آن متاسفانه سریع فراموش میکنند تا فاجعه و زلزله بعدی بیاید و همه چیزی را نابود کند.
قرار بود چند ثانیه قبل از زلزله بوقی برای هشدار دادن در سطح شهر پخش کنند، آیا اقداماتی برای این کار صورت گرفته است؟
خوب است این را از مدیر بحران شهرداری تهران بپرسید. ولی تا جایی که من میدانم خبری از این هشدار قبل از زلزله نیست. البته این بوق شبرای هشیاری مردم نبود برای این بود که 10 ثانیه قبل از وقوع زلزله بتوانند به مراکز حساسی مثل گاز، برق و این سازمانها اطلاع بدهند تا آنها سیستم هایشان را قطع کنند ولی اینکه مردم را بخواهند مطلع کنند متاسفانه عملی نیست.
آیا سیستمی که ده ثانیه قبل از وقوع زلزله گاز و برق را قطع کند در حال حاضر وجود دارد تا از انفجار گاز جلوگیری کند؟
مسئولان اعلام میکنند که این آمادگی را داریم. هفته گذشته بازدیدی همراه با احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران از مراکز مورد نظر داشتیم تا میزان آمادگی آنها را برآورد کنیم در همین بازدید اعلام شد اگر بخواهند چند ثانیه قبل زلزله را اطلاع بدهند منوط بر این است که چند ایستگاه مجهز داشته باشند که پیش لرزهها را حس کنند یا امواج خاص زلزله را دریافت کرده و بتوانند اطلاع بدهند ولی بودجه تامین این تجهیزات تامین نمیشود و فقط پیش لرزهای گسلهایی را میتوانند تشخیص دهند که دستگاههای پیش لرزه بر روی آنها قرار دارد و اگر گسلهای دیگر بلرزند چون سیستم پیش لرزه نگاری روی آنها وجود ندارد امکان هشدار به شهروندان وجود نخواهد داشت.
موضوع جالب توجه اینجاست همه مسئولانی که در وقوع زلزله به نوعی مدیریتی دارند در تهران ساکن هستند، آیا به این موضوع توجه لازم شده است؟
اگر زلزله بیاید همه با هم درگیر میشویم چرا این دغدغه وجود ندارد؟ این یک تهدید خیلی جدی برای تهران است ولی خیلی نسبت به آن بی تفاوت هستیم. واقعیت همین است که مسئولان وقتی تخصص یک کاری را ندارند در جایگاه حساسی قرار میگیرند! مرحوم علی شریعتی میگوید: «بین اخلاق و تخصص، اخلاق ارجعتر است» اما اگر کسی تخصصی را نداشته باشد و مسئولیت آن کار را بپذیرد عین بی اخلاقی است. یعنی واقعیت این است ما در خیلی از مسئولیتهایمان افراد را براساس شایسته سالاری و تخصصهایشان در جایگاهشان نمیبینیم، متاسفانه این یک واقعیت تلخ است. از آن طرف هم خیلی از سازمانها مدیرانی دارند که به میز و مقامخود چسبیدهاند و در مسئولیتشان دنبال آن چیزی که حق است نمیروند. و براساس بندهای الف و ب منشور حقوق شهروندی، حق حیات و سلامت است و بعد موضوعات دیگر. در این جا برای موضوع حیات همین موضوع زلزله که داریم میگوییم کسی نمیتواند پیشبینی کند ولی میتوان پیشگیری کرد و ساختمانها را مقاوم کرد و خیلی کارها دیگر را انجام داد، من همیشه گفتم زلزله بم را نمیشد پیشگیری کرد اما میشد از فوت بیش از 30 هزار انسان در عرض چند دقیقه پیشگیری کرد چون اینها در ساختمانهای دست ساخت بشر جان دادند و اینجا خیلیها مسئولیت دارند، چه آن سازنده چه مالک چه شهرداری و همه دستگاههای متعدد در این حوزه درگیرند. از این حوادث هم مکرر داریم.
بعد از حادثه پلاسکو هم همین موضوعات را گفتند و بعد از زلزله هم همینها را میگوییم، یک سال گذشت، آیا وعدههای مقاوم سازی و مقابله با زلزله انجام شد است؟
خیر. خیلی از این اتفاقات نمیافتد این یک گذر و موجی است که میآید و بعد هم به نظر میرسد مسئولان خوشحال میشوند که رسانهها خیلی موضوعات را پیگیری نکنند و اگر بپرسید ممکن است جوابی ندهند، لذا در کل همان طور که گفتم ما بحران مدیریت بحران داریم و اگر خدایی نکرده اتفاقی بیفتد شاهد یک فاجعه بزرگ خواهیم بود. برای بازدید به مرکز فرماندهی آتش نشانی تهران که آقای رضایی رئیس آن مرکز اعلام کردند اگر خدایی ناکرده چنین مشکلی پیش بیاید ممکن است 400 ساختمان مثل پلاسکو آتش بگیرد و ما آن زمان شاید به اندازه 100 ساختمان هم آمادگی نداشته باشیم. یعنی خدا نکند بحرانی اتفاق بیفتد.
یک سال پیش یکی از مباحثی که برای زلزله مطرح شد این بود که مناطقی در تهران بافت فرسوده است و بیشترین آسیب را خواهید دید و حتی رئیس جمهور هم دستور دادند بافت فرسوده ترمیم شود. از آن زمان تا الان ما شاهد هیچ تغییری نیستیم. آیا تغییری اتفاق افتاده است؟
کاری که وزارتخانه مسکن و شهرسازی بهعنوان بازسازی طرحهای بافتهای فرسوده و نوسازی بافتهای فرسوده اسم آن به بازآفرینی شهری تغییر کرد که این فقط بازی روی عناوین و کلمات است. البته هم شهرداری و وزارتخانهها طرحهایی در این زمینه دارند. یعنی فقط اسم را عوض کردند و کاری انجام نشد. ما الان در شدیدترین دوره رکود صنعت ساختمان در سراسر کشورهستیم. نباید انتظار داشت ظرف یک سال بگوییم بافتهای فرسوده اتفاق بزرگی برایش رخ داده است.
شهرداری تهران طرحهایی برای دادن تراکمها و تشویقها برای ساخت و ساز بافت فرسوده داده بود ولی در مجموع باید به این موضع توجه داشته باشیم که حجم بافت فرسوده ما خیلی بزرگ است و یک پیام تکان دهنده این بود که بسیاری از ساختمانهایی که داریم میسازیم هم به سرعت تبدیل به بافت فرسوده میشود. یعنی فکر نکنید خیلی عالی میسازیم و مقررات و آییننامهها را در آن رعایت می کنیم! بعضی از ساختمانهایی که تخریب میشود و ساخته میشود تنها برای سودآوری ساختمانهایی است که خیلی هم بافت فرسوده نیستند و 15 یا 20ساله هستند و بیشتر موضوعات اقتصادی در آن مطرح است.
ولی کاش آن زمان هم که موضوع مسکن مهر بود یا خیلی از اتفاقات دیگر میآمدند و روی این بافتهای فرسوده طرحهای خیلی خوبی را اجرا میکردند که هم برای سرمایه گذار انگیزههایی وجود داشته باشد و هم دسترسی به منابع آب و گاز و برق و این موضوعات ولی واقعیت این است که بافتهای فرسوده همچنان معضل و گریبانگیر کلانشهری مثل تهران و بسیاری از شهرهاست.برنا