افسردگی، یکی از مهم ترین دلایل کاهش کیفیت و رضایت از زندگی در سالمندی است. طبق آخرین پژوهش های سازمان جهانی بهداشت، بیش از یک چهارم سالمندان دنیا از افسردگی رنج می برند و تقریبا آمار افسردگی سالمندی در خانم ها و آقایان برابر است
شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت> افسردگی در سالمندان یک مشکل جدی است که معمولا تشخیص داده نمی شود. در این مطلب روش های پیشگیری از افسردگی در سالمندان بیان می شوند
به گزارش
شفا آنلاین:دکتر پرستو امیری، روان شناس سلامت درباره افسردگی در سالمندان
می گوید:
افسردگی، یکی از مهم ترین دلایل کاهش کیفیت و رضایت از زندگی در سالمندی است. طبق آخرین پژوهش های سازمان جهانی بهداشت، بیش از یک چهارم سالمندان دنیا از افسردگی رنج می برند و تقریبا آمار افسردگی سالمندی در خانم ها و آقایان برابر است. هرچند شیوع افسردگی در سالمندی بالاست اما این، بدین معنا نیست که افسردگی در سالمندی پدیده ای طبیعی است. افسردگی در سالمندی نیز یک اختلال محسوب می شود و نیازمند رسیدگی و درمان است.
علایم افسردگی در سالمندی
از علائم افسردگی در سالمندان که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:
خلق افسرده
از دست دادن علاقه و لذت در فعالیت های معمولی
کاهش یا افزایش قابل توجه وزن
بی خوابی یا پرخوابی، کم تحرکی یا پرتحرکی روانی-حرکتی
خستگی بیش از حد یا از دست دادن مدام انرژی
احساس بی ارزشی یا گناه
کاهش توانایی تفکر یا تمرکز
افکار تکرار شونده درباره مرگ یا خودکشی
متاسفانه افسردگی، اواخر عمر کمتر تشخیص داده و در نتیجه کمتر به رسمیت شناخته می شود. این موضوع تا حدی به این دلیل است که سالمندان گاهی اوقات، شکایاتی را مطرح می کنند که باعث می شود پزشکان علایم معمولی افسردگی را متوجه نشوند مانند نگرانی از علایم جسمی، شناختی و حافظه، روابط اجتماعی یا مشکلات اقتصادی، خستگی، اختلال خواب، دردهای مزمن، مشکلات گوارشی، از دست دادن اشتها و....
راه های غلبه بر افسردگی سالمندی
همان طور که گفته شد افسردگی یک بیماری است و مانند هر بیماری دیگری، بهترین راهکار برای درمان آن، مراجعه به متخصصان روان شناسی و روان پزشکی است اما در این مطلب به طور مختصر، سعی کرده ایم چند راهکار برای غلبه بر افسردگی پیشنهاد کنیم.
1- فعال سازی رفتاری
اگر شما یک سالمند افسرده هستید، احتمالا حوصله انجام هیچ کاری را ندارید و از نظر بدنی نیز فعالیت تان بسیار کم است اما باید بدانید همین مسئله موجب تشدید حالت های افسردگی در شما می شود. فعال سازی رفتاری، یکی از اصلی ترین روش های درمان افسردگی در سالمندی است. برای اجرای این تکنیک ابتدا یک فهرست از فعالیت هایی که برای شما لذت بخش است یا قبلا لذت بخش بوده اند، تهیه کنید.
برای مثال پیاده روی، رفتن به پارک، ورزش کردن، دیدار دوستان و اقوام، گردش در بازار، شرکت در فعالیت های اجتماعی داوطلبانه و.... بعد از آن شروع به برنامه ریزی برای انجام آن ها کنید. از فعالیت های سبک تر شروع کنید و حتما برنامه خود را بنویسید. مهم نیست اگر انگیزه کافی ندارید، کافی است با تلاش مضاعف گام های اول را بردارید، مطمئن باشید انگیزه شما به مرور بیشتر خواهد شد و پس از گذشت مدتی، می توانید مانند قبل، از این فعالیت ها لذت ببرید. ارتباط با دیگران و فعالیت های بدنی مفرح به طور معناداری منجر به کاهش علایم افسردگی می شود. سعی کنید یک برنامه منظم روزانه داشته باشید و خود را موظف به انجام آن کنید. این فعالیت منظم به مرور موجب بهبود خلق شما خواهد شد.
2- تغییر بینش تان درباره زندگی
یکی از دلایل افسردگی در هر سنی، داشتن شناخت و افکار منفی درباره خود، دیگران و دنیاست. این افکار منفی در سالمندی شامل مشکلات جسمانی، تنهایی، از دست دادن عزیزان و... می شود. اجازه ندهید افکار منفی، زندگی شما را تحت سیطره خود قرار دهد. به سالمندی نگاهی مثبت داشته باشید. بینش تان را به زندگی تغییر دهید. سالمندی هم بخشی از مراحل رشد انسان است. حالا وقت آن است که شما در کمال آرامش استراحت کنید، بدون داشتن دغدغه شغل و فرزندپروری و... به کارهای مورد علاقه تان بپردازید و تجربیات با ارزش زندگی خود را به نسل بعد از خود منتقل کنید.
3- تلاش برای یافتن راه حل مشکلات
به مشکلات زندگی تان به عنوان یک مسئله نگاه کنید و به دنبال یافتن راه حل آن ها باشید. یک فهرست از مسائل زندگی تان تهیه کنید. بعد به ترتیب اهمیت و اثرشان در زندگی تان، برای شان راه حلی بیندیشید. هر راه حلی را که به ذهن تان می رسد، بنویسید. در مرحله بعدی از نظر منطقی، سود و زیان راه حل های مختلف را ارزیابی و بهترین آن ها را انتخاب کنید. روی کمک دیگران نیز حساب باز کنید. هیچ اشکالی ندارد اگر بخشی از مسئولیت ها را به افراد داوطلب اطراف تان بسپارید و از انرژی تان برای انجام فعالیت های شخصی و لذت بخش استفاده کنید.
4- نگاه با افتخار به گذشته
با افتخار به گذشته تان نگاه کنید و گذشته را همان گونه که بوده است، بپذیرید. مهم ترین تکلیف رشدی در سالمندی یک پارچگی است. سالمندان باید به داستانی منسجم از زندگی خود دست یابند. داستانی که در آن خاطرات خوش، موجب رضایت فرد از گذشته و خاطرات بد به عنوان بخشی از زندگی پذیرفته شده اند. ترکیب احساس رضایت فراگیر و کمی احساس تاسف بابت گذشته، موهبتی به شما خواهد داد به نام خرد. پژوهش ها نشان داده است صحبت درباره گذشته، خاطره گویی و خاطره نویسی در سالمندی می تواند موجب کم شدن احساس افسردگی و تنهایی شود. بنابراین خودتان را به عنوان یک فرد خردمند دوست داشته باشید و راجع به تجارب زندگی تان با آدم هایی که دوست تان دارند، صحبت کنید.
5- انجام فعالیت های ذهنی متنوع
بیشتر مردم این تصور را دارند که سالمندی یعنی از بین رفتن توانایی های ذهنی که این یک باور غلط است. هرچند سالمندان در سرعت پردازش اطلاعات کندتر هستند اما در توانایی های کلامی و دانش اندوخته شده بهتر از جوان ترها عمل می کنند. سالمندان کوله باری از تجربه و دانش را به همراه دارند و باید با روش های تقویتی و جبرانی خود را به لحاظ ذهنی فعال نگه دارند. اگر فکر می کنید ممکن است قرار ملاقات ها، ساعات مصرف داروها و... را فراموش کنید، از روش های جبرانی مانند یادداشت کردن استفاده کنید. فعالیت های ذهنی مانند حل کردن جدول و مطالعه می تواند ذهن شما را آماده تر نگه دارد. این کار باعث می شود احساس بهتری درباره خود داشته باشید، کمتر احساس ناتوانی و وابستگی کنید و خلق شما نیز بهبود پیدا می کند.
6- خجالت نکشیدن از ضعف های جسمی
از خودتان مراقبت کنید. یک پزشک ثابت داشته باشید و به طور مرتب او را ملاقات کنید. دستورات پزشکی را یادداشت کنید تا فراموش تان نشود. از ضعف های جسمانی خود خجالت نکشید. جسم شما سال ها بار زندگی را به دوش کشیده و طبیعی است که نسبت به جوانی، ضعیف تر و کم تحمل تر شده باشد. به بدن تان و تجاربی که داشته است، افتخار کنید. با آن مهربان باشید و از بدن تان مراقبت کنید. هرقدر جسم شما فعال تر و سالم تر باشد، به همان میزان از نظر روانی نیز شما سرحال تر خواهید بود. با توجه به توانایی جسمانی تان حتما برنامه های ورزشی روزانه برای خود طراحی کنید. داروهای تجویز شده توسط پزشک، رژیم های غذایی سالم و ورزش منظم، می تواند سلامت جسمی و روانی شما را ارتقا ببخشد و سالمندی پرنشاطی را برای شما به ارمغان آورد.khorasannews