بر اساس مطالعات انجام شده، اگر دانش آموز مشكلات و تضادهای روانی داشته باشد، قدرت سازگاری با محیط مدرسه، معلمان، دوستان، خانواده و جامعه را ندارد و مشكلات او روزبهروز گستردهتر میشود. شواهد موجود و یافتههای مطالعات انجام شده نشان میدهد كه شیوع و فراوانی مسائل و مشكلات روان شناختی بهویژه در بین نوجوانان در حال گسترش است و همین امر ضرورت توجه به دوره نوجوانی را بیشتر نشان میدهد.
شفا آنلاین>اجتماعی>مساله سلامت روان در دنیای پیچیده و متغیر امروز با چالشهایی روبهرو شده است و باید در برنامهریزیهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این چالشها را به درستی مدنظر قرار داد. اهمیت توجه به سلامت روان نسل جوان، نوجوان و بهویژه دختران نوجوان كه پرورشدهندگان نسل آینده هستند، بیشتر احساس میشود.
به گزارش شفا آنلاین:بر اساس مطالعات انجام شده، اگر دانش آموز مشكلات و تضادهای روانی <Psychological contradictions>داشته باشد، قدرت سازگاری با محیط مدرسه، معلمان، دوستان، خانواده و جامعه را ندارد و مشكلات او روزبهروز گستردهتر میشود. شواهد موجود و یافتههای مطالعات انجام شده نشان میدهد كه شیوع و فراوانی مسائل و مشكلات روان شناختی بهویژه در بین نوجوانان در حال گسترش است و همین امر ضرورت توجه به دوره نوجوانی را بیشتر نشان میدهد. باید به این نکته نیز تاکید کرد که در دوره نوجوانی این اختلالات با شیب بسیار تندی افزایش مییابد. در این میان، دختران نسبت به پسران از شیوع بالاتر اختلال روانی برخوردار هستند، زیرا نسبت به عوامل مختلف روانی و اجتماعی آسیبپذیری بیشتری دارند. نبود تعامل مناسب بین دانشآموزان و معلم
استرس، افسردگی و اضطراب از شایعترین اختلالات در دوران نوجوانی هستند و عواملی همچون مسائل بیولوژیکی، نقش جنس، استرسهای محیطی، محدودبودن منبع رضایت و محدودیت مشارکت اجتماعی دختران را میتوان از دلایل بروز این اختلالات به شمار آورد. بیشترین مشکل دختران دانش آموز عدم تعامل مثبت با خانواده و معلمان است که این موضوع آنها را از نظر روحی، مستعد اضطراب و افسردگی میکند. بهطوری که طبق آمار حدود یک سوم دختران دانشآموز حالتی از افسردگی را دارند که حتما باید برای درمان و همچنین پیشگیری از این معضل فکر اساسی شود.
اختلال اضطرابی دانش آموزان
اختلال اضطرابی نیز از شایعترین اختلالات در میان دختران دانش آموز است. این اختلال باعث میشود دانشآموز اضطراب را بیش از آنچه طبیعی و برای ادامه زندگی لازم است، تجربه کند و دچار علائمی همچون بیقراری، احساس تحت فشار بودن، مشکل در تمرکز، خستگی، تحریک پذیری، بیصبری و بیخوابی شود. همچنین، افرادی که به اختلالات خلقی مبتلا میشوند، گرفتار مسائلی همچون افسردگی، خوشی غیرمعمول، پرحرفی و پرش افکار میشوند. این اختلالات بر عملکرد دانش آموز تاثیر میگذارد و افت تحصیلی و روحی او را بههمراه دارد.
دانشآموزان مشکل تثبیت هویت دارند
مشکل دیگری که دختران دانش آموز دوره متوسطه با آن درگیر هستند، این است که در سن بلوغ میخواهند هویت خود را ثبت کنند و خودی را که دوست دارند به دیگران نشان دهند. این وضعیت حالت سردرگمی بهدنبال دارد، چون آنها انتظار دارند جدی گرفته شوند، به آنها اهمیت داده شود، با آنها گفتوگو شود، در خانواده از آنها مشورت خواسته شود، در مدرسه در گروههای تیمی باشند و بهعنوان یک نفر از یک گروهی که مورد پذیرش است، شناخته شوند. زمانی که این خواستهها با چالش مواجه میشود، اختلالات افسردگی و اضطرابی در این دختران افزایش پیدا میکند و سلامت روانی آنها به خطر میافتد. وزارت آموزش و پرورش درباره وضعیت سلامت روانی دانشآموزان وظایفی بر عهده دارد و این وظایف را از طریق اجرای طرحهایی باید به انجام برساند.
چگونگی وضعیت سلامتروان دانشآموزان
در اسفند 96، معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه اینکه کودکی و نوجوانی دوران مهمی برای شکلگیری شخصیت فرد در آینده است و سلامت روانی در این برهه اهمیت زیادی دارد، گفت: وزارت بهداشت و درمان در راستای ارتقای سلامت روان و کاهش آسیبهای رفتاری و روانی کودکان و نوجوانان برنامههایی را با همکاری سایر سازمانها در دست اقدام دارد. علی اسدی درباره وضعیت سلامت روان دانشآموزان در مدارس تاکید کرد: در مورد وضعیت سلامت روان دانشآموزان در مدارس نمیتوان آمار دقیقی داد، چرا که پژوهش گستردهای در این زمینه صورت نگرفته است، اما بهطور کلی ما در مدارس و در مورد دانشآموزان با مسائلی همچون اختلالات اضطرابی، افسردگی و بیش فعالی مواجه هستیم که منجر به افت تحصیلی در دانشآموزان میشود. او در توضیح ریشه بروز اختلالات روانی در دانش آموزان، بیان کرد: زمینه بروز بسیاری از اختلالات روانی از درون ساختار خانواده و در بستر محیطی که فرد در آن متولد شده و زیسته است، نشأت میگیرد. معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ادامه داد: کودکان یا نوجوانانی که در خانواده آنها زمینه بروز آسیب فراهم است، بیش از سایرین مستعد نشان دادن رفتارها و اختلالات رفتاری و روانی هستند و شدت این اختلالات در شرایطی که فرد بهصورت ژنتیکی نیز بار اختلالات روانی را به دوش بکشد، دو چندان میشود. اسدی با بیان اینکه اعتیاد، طلاق، بیماری و فقر میتواند بر سلامت روان فرزندان در خانوادهها تاثیر منفی بگذارد، درباره اقداماتی که در راستای کاهش آسیبهای روانی دانشآموزان در مدارس صورت گرفته است، تاکید کرد: طی دو سال اخیر، با همکاری آموزشوپرورش اقدامات جدی در دستور کار قرار گرفته است، برای مثال یک برنامه مشترک تحت عنوان برنامه سلامت روان در مدارس را اجرا کردیم، این برنامه که بهصورت یک بسته از سوی سازمان جهانی بهداشت ارائه شده است که در ایران به کمک وزارت بهداشت و آموزش و پرورش و نیروهای علمی و تخصصی انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ترجمه و بومیسازی شده است. معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درباره این برنامه توضیح داد: درصدد هستیم به سمتی برویم تا پیشگیری اولیه و ثانویه را اولویتهای نخستین برنامه سلامت روان در مدارس قرار دهیم تا اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان بهصورت پایهای حل شود. او درباره سایر برنامهها و اقدامات در راستای کاهش آسیبهای روانی در دانشآموزان در مدارس گفت: طرحی هم تحت عنوان طرح نماد وجود دارد؛ طرح نماد، طرح جامعی است که با همکاری آموزش و پرورش، قوهقضائیه، سازمانهای بهزیستی و وزارت بهداشت کلید خورده است. معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ادامه داد: طرح نماد با تکیه بر سلامت جسمی، روانی، رفتاری و پیشگیری از آسیبها در مدارس طراحی شده است و روی آن کارهای کارشناسی زیادی صورت گرفته و در نهایت بهصورت پایلوت آغاز شده که در این راستا در مدارس به کمک معلمان موارد شناسایی شده و دانشآموزان غربالگری میشوند. اسدی با بیان اینکه دانشآموزان غربالگری شدهای که از نظر رفتاری و روانی دارای آسیب شناسایی شدهاند، تحت مداخلات روانشناسی، درمانی و حمایتی قرار میگیرند، تصریحکرد: بخشی از خدمات مداخلهای در مدارس و در موارد حادتر، بخش دیگری از خدمات توسط سازمانها و مراکز تحت پوشش وزارت بهداشت و سایر نهادها ارائه داده میشود.
معاون دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه این طرح فعلا بهصورت پایلوت اجرایی شده است، خاطرنشان کرد: امید است در سال ۹۷طرح نماد بهصورت جامع در تمام کشور اجرا شود. به گزارش وبدا، او گفت: همچنین بحث آموزش مهارتهای زندگی و آموزش مهارتهای فرزندپروری نیز از طریق همکاری مشترک بین وزارت بهداشت و درمان، سازمان بهزیستی و آموزشوپرورش در دست اقدام است که این مهارتها با برنامهریزیهایی که در سطح سازمانی انجام شده، ارائه میشود. با بررسی وضعیت سلامت روحی و روانی دختران باید به این نکته اذعان کرد که آنها بهعنوان افرادی که در آینده باید بار مسئولیت های مادری، همسری، اشتغال و ... را به دوش بکشند، در این شرایط انتظار می رود تا هر چه آموزش و پرورش نسبت به آموزش مهارت های زندگی و خود مراقبتی در دختران اقدامات موثر انجام دهد.آرمان