کارشناسان از دولت میخواهند موانع ازدواج را از سر راه جوانان بردارد و با اجرای طرحهای تشویقی زمینه را برای تشکیل خانواده فراهم کند
شفاآنلاین>اجتماعی> طی یک دهه اخیر سن ازدواج در ایران شش سال افزایش یافته است. این خبر را روز گذشته یک مقام مسئول در وزارت بهداشت تایید کرد. افزایش سن ازدواج به افزایش چشمگیر شمار دختران و پسران مجرد منجر شده و هشدارهایی را در زمینه افزایش تجرد قطعی به وجود آورده است. به گزارش شفاآنلاین، کارشناسان مسائل اجتماعی و خانواده بر این باورند که یکی از عمدهترین دلایل افزایش سن ازدواج در ایران و بهطور کلی کاهش نرخ ازدواج مسائل اقتصادی و معیشتی است، هرچند نباید تغییرات فرهنگی را نیز بیتاثیر در این پدیده دانست. کارشناسان از دولت میخواهند موانع ازدواج را از سر راه جوانان بردارد و با اجرای طرحهای تشویقی زمینه را برای تشکیل خانواده فراهم کند.براساس آمار(statistics) سازمان ثبت احوال کشور در 11ماه سال95، 660هزار و 803واقعه ازدواج در کشور ثبت شده است که اگر این تعداد را با آمار سال گذشته یعنی 685هزار و 357مورد ازدواج مقایسه کنیم، اعداد و ارقام به ما میگویند که میزان ازدواج در سال95 نسبت به سال قبل روند کاهشی داشته است.
البته آمار سال95 بدون احتساب میزان ازدواجهای ثبتشده در ماه اسفند است. شیب نزولی آمارهای ازدواج نشان میدهد که آمار ازدواج از سال90 تا 93 بهطور متوسط رشد منفی 5/6درصدی داشته است که این آمار در سال94 با کاهش حدود 40هزار موردی نسبت به سال قبل، به 685هزار و 357واقعه ازدواج رسید و در سال95 نیز این روند کاهشی ادامه داشته است.
یکی از روندهای جمعیتشناختی مهم برای هر کشور که در عرصه سیاستگذاری میتواند موثر باشد، روند طلاق(Divorce) است. آمارهای منتشرشده از سوی ثبتاحوال تا پایان بهمن سال95 نشان میدهد 165هزار و 981مورد طلاق در کشور به وقوع پیوسته است. استانهای تهران و خراسانرضوی همچنان در صدر این آمار قرار دارند و این رقم نسبت به میزان کل طلاق در سال94 یعنی 163هزار و 765مورد، درصد ناچیزی افزایش را نشان میدهد.
البته در بین استانها، البرز نیز جزو استانهایی است که آمار طلاق آن با توجه به جمعیتش رقم بالایی، ششهزار و 844مورد طلاق، بوده است. ذهنیت افراد به ازدواج تغییر کرده است و ریشه کاهش ازدواج را نباید تنها در مسائل مالی پیشروی جوانان جست. برای مثال در بسیاری از مناطق محروم کشور مانند سیستانوبلوچستان جوانان با وجود مشکلات مالی و رفاهی بسیار ازدواج را به عنوان راهی برای رسیدن به ثبات روحی و روانی، جنسی و شخصیتی انتخاب میکنند. در مقابل با تغییر نگرش درباره ازدواج شاهد تغییر باور جامعه نسبت به طلاق نیز هستیم.
قبح طلاق برای جمع کثیری از افراد جامعه شکسته شده و گاهی برای پایان بخشیدن به نزاع و درگیریهای خانوادگی اولین و آسانترین انتخاب را در پیش میگیرند. انتخاب طلاق بهقدری برای افراد جامعه راحت و قابل باور شده است که برخی افراد جامعه از ترس طلاق به ازدواج فکر نمیکنند و این موضوع بسیار تاملبرانگیز است. درواقع جوانان میاندیشند که در صورت ازدواج درگیر آینده مشابه دوستان و آشنایان خود میشوند و در سنین جوانی طعم تلخ و گس طلاق را میچشند.
افزایش سن ازدواج در ایران
رئیس مرکز سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، گفت: سن ازدواج در ایران در یک دهه گذشته بین چهار تا شش سال در استانهای مختلف افزایش یافته و بیشترین رشد در تهران بوده است.
محمداسماعیل مطلق افزود: گزارشهایی که در برخی رسانههای معاند درباره کاهش سن ازدواج در ایران منتشر شده صحت ندارد، افرادی مغرض میروند و مثلا در یک روستای دورافتاده یک استان محروم آماری از کاهش سن ازدواج به دست میآورند و بعد آن را به کل کشور تعمیم میدهند، در حالیکه چنین مسالهای در کشور موضوعیت ندارد. او گفت: مسالهای که امروز در کشور با آن مواجه هستیم، افزایش سن ازدواج در اکثر استانهاست.
بهطور کلی سن ازدواج در هر استان هر میزان که بوده، بین چهار تا شش سال در یک دهه گذشته افزایش یافته که بیشترین آن در استان تهران بوده و میانگین سن ازدواج در این استان شش سال بیشتر شده است.
مطلق افزود: افزایش و بالارفتن سن ازدواج باعث شده تعداد زیادی از جوانان از سن مناسب ازدواج عبور کنند. هماکنون حدود 13میلیون فرد ازدواجنکرده و مجرد در کشور داریم که تقریبا نیمی از آنان دختر و نیمی پسر هستند، یعنی 5/6میلیون دختر و 5/6میلیون پسر مجرد در کشور داریم که از سن مناسب ازدواج عبور کردهاند. او گفت: بالارفتن سن ازدواج موجب افزایش افسردگی و استرس در جامعه و نیز افزایش ناباروری و مشکلات اجتماعی در جامعه میشود.
مطلق گفت: برای اصلاح شاخصهای سلامت خانواده و رشد مناسب جمعیت باید بیش و پیش از هر اقدامی تلاش کرد انگیزه ازدواج و امکان ازدواج افراد مجرد در کشور افزایش یابد. کاهش میزان ازدواج تبعات نگرانکننده و عوارض ناگوار فردی و اجتماعی به دنبال دارد که باید به دور از حاشیهسازیهای سیاسی مورد توجه قرار گیرد. به گزارش ایرنا، او افزود: توجه به مشکلات اقتصادی و فرهنگی در جامعه ازجمله مساله اشتغال و درآمد جوانان و نیز فرهنگسازی برای گسترش فرهنگ زندگی سالم در خانواده و کاهش اختلافات زناشویی و نزاعهای خانوادگی که به افزایش طلاق منجر میشود، به بهبود شاخصهای سلامت خانواده در کشور منجر میشود.
شکل ازدواج در حال تغییر است
یک جامعهشناس در تشریح عوامل دیرکرد ازدواج در جامعه میگوید: جامعه در سالهای اخیر با مسالهای تحتعنوان «تاخیر در ازدواج» روبهرو شده و جوانان عجلهای برای ازدواج ندارند. عالیه شکربیگی میافزاید: در تشریح علل این موضوع با مفهومی تحتعنوان «مضیقه در ازدواج» روبهرو هستیم.
بسیاری از جوانان اعلام میکنند که مورد خوبی برای ازدواج به آنها مراجعه نکرده است. در این صورت افراد تن به ازدواجی نمیدهند که سرانجام خوبی ندارد و میگویند که شریک خوب اعم از زن یا مرد را برای ازدواج خود نیافتهاند. او تاکید میکند: دلیل دیگر، تغییر نگرشهای دختران و پسران نسبت به ازدواج است.
به عبارت دیگر امروز مفهوم ازدواج به عنوان یک امر قطعی و اجباری در زندگی جوانان محسوب نمیشود تا حتما در مسیر زندگی خود ازدواج را نیز در نظر گیرند. شکربیگی میافزاید: ازدواج سفید نیز دلیل بعدی کاهش میزان ازدواج است. جوانان ما بدون پشت سرگذاشتن هفتخوان رستمی که برای تشکیل یک زندگی مشترک معمولی باید طی کنند، به ازدواجسفید رو میآورند.
او خاطرنشان میکند: ازدواج برای نسل جدید یک آرمان نیست و به یک هنجار تبدیل شده است. جوانان فکر میکنند اگر در مسیر زندگی ازدواج نکنند، بلامانع است و شکلهای دیگری جایگزین ازدواج و معنای عرفی و شرعی آن شده است. شکربیگی میافزاید: زندگی همخانگی و همزیستی بین زن و مرد از نمونههای جایگزینشده ازدواج است.
او تاکید میکند: فقدان مهارتهای زندگی نیز مشکل دیگری است. بسیاری از جوانان از ورود به زندگی مشترک هراس دارند، زیرا احتمال میدهند مهارتهای لازم را برای رویارویی با فرازونشیبهای زندگی نداشته باشند. هنگامی که آمار بالای طلاق را مشاهده میکنیم متوجه تابآوری پایین جوانان در امر ازدواج میشویم. شکربیگی میافزاید: این امر باعث افزایش سن ازدواج در جامعه شده و به دلیل نداشتن مهارتهایلازم این موضوع به یک مساله اجتماعی تبدیل شده است.