لبنیات سنتی، پروبیوتیک یا غنی شده؟ کدام یک را بخریم؟

کدام مدل از لبنیات را بخریم؟

به گزارش شفا آنلاین:مقابل یخچال لبنیات فروشگاه که بایستید هزار و یک‌جور محصول جدید می‌بینید.كم‌چرب، پرچرب، غنی‌شده، بدون لاكتوز، پروبیوتیك و.... اما آیا این همه اسم فقط برای تجارت و بالارفتن فروش است یا واقعا دنیای لبنیات آنقدر گسترده‌شده كه هر روز محصولی با ویژگی‌های جدید از راه می‌رسد؟

 

لبنیات پروبیوتیك

پروبیوتیك‌ها، میكروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند كه اگر به اندازه كافی به خوراكی‌ها اضافه شوند، می‌توانند آثار مثبتی روی سلامت ما داشته باشند. مهم‌ترین خاصیت این نوع محصولات، كاهش عوارض عدم‌تحمل لاكتوز است. یعنی افرادی كه نسبت به لاكتوز موجود در شیر حساسیت دارند و با خوردن شیر نفخ می‌كنند و كسانی كه به‌سختی می‌توانند لبنیات را هضم كنند یا خیلی زود به مشكلات گوارشی مثل یبوست دچار می‌شوند، با خوردن محصولات پروبیوتیك می‌توانند وضعیت گوارشی‌شان را بهتر كنند. اما محصولات پروبیوتیك خواص دیگری هم دارند. آنها با سرطان مبارزه و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌كنند، ضدعفونی‌كننده دستگاه گوارشی هستند و با جلوگیری از رشد باكتری‌های عفونت‌زا در بدن، به سلامتی شما كمك كرده و باكتری‌‌های مضر را در بدن سركوب می‌كنند. همچنین مصرف پروبیوتیك‌ها باعث جذب بیشتر مواد مغذی موجود در مواد غذایی مصرفی‌تان می‌شود. به‌ عنوان مثال پروبیوتیك‌ها تأثیر زیادی در جذب كلسیم، ویتامین K و ویتامین B دارند. یك نكته جالب دیگر درباره پروبیوتیك‌ها این است كه آنها بدن را از عوارض دارویی پاك می‌كنند. مثلا مصرف آنتی‌بیوتیك‌ها برای درمان بیماری‌های ویروسی معمولا باعث از بین رفتن باكتری‌های مفید سیستم گوارشی می‌شود چون این داروها برای از بین بردن باكتری‌ها هستند و فرقی بین باكتری‌های خوب و بد قائل نمی‌شوند. اما خوردن محصولات پروبیوتیك كمك می‌كند كه باكتری‌های مفید دوباره به روده بازگردند و عوارض آنتی‌بیوتیك از بین برود.

 

لبنیات بدون لاكتوز

لاكتوز نام قند شیر است؛ قندی كه البته باعث مشكلات گوارشی خیلی از افراد بعد از خوردن شیر می‌شود و نفخ و اسهال و دل‌پیچه ایجاد می‌كند. لبنیات كم‌لاكتوز یا بدون‌لاكتوز، نوعی از لبنیات است كه برای این افراد تهیه می‌شود. این لبنیات در واقع با فرآوری شیرهای معمولی ایجاد می‌شوند و خواص آنها فرقی با خواص لبنیات بكر ندارد.

چرا بعضی‌ها به لاكتوز حساسیت دارند؟
معمولا پای وراثت در میان است و گاهی هم مصرف برخی داروها یا جراحی، عفونت‌های گوارشی، بالارفتن سن یا بارداری باعث ایجاد حساسیت به لاكتوز می‌شود. به‌ طور طبیعی آنزیم مورد نیاز برای هضم لاكتوز از ابتدای تولد تا پیش از 5‌ سالگی در سیستم گوارشی تولید می‌شود اما برخی افراد پس از این دوره استعداد تولید آن را از دست می‌دهند.

چرا لبنیات كم‌لاكتوز در مقایسه با شیرهای معمولی شیرین‌ترند؟
تا وقتی شیر حاوی قند لاكتوز است شیرینی قابل تشخیص ندارد اما وقتی این قند را به‌وسیله آنزیم تجزیه‌‌كننده‌اش می‌شكنند، لاكتوز به واحدهای گلوكز تبدیل و مزه شیرین آن نمایان می‌شود.

 

لبنیات غنی‌ شده

حتما دیده‌اید كه روی بسته‌ بندی برخی محصولات لبنی نوشته‌شده؛ غنی‌شده با ویتامین D، كلسیم، زینك و... شاید برایتان سؤال شود كه مگر لبنیات به قدر كافی ویتامین یا املاح ندارند كه باید به آنها اضافه شود؟ چرا دارند اما شما برای تأمین ویتامین یا كلسیم بدنتان باید مقدار زیادی شیر یا ماست مصرف كنید درحالی‌كه اگر لبنیات غنی‌ شده باشند با خوردن یك لیوان از آنها ممكن است نیاز بدن‌تان برآورده شود.
دلیل دیگر غنی‌سازی‌، حفظ مقادیر بیشتری از مواد مؤثر لبنیات است. ما برای پیشگیری از خطرات میكروبی كه مواد لبنی را تهدید می‌كنند، آنها را گرم می‌كنیم یا در كارخانه‌ها لبنیات با فرایند گرم‌كردن پاستوریزه و استریلیزه می‌شوند. در این میان شیر در اثر گرما برخی از ویتامین‌ها و املاح خود را از دست می‌دهد. برای جبران این كمبودها، شیر را غنی می‌كنند تا نیازهای بدن را بهتر رفع كند. این همان كاری است كه در تهیه آبمیوه‌‌های صنعتی هم انجام می‌شود و با افزودن ویتامین‌ها سعی می‌شود خواص میوه را به آبمیوه برگردانند.

 

هشدار

_ مصرف محصولات پروبیوتیك تقریبا برای همه مفید است به‌ جز افرادی با بیماری‌های خاص مانند HIV پیشرفته یا نوزادان زیر 6ماه.

_ با وجود این همه خاصیت، باكتری‌های پروبیوتیك فقط یك هفته تا 10روز زنده می‌مانند و اگر شما محصولات پروبیوتیكی را بعد از این مدت مصرف كنید، هیچ فرقی با لبنیات معمولی ندارند.

_ میكروارگانیسم‌های پروبیوتیك در اثر حرارت از بین می‌روند بنابراین آنها را گرم نكنید یا با غذای داغ نخورید.

_ اگر چه بیشتر، ماست پروبیوتیك را در فروشگاه‌ها می‌بینیم اما در دنیا فرآورده‌های پروبیوتیكی مختلفی تولید می‌شوند. از انواع نوشیدنی‌ پروبیوتیك مثل شیر و آب‌ماست و دوغ گرفته تا پنیر و ماست و بستنی. فرقی ندارد كدام یك از این محصولات را مصرف می‌كنید. مهم این است كه محصول، به اندازه كافی غنی باشد. محصول پروبیوتیكی‌ای مناسب است كه در هر میلی‌لیتر یا گرم از آن حداقل یك میلیون باكتری پروبیوتیك وجود داشته باشد. اگر غلظت باكتری‌های پروبیوتیك محصولی كمتر از این باشد، خیلی مفید و كارآمد نخواهد بود.

_ غنی‌‌ سازی‌ فقط مخصوص لبنیات نیست و در ماكارونی، میوه‌ها، آبمیوه‌ها و هله‌هوله‌های مخصوص كودكان هم به‌چشم می‌خورد. به هر حال باید حواستان باشد كه در مصرف محصولات غنی‌شده زیاده‌روی نكنید. چون باعث رسوب املاح در بدن یا دفع آنها می‌شود.

_ اگر دچار پوكی استخوان هستید یا فقر شدید ویتامین D یا كلسیم یا هر ماده معدنی یا ویتامین دیگری دارید، نمی‌توانید صرفا با خوردن این نوع لبنیات نیاز بدنتان را رفع كنید. باید حتما زیرنظر پزشك باشید. در واقع محصولات لبنی غنی‌شده برای پیشگیری از بروز یك بیماری مؤثرند نه درمان آن.

_ از آنجایی كه كمبود ویتامین D  و كلسیم در گروه میانسالان، سالمندان، دختران نوجوان و زنان باردار بیشتر است، بهتر است مصرف لبنیات غنی‌شده با ویتامین D را به آنها پیشنهاد كنید.hamshahrionline