پس از تشخیص، مدیریت بیماری براساس کنترل بهینه قندخون، فراهم آوردن حمایت تغذیهای نظیر هیدراته کردن بیمار و در بسیاری از موارد، تجویز داروهای پروکینتیک و ضداستفراغ است.
شفا آنلاین: بیش
از 29 میلیون نفر از مردم آمریکا به دیابت مبتلا هستند و با عوارض این
بیماری دست و پنجه نرم میکنند. گاستروپارزی دیابتی، در بیماران با کنترل
ضعیف دیابت مشاهده میشود که با علائم گوارشی مختلف بهویژه پس از مصرف یک
وعده غذایی مراجعه میکنند.
به گزارش
شفا آنلاین:پس از تشخیص، مدیریت بیماری براساس کنترل بهینه
قندخون، فراهم آوردن حمایت تغذیهای نظیر هیدراته کردن بیمار و در بسیاری
از موارد، تجویز داروهای پروکینتیک و ضداستفراغ است. گاستروپارزی دیابتی،
یک عارضه نوروپاتیک اتوایمیون دیابت است که با انسداد مکانیکی دستگاه گوارش
مرتبط نیست. افزایش کنترلنشده قندخون طی یک دوره طولانی میتواند منجر به
آسیب اعصاب دستگاه عصبی مرکزی شود که دستگاه گوارش را هدایت میکنند. در
نتیجه، معده و روده کوچک مانند سایر سلولهای عضلات صاف، از عملکرد درست
ناتوانند.
وقتی
که سلولهای زیادی تحتتاثیر قرار میگیرند، فلج ناقص یا حتی کامل رخ
میدهد. در نهایت، این وضعیت میتواند به تغذیه نادرست، افت کیفیت زندگی و
بستری شدن بیمار منتهی شود. مطالعات اپیدمیولوژی در این زمینه بسیار
متنوعاند و پیشنهاد میکنند که گاستروپارزی دیابتی ممکن است بین 1 تا 65
درصد از بیماران دیابتی را مبتلا کند. بهویژه، این عارضه در مبتلایان به
دیابت قندی نوع یک بالای 40 سال با سابقه 10 ساله دیابت، شایعتر است. به
علاوه، گاستروپارزی در میان زنان بیشتر رواج دارد.
پس
از تشخیص، مدیریت بیماری براساس کنترل بهینه قندخون و حمایت تغذیهای نظیر
هیدراتاسیون و تجویز داروهای پروکینتیک و ضداستفراغ است. در موارد
گاستروپارزی راجعه، مداخله جراحی ممکن است نیاز باشد. همچنین، تحریک
الکتریکی معده، تعبیه لوله گاستروستومی و در موارد شدید، گاسترکتومی تجویز
میشود. در موارد راجعه، ممکن است نیاز به تغذیه وریدی باشد. در کل، انتخاب
درمان به میزان وسیعی به شدت بیماری بستگی دارد؛ که براساس توانایی بیمار
در برقرار داشتن تغذیه کافی و پاسخدهی به درمانها تعیین میشود.
گاستروپارزی دیابتی خفیف، معمولا با علائم متناوبی که به آسانی به بهبود در
کنترل قند یا تعدیل عادات غذایی جواب میدهند بستگی دارد. وقتی که علائم
پایدار باشند، بیماران باید در گروه گاستروپارزی متوسط یا شدید طبقهبندی
میشوند. علاوه بر پایدار نگه داشتن کنترل قندخون و تعدیل عادات غذایی، این
بیماران اغلب نیازمند دارودرمانی برای افزایش حرکات روده هستند و ممکن است
گاه نیاز به بستری داشته باشند. بیمارانی که به داروها پاسخدهی درمانی
ندارند، گاستروپارزی راجعه یا مقاوم به درمان خوانده میشوند. مهم است
بدانیم که این درمانهای موقت موجب درمان گاستروپارزی دیابتی نمیشوند؛
زیرا این بیماری مزمن و راجعه است. درمان به بیماران کمک میکند تا کیفیت
زندگی بهتری داشته باشند و نیازی به بستری شدن آنها نباشد.
متوکلوپراماید،
تنها داروی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان گاستروپارزی
است و بهعنوان درمان خط اول در گاستروپارزی دیابتی تجویز میشود.
متوکلوپراماید، یک آنتاگونیست گیرنده دوپامین2، آگونیست گیرنده 5-HT4 و
آنتاگونیست گیرنده 5-HT3 است که انقباض عضلات صاف را تحریک میکند. همچنین،
دارای اثرات ضداستفراغ است. متوکلوپراماید باید در کمترین دوز موثره برای
یک دوره 12 هفتهای تجویز شود زیرا فواید آن بیشتر از مضراتش هستند. اگرچه
خطر تاردیودیسکینزی به میزان کمتر از 1 درصد تخمین زده شده است، اگر حرکات
غیرارادی در آنان ثبت شد مصرف متوکلوپراماید را باید در بیماران قطع کرد.
در
مقایسه با سایر داروهای پروکینتیک، متوکلوپرامید در دوزهای چندگانه و به
اشکال مختلف نظیر قرص خوراکی، قرص جویدنی، مایع و محلول تزریقی عضلانی یا
وریدی موجود است.
در
کل شکل مایع دارند ارجح است زیرا جذب بهتری دارد و کاهش دوز آن راحتتر
است. دومپریدون، یک آنتاگونیست گیرنده D2 است که بهطور رسمی در بازارهای
دارویی آمریکا موجود نیست؛ اما میتواند توسط پزشک درمانگر برای بیمارانی
که به گاستروپارزی راجعه مبتلایند طی برنامه تحقیق روی داروهای جدید
درخواست شود. به نظر میرسد که دومپریدون به اندازه متوکلوپرامید در کاهش
علائم موثر باشد؛ بدون آنکه اثرات دستگاه عصبی مرکزی را داشته باشد.
الکتروکاردیوگرام پایه باید قبل از شروع دومپریدون در موارد QT طول کشیده
درخواست شود. در بیمارانی که به درمان با متوکلوپراماید و دومپریدون
پاسخدهی درمانی نداشتهاند، توصیه به تجویز اریترومایسین میشود.
اریترومایسین، یک آنتی بیوتیک ماکرولید آگونیست موتیلین است که میتواند
تخلیه معده را افزایش دهد. البته پاسخدهی درمانی معمولا پس از 4 هفته از
شروع درمان بهدلیل تاکی فیلاکسی محدود میشود. اریترومایسین وریدی در
مقایسه با اریترومایسین خوراکی اثربخشی بیشتری در تخلیه معده داشته است.
در
شرایطی که سایر ماکرولیدها هم برای این منظور تجویز شدهاند، مطالعات
بالینی برای حمایت از مصرف آنها در این اندیکاسیون وجود ندارد. داروی دیگری
که بهدلیل خطر آریتمی چندان جایگاهی در بازارهای جهانی ندارد، سیزاپراید
است. البته این دارو هنوز هم از طریق مجوز انجام برنامه مطالعاتی، برای
بیماران مبتلا به گاستروپارزی راجعه قابل تجویز است.
داروهای ضداستفراغ ممکن است برای بهبود علائم مرتبط با گاستروپارزی دیابتی
تجویز شوند؛ اما موجب بهبود تخلیه معده نمیشوند. آنتیهیستامینها،
پرومتازین و پروکلرپرازین بهطور معمول بهعنوان گزینههای خط اول درمانی
در مطالعات مطرح بودهاند. داروهای خط دوم درمانی نظیر اوندانسترون و
گرانیسترون، آنتاگونیستهای 5-HT3 ، نیز موثر دانسته شدهاند اما در درمان
گاستروپارزی با داروهای ضداستفراغ قدیمیتر مقایسه نشدهاند.سپید
منبع: US.Pharmacist,December 2016