دراگو کاس، کارش را بهعنوان یک کارآگاه پلیس در زادگاهش، اسلوونی شروع کرد و از سال ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۹ برای پلیس کار میکرد. او تا زمانی که بهاجبار مجبور به ترک پلیس شد، بهعنوان رئیس عملیات در بخش جنایی پلیس اسلوونی مشغول به کار بود.
شفا آنلاین: کاس، چند سال بعد در سال ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۰ بهعنوان رئیس در
کمیسیون جلوگیری از فساد اسلوونی مشغول به کار بود. حالا هم بهعنوان مشاور
خصوصی مشغول به کار است.
به گزارش
شفا آنلاین: او در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ رئیس گروه کشورهای در
برابر فساد در کنسول اروپا به نام GRECO بود. حدود چهار سال و نیم (۲۰۱۱-۲۰۱۵)
هم یکی از اعضا و مدیران کمیته ارزیابی و نظارت مشترک بینالمللی (MEC) در
افغانستان بود. از سال ۲۰۱۴ تا حالا هم مدیر گروه کاری OECD روی
رشوهخواری است.
همزمان هم با دفتر مواد مخدر و جرائم سازمان ملل
(UNODC) و کمیته بینالمللی المپیک (IOC) برای مبارزه با فساد در حوزه
ورزش، در تهیه پیشنویس اسناد خود در مورد این موضوع همکاری میکند. کاس
تمام عمر کاری خود را صرف مبارزه با فساد در شاخههای مختلف کرده است. این
مبارزهها گاهی برایش خیلی گران تمامشده است.
خودش و خانوادهاش تهدید
شدهاند و حتی شرایطی برایش به وجود آوردهاند که او را ناچار به پایان
زندگی مشترکش کرده است. اما دراگو کاس هنوز هم با تمام توانش برای مبارزه
با فساد فعالیت میکند. او معتقد است که بههیچوجه نباید خسته شد و دست از
مبارزه برداشت.
دراگو
کاس، درباره اقداماتی که در فیفا برای مبارزه با فساد در ورزش اتفاق
میافتد، توضیح داد: «کارهای زیادی در حال اتفاق است. در سال ۲۰۱۴ شورای
اروپا قراردادی برای مبارزه با و اعمالنفوذ بر مسابقات ورزشی بست که نتیجه
هم داد. این پیمان اساسا علیه تبانی در نتایج مسابقات بود که با یکی از
مهمترین بخشهای فساد ورزشی دستوپنجه نرم میکند. علاوه بر آن کمیتههای
بینالمللی UNODC و IOC هم در سال ۲۰۱۳ برای مطالعه روی جرائم جهانی تبانی
در نتایج مسابقات تامین مالی شدند که بر اساس آن شما میتوانستید روی این
مسئله که چگونه کشورها در طول سه سال گذشته با فساد در ورزش مبارزه
میکردند، مطالعه داشته باشید. یک نسخه بهتر و جدیدتر از این مطالعات از
طریق همان ارگانها در نیمه دوم سال جاری منتشر خواهد شد که شامل گزارشی
است درباره اینکه چگونه امروزه حدود ۵۰ کشور با فساد در ورزش مبارزه
میکنند؛ اما چیز دیگری که خیلی مهم است این است که این مطالعات دارای
نمونه روشهایی است که UNODC و ICO به کشورهای دیگر پیشنهاد میکنند تا
آنها را با روشهای بینالمللی در مبارزه با فساد در ورزش آشنا کند.»
این
عضو سازمان ملل، درباره کشورهایی که میتوانند جزئی از این برنامه مبارزه
با فساد باشند، گفت: «هر کشوری که یکی از اعضای سازمان ملل یا جنبش
بینالمللی المپیک باشد، میتواند جزئی از این برنامه هم باشد.
هر کشوری که
بخواهد نمونه روشهایی که از سوی UNOCD و IOC اعلامشده را بپذیرد،
بهراحتی به قانونگذاری بینالمللی معرفی میشوند. بهطورقطع روشهای
پیشنهادی باید گاهی تا حدی بهتناسب شرایط ملی آن کشور تنظیم شود؛ اما هر
کشوری در این جهان میتواند این کار را انجام دهد البته تاکنون فقط در نروژ
و پرتغال تصویبشده است که این مسئله جای تاسف بسیار دارد.»
به
گفته او ایران بهعنوان کشوری که جز شورای اروپا نیست با روالی کمی متفاوت
با شورای اروپا میتواند این کار را انجام دهد. «اگر از من بپرسید، ورود
ایران به این قرارداد مرحله مهمی برای هر دو طرف ایران و اروپا است. با
تصویب قراردادی بر روی تبانی و دستکاری مسابقات ورزشی، ایران بهعنوان یک
کشور قدرتمند آسیایی سیگنال بسیار روشنی به دیگر کشورها میدهد و با این
کار در میان اولین کشورهای جهان و اولین کشور آسیایی خواهد بود که نشان
میدهد، مشتاق است تا با فساد ورزشی مبارزه کند. این اقدام جایگاه ایران را
درحرکت مبارزه با فساد در دنیا را بسیار بالا خواهد برد.»
کاس
درباره به آمار فسادهایی که در ورزش اتفاق میافتد، گفت: «متاسفانه فساد
در ورزش هرروز در حال افزایش است. در سالهای بین ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ موردهای
زیادی از فساد در ورزش مشخص شد. در این سه سال در اروپا 37 مورد فساد فقط
در ورزشهای فوتبال و تنیس اتفاق افتاد. در همان مدتزمان در آسیا ۱۷ مورد
فساد در ورزش آنهم فقط در بازیهای کریکت صورت گرفت. در آفریقا ۴ مورد در
بسکتبال و کریکت و در هر دو آمریکا ۵ مورد که همه آنها در فوتبال بود و
تمام این آمارها در دادگاهها ثابتشدهاند.»
این
مدیر گروه کاری OECD روی رشوهخواری، با اشاره به روشهای موجود برای
متوقف کردن فساد در ورزش، ادامه داد: «روشهای پیشنهادی که پیشازاین به
آنها اشاره کردیم، فقط درباره چگونگی برخورد با جرائم اتفاق افتاده در
حوزه فساد در ورزش است؛ اما ما باید روی بخش پیشگیری کارهای عملی زیادی
انجام دهیم. من شانس دیگری نمیبینم و بهعنوان مهمترین نکته در این بخش،
ارگانهای ورزشی، مقامات دولتی و اپراتورهای شرطبندی هم باید دستبهدست
هم بدهند تا با فساد در ورزش مقابله کنند. ما میتوانیم این کار را انجام
بدهیم اما بدون همکاری این سه ارگان هیچ پیشرفتی نخواهیم داشت؛ بنابراین
آنها باید همکاری با یکدیگر را شروع کنند.»
او
به این سوال که آیا از فسادهایی که در ورزش ایران اتفاق میافتد، خبری
دارید؟ پاسخ داد: «نه واقعا؛ اما من میدانم که ایران یک کشور بزرگ است و
ازآنجاییکه قرارداد شورای اروپا چیز سختی نیست، ایران بهآسانی میتواند
به آن دسترسی پیدا کند. این قرداد به زودی یک کنوانسیون جهانی خواهد شد.
بنابراین من فکر میکنم که ایران میتواند بدون هیچ مشکلی برای شروع اقدام
کند. این یک پیغام بسیار مهم نه فقط برای خود کشور بلکه برای کل قاره خواهد
بود. چراکه اگر ایران بهعنوان کشوری به این مهمی این کار را شروع کند،
بقیه کشورهای آسیایی و حتی کشورهای دیگر دنیا هم مشتاق به انجام این کار
خواهند شد.»
به
گفته کاس، عموما اینگونه است که اگر زنان مسئول سازمانی شوند، سطح فساد
در آن سازمان کمتر از سازمانهای مشابهش خواهد بود.« یک ماه پیش من آخرین
تحقیقات یک دانشمند سوئدی را خواندم که ثابت میکرد که وقتیکه یک زن مسئول
کاری است، میزان فساد درصد قابلتوجهی کاهش پیدا میکند. تئوریهای مختلفی
درباره چرایی این موضوع وجود دارد. یک تئوری این است که زنان تمایل بیشتری
به رفتار صادقانه دارند و تئوری دوم هم این است که زنان نسبت به
مکانیزمهای کنترلی مختلف دید بازتری دارند و ازآنجاییکه آنها نسبت به
مکانیزمهای کنترلی مسلط ترند، مکانیزمهای کنترلی آنها نتیجه داده و در
نتیجه فساد کمتری را شاهد خواهیم بود.»
او
به این سوال که پس فکر میکنید چرا زنان کمتر در جایگاههای مدیریتی قرار
میگیرند؟ پاسخ داد: «خب من واقعا نمیفهمم چرا این اتفاق میافتد. من تا
حالا در ادارات دولتی و شرکتهای خصوصی زیادی مدیر و مسئول بوده و هستم و
تجربه من میگوید که زنان اغلب برابر با مردان و حتی تواناتر از آناناند.
ما بهطور واضحی در جامعه مردسالار زندگی میکنیم؛ بنابراین مردان آنهایی
هستند که در موقعیتهای مهم مشغول به کارند. هیچ توجیهی برای این رفتار
وجود ندارد. البته که زنان قدرتمند زیادی در سراسر دنیا در موقعیتهای مهم
مشغول به کارند اما تعداد آنها خیلی کم است و روند افزایش آنها هم بسیار
کند است. شما بهراحتی با نگاه کردن به بزرگترین کمپانیهای دنیا
میتوانید متوجه تعداد این زنان شوید. بیشتر مدیران مردند و فقط تعداد کمی
از آنها زن هستند. من نمیتوانم حتی یک زن را به خاطر بیاورم که مسئول یک
سازمان مهم ورزشی باشد. بازهم میگویم که هیچ توضیح و توجیهی در این زمینه
وجود ندارد.
شاید من بتوانم در زمینه فوتبال که هنوز هم باوجود پیشرفت سریع
زنان در این ورزش، عمدتا ورزشی مردانه است این موضوع را درک کنم؛ اما
ورزشهای زیاد دیگری هم مانند شنا، اسبسواری و اسکی هستند که زنان و مردان
بهطور مساوی در آنها شرکت میکنند. دوباره میرسیم به اینکه هیچ توضیح و
توجیهی برای این شرایط وجود ندارد.»
وی
درباره اینکه دقیقا چه کارهایی و در چه شرایط قانونی، فساد در ورزش محسوب
میشوند، گفت: «شما قانونا در ورزش این جرائم را میتوانید فساد بدانید:
رشوه دادن، رشوه گرفتن، نفوذ در معاملات، تقلب و تعیین نتیجه مسابقه. در
شرایط عملی ما فساد در ورزش بیشتر در این قسمتها اتفاق میافتد: سازمان
دادن رویدادهای بزرگ ورزشی، دخالتهای نادرست حامیان مالی در فعالیتهای
ورزشی، شرطبندیهای ورزشی و باز هم تبانی در تعیین نتیجه مسابقه. اگر
بخواهیم درباره برخی از سازمان دهندگان مسابقات بزرگ ورزشی صحبت کنیم
میتوانیم به تعداد زیادی از جام جهانیهای فیفا و بازیهای المپیک
اشارهکنیم. این اتفاق به این دلیل میافتد که کشورهایی که این وقایع را
سازماندهی میکنند پول زیادی به دست میآورند بنابراین میل زیادی به انجام
این کار دارند. در آخرین رسوایی فیفا مشخصشده که مقامات ارشد فیفا
رشوههای بزرگی برای تعیین اینکه چه کسی جامجهانی را سازماندهی کند،
دریافت میکنند.
حامیان مالی باشگاهها در برخی کشورها نمیتوانند در مقابل
وسوسه نفوذ در نتایج باشگاههای خود مقاومت کنند. سومین ریسک بزرگ قرار
گرفتن در معرض فساد در حوزه شرطبندیهای ورزشی است و چهارمین مورد تعیین
تبانی در تعیین نتایج مسابقات است که هر روز بیشتر از دیروز اتفاق میافتد.
درهرحال نه تنها در فوتبال بلکه در بقیه ورزشها مانند کریکت، بسکتبال و
بیشتر در ورزشهای توپی این اتفاقات میافتد. چیزی که جالب است این واقعیت
است که ورزشهای انفرادی مانند دوچرخهسواری، کوهنوردی، شطرنج و... تقریبا
هیچ مشکلی در زمینه فساد ندارند.»
کاس
با اشاره به اینکه از دوپینگ نمیتوان بهعنوان فساد در ورزش نام برد،
ادامه داد: «دوپینگ چیز دیگری است؛ اما آنهم عواقب ویرانگری برای ورزش
دارد. یک تفاوت بزرگ دیگر هم وجود دارد؛ یک سازمان جهانی در مبارزه با
دوپینگ ورزشی وجود دارد درحالیکه هیچ سازمان مشابهی در زمینه مبارزه با
فساد در ورزش نداریم. در طول سالها ایدههایی برای داشتن چنین سازمانی
مطرحشده اما به دلایلی که من آنها را درک نمیکنم برخی کشورها بهشدت
مخالف داشتن این سازماناند. بههرحال در ۱۲ می سال ۲۰۱۶ رهبران ارشد دنیا
برای شرکت در اجلاس جهانی فساد در لندن دورهم جمع شدند و احتمال تشکیل
سازمان جهانی مبارزه با فساد ورزشی را اعلام کردند. من فکر میکنم که ما
واقعا فردی را در سطح جهانی نیاز داریم که سازمانهای ورزشی، سازمانهای
دولتی و اپراتورهای شرطبندی را دور هم جمع کند.»
او
در پاسخ به اینکه آیا میتوان گفت چه کشوری در فساد ورزش رتبه اول را
دارد، گفت: «نه. گفتن این موضوع سخت است. چراکه تعداد موارد ثابتشده دو
چیز را نشان میدهد؛ یا فسادهای زیادی وجود دارد و یا پلیس خیلی فعال است؛
بنابراین شما نمیدانید چه چیزی در حال اتفاق است. مقایسه همیشه چیز بدی
است. شاخص ادراک فساد سازمان شفافیت بینالمللی در شرایط عمومی بهوضوح
نشان میدهد که کشورهایی مانند سومالی، کره و افغانستان در رتبههای آخر
این لیست و کشورهای اسکاندیناوی و نیوزلند در رتبههای اول این لیست هستند.
بقیه کشورها هم دراینبین قرار دارند.»
به گفته او کشوری در دنیا وجود ندارد که هیچ فسادی در آن وجود نداشته باشد.