» عمومی
موضوع زلزله تهران به دلیل حساسیت بالا همواره سوژه شایعه بوده است. بارها پیش آمده است که حتی رسانه‌های معتبر به این شایعات دامن زده‌اند و ساعت وقوع زلزله را هم اعلام کردند اما کارشناسان همواره تاکیددارند که باوجود مطالعات گسترده و پیشرفتی که در این علم داشته‌اند، نمی‌توان زمان وقوع زلزله را پیش‌بینی کرد.
شفا آنلاین: مهدی زارع استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و
مهندسی زلزله، در مورد پیش‌بینی زمان دقیق زلزله در تهران می‌گوید: «
پیش‌بینی ساعت دقیق زلزله نه در ایران و نه در هیچ جای دیگر دنیا هیچ پایه
علمی ندارد. به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید چراکه اظهارنظر و بیان چنین ادعایی در مورد پدیده‌ای مانند زمین‌لرزه از اساس غلط است. پیش‌بینی نتیجه کار علمی است و هر پدیده طبیعی بر اساس روش علمی قابل پیش‌بینی است. بنابراین پیش‌بینی زلزله نیز علی‌الاصول ممکن است ولی اکنون پیش‌بینی زمان و اندازه رخداد مهم بعدی به‌صورت قطعی یا با دقت بالا هنوز ممکن نشده است.»
او در خصوص میزان به‌روز بودن تجهیزات ایران در مقایسه با کشورهای دیگر می‌گوید: « بیشتر کشورهای لرزه‌خیز پیشرفته مانند ژاپن و ایالات‌متحده در دهه‌های اخیر و کشورهای درحال‌توسعه مانند ترکیه، رومانی، مالزی و اندونزی، در طی سال‌های 2005 تا 2014 سامانه هشدار سریع را در کشور خود توسعه داده و تکمیل کرده‌اند. اکنون در ژاپن به‌صورت بر خط به‌طور ملی و منطقه‌ای از آن بهره‌برداری می‌کنند . اگر سوال این باشد که با همه مسائلی که در کشور داریم چه نیاز و اولویتی برای چنین سامانه‌ای مانند سامانه هشدار پیش‌هنگام در کشور ما وجود دارد. مثلاً به دلیل اینکه بسیاری از شهرهای ما در کنار و بر روی گسلی فعال قرارگرفته‌اند و اساساً فرصت زیادی برای ارسال هشدار وجود ندارد، چرا باید وقتمان را صرف چنین سامانه‌ای کنیم؟ در پاسخ باید گفت: سامانه‌های هشدار قرار نیست تمام مشکلات زلزله‌ها را حل کنند. این سامانه‌ها «بخشی» از یک برنامه جامع جامع برای کاهش ریسک زلزله در کنار آموزش، توسعه دانش و فناوری‌ها مقاوم‌سازی و بهسازی و .. در کشور لرزه‌خیزی مانند کشور ما هستند.» وی در ادامه گفت: «همه این ابزارها پاسخ و راه‌حل برای تمام مشکلات در تمام زلزله‌ها نیستند. زمین‌لرزه اگر در زیر شهر رخ دهد این سامانه‌ها به‌عنوان سامانه «پاسخ سریع» برای تعیین آنی پهنه شدت و خسارت‌های زیاد در همان شهر مورداستفاده قرار می‌گیرند. اگر سامانه‌های مدرن مانند سامانه‌های هشدار پیش هنگام در ایران هنوز اولویت نداشته باشند، می‌توان اساسا در اولویت وجود و توسعه شبکه لرزه‌نگاری و وجود پژوهشگاه زلزله و موسسه ژئوفیزیک و موسسات پژوهشی و مدرن مشابه نیز شک کرد.
که البته شک نمی‌کنیم و حتما لازم است امکانات مدرن موجودمان را توسعه دهیم.» این مهندس زلزله درباره نحوه کارکرد سیستم هشدار سریع گفت : « در مورد کارایی سامانه‌های هشدار پیش‌هنگام زلزله باید گفت در چند ثانیه کوتاه فرصت برای هشدار نیز می‌تواند برای زلزله‌های نزدیک هشدارهایی ایجاد کرد که تاسیسات حیاتی مانند نیروگاه آسیب کمتر می‌بینند.
من این موضوع را از مدیران و مهندسان نیروگاه‌های کشور سوال کرده‌ام و به نظر فنی آنها باور دارم. بنابراین در چند ثانیه برای زلزله‌های در حدود ٣٠ تا ۵٠ کیلومتر هم می‌توان هشدارهای مفید تولید کرد. ضمناً سامانه «هشدار پیش‌هنگام» فقط در ژاپن کاربردی نشده ، در استانبول هم که شرایط مشابه شهر تهران ما را دارد این سامانه با بیش از ٢٢٠ ایستگاه از سال 2011 به‌صورت برخط کار می‌کند.» این استاد دانشگاه با تاکید بر این موضوع که تهران شهری با مخاطرات طبیعی بالقوه است گفت: « طی سال‌های گذشته، جمعیت ساکن در این شهر بالقوه مخاطره‌آمیز رو به افزایش بوده و در سال 1395 ، حدود 9 میلیون نفر در شب برآورد شده است. در مطالعات ما برای بررسی ریسک مخاطرات طبیعی چهارگانه ، پس از برآورد خطر هریک از مخاطرات زمین‌لرزه، زمین‌لغزش، سیل و فرونشست به‌طور جداگانه، این مخاطرات با یکدیگر تلفیق شده و میزان خطر کلی بالقوه مخاطرات چهارگانه محاسبه شد. بیشترین ریسک سوانح طبیعی چهارگانه زلزله، زمین‌لغزش، سیل و فرونشست در نیمه جنوبی تهران متمرکز است. » مهدی زارع در مورد راهکارهای مقابله با آسیب‌های طبیعی اظهار کرد: « هنگام رخداد سوانح، عمل و هماهنگی زیرساخت‌های اساسی یک جامعه در امدادرسانی و کاهش پیامدهای سانحه بسیار حائز اهمیت است.
یکی از مهم‌ترین این زیرساخت‌ها، بیمارستان‌ها هستند. نحوه توزیع بیمارستان‌ها در شهر، سهولت دسترسی به آنها، تجهیزات اضطراری موجود در بیمارستان‌ها، استحکام ساختمان آنها و ... از مهم‌ترین نکات در مطالعه ریسک سوانح طبیعی از نقطه‌نظر نظام سلامت هستند. در یک برآورد اولیه، توزیع بیمارستان‌های موجود در شهر تهران نشان می‌دهد که اکثر بیمارستان‌های موجود در شهر تهران عمدتاً در یک راستای شمالی-جنوبی متمرکز بوده و در صورت رخداد شدید زلزله یا یکی از مخاطرات مذکور، مردم ساکن در مناطق شرقی و غربی شهر تهران با مشکل امدادرسانی و دسترسی به بیمارستان‌های اصلی شهر تهران مواجه خواهند شد که این مسئله ریسک سانحه را افزایش می‌دهد. بنابراین، مقاوم‌سازی و نوسازی بیمارستان‌های موجود در شهر و هم‌چنین توزیع جغرافیایی مراکز درمانی با تمرکز بر محور شرقی و غربی می‌تواند میزان تاب‌آوری فیزیکی شهر تهران را در برابر مخاطرات طبیعی افزایش دهد.» او در مورد ارتباط فرونشست‌های اخیر تهران و زلزله می‌گوید:« ایجاد فروچاله ها در تهران که در ماه‌های اخیر اخبار آن بیشتر منتشر می‌شود، به ساخت پروژه‌های زیرزمینی به‌ویژه مترو مربوط است .مانند آنچه در 31 خرداد 95 در شهران رخ داد. البته دلیل اینکه ساخت مترو و سایر سازه‌های زیرزمینی با حادثه همراه می‌شود بیشتر بدان دلیل است که هنوز شناخت علمی و دقیق و واقع بینانه از شرایط زیرسطحی تهران نداریم.
از سوی دیگر با پدیده فرونشت زمین عمدتاً به دلیل برداشت آب‌های زیرزمینی مواجه هستیم. تاب‌آوری لرزه‌ای در مناطقی از تهران که فرونشست زمین رخ داده، کاهش پیدا کرده . اینکه گفته می‌شود تمام محدوده تهران ٣۶سانتی‌متر فرونشست کرده، درست نیست، زیرا تمامی دشت تهران دچار چنین فرونشستی نشده و ما در بخش‌هایی همچون دشت شهریار با حداکثر فرونشست زمین روبه‌رو هستیم. فرونشست‌ها در بخش‌هایی از دشت تهران از ١٨ تا ٣۶سانتی‌متر بوده ، در مناطقی که فرونشست اتفاق افتاده و مسکونی هم هستند، به منازل آسیب‌هایی واردشده که آنها را در مقابل زلزله آسیب‌پذیرتر کرده و وقوع زلزله‌ای با بزرگی کمتر و شتاب کمتر هم می‌تواند خرابی به بار بیاورد و آنها را تخریب کند. »
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار