پیچیدن صدای گریه یک نوزاد در خانه که لبخند را بر لب پدر و مادر مینشاند، شاید یکی از شیرینترین لحظات زندگی باشد
شفا آنلاین: اما چشیدن این طعم شیرین برای بسیاری
از خانوادهها به آرزویی بدل میشود. آرزویی که برای محققشدنش باید
هزینههای گزافی بپردازند.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید هزینههایی که گاه زندگی یک زوج را تحتتاثیر
قرار میدهد و حتی آنان را تا مرز جدایی میکشاند. به اعتقاد برخی ناباروری
در ایران، طی سالهای اخیر رشد فزایندهای داشته است و براساس آخرین آمار
اعلامشده، حدود 3 میلیون زوج ایرانی، دچار ناباروری هستند.
البته در
مقابل، عدهای هم معتقدند ناباروری تفاوت معناداری با سالهای قبل نداشته و
فقط رشد تکنولوژی و دانش درمان در این حوزه سبب افزایش مراجعات شده است.
اما اینکه کدامیک از روایتها صحیح است، فرقی در واقعیت ندارد؛ واقعیت آن
است که هزاران زوج نابارور در پی درمان، قدم در دالان طولانی و انواع
آزمایشها، سونوگرافیها، عکسهای رنگی و... میگذارند و بعد از آن در نوبت
IUI، IVF و سایر روشها قرار میگیرند تا شاید نور امیدی بتابد بر
زندگیشان و صدای گریه نوزادی کاشانهشان را روشن کند.
اجرای
طرح تحول که انتظارات و توقعات از نظام سلامت را بالا برد، بحث پوشش
بیمهای برای هزینههای درمان ناباروری را هم به میان کشید تا جایی که
شهریور ماه گذشته، محمد آقاجانی، معاون درمان وزیر بهداشت از تقبل 85 درصدی
هزینههای درمان ناباروری خبر داد، پوششی که به گفته وی قرار بود تمام
خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری را دربر بگیرد. گرچه از همان ابتدا، حجم
وحشتناک بدهی بیمهها به بیمارستانها و مراکز درمانی از سویی و کمبود
منابع مالی در وزارت بهداشت از سوی دیگر، قابلیت اجرای چنین طرحی را مبهم
جلوه میداد.
درمانهای اختصاصی نازایی را پوشش نمیدهیم
معاون
بیمه خدمات سلامت در رابطه با تعهدات بیمه در درمان ناباروری،
گفت: «در حیطه تعهدات بیمه سلامت، تنها چیزی که در حوزه تخصصی درمان نازایی
داریم، داروهای ناباروری هستند. حدود 25 تا 30 قلم داروی نازایی را در
تعهد داریم که با فرانشیز 50 درصد ارائه میشوند.»
آناهیتا
کشاورزی ادامه داد: «یک سری خدمات بیمه که برای درمان نازایی ارائه
میشود، جنبه عمومی دارد و مربوط به کسانی است که به علت بیماریهای
زمینهای یا اختلالات هورمونی و غددی دچار نازایی شدهاند. این افراد را ما
تحت پوشش قرار میدهیم اما درمانهای اختصاصی نازایی مانند IVF یا IUI را
بیمه سلامت پوشش نمیدهد.» وی در پاسخ به این پرسش که معاون درمان وزیر
بهداشت، تقبل بخشی از هزینههای درمان ناباروری را وعده داده است، گفت: «من
نمیدانم منظور دکتر آقاجانی چه بوده است و شاید قرار است از اعتبار داخلی
خود وزارت بهداشت این هزینهها پرداخت شود. چون با توجه به بحث کمبود
منابعی که در حال حاضر داریم، تقریباً نمیتوانیم هیچ خدمت جدیدی را متقبل
شویم.» وی افزود: «بحث پوشش بیمهای داروهای ناباروری بحث تازهای نیست.
ممکن است در سالهای اخیر چند داروی جدید به آن اضافهشده باشد اما تصمیمی
در این خصوص که 85 درصد هزینههای درمان نازایی را بیمه سلامت تقبل کند،
گرفته نشده است.»
ممکن است به تقاضای القایی دامن بزند
ناهید
خداکرمی، رئیس انجمن مامایی کشور با اشاره به مشکلات
زوجهای نابارور گفت: «ناباروری تبعات بسیار زیادی دارد، از جمله آنکه
زوجین را دچار استرس میکند و زندگی زناشویی و اجتماعی آنها را تحتتاثیر
قرار میدهد.
طبیعتا هر زوجی علاقهمند است که بچه داشته باشد و اگر این
امکان برای آنها وجود نداشته باشد، مجبور به درمان خواهند بود. درمان
ناباروری هزینههای بسیار سنگینی دارد و یک فرایند زمانبر است.» خداکرمی
ادامه داد: «با تلاشهایی که صورت گرفت، قرار شد که بخشی از هزینهها را
بیمهها یا وزارت بهداشت بپردازند اما فراموش نکنیم که این کار، ممکن است
درمان ناباروری را با تقاضای القایی مواجه کند. ممکن است به دلیل پرداخت
بخشی از هزینهها توسط دولت، تشخیصهای نادقیق یا تجویزهای غیرضروری صورت
بگیرد که تاثیر چندانی در درمان بیماری ندارد.»
رئیس
انجمن مامایی افزود: «در بسیاری از کشورهای دنیا، بیمهها درمان ناباروری
را فقط تا سن 40 سالگی پوشش میدهند، زیرا بعد از آن شانس بارداری پایین
میآید. بنابراین معتقدم اگر میخواهند ناباروری را تحت نظارت بیمه یا
وزارت بهداشت قرار دهند، انجام پروسیجرهای درمانی نیز تحت نظارت قرار گیرد
تا احتمال اقدامات غیرضروری یا درمانهایی که ممکن است برای زوجین عارضه
داشته باشد، پایین بیاید.»
خداکرمی
در تشریح عوارض درمانهای غیردقیق برای زوجهای نابارور گفت: «برای مثال،
تخمکگذاری زیاد برای خانمی که دچار ناباروری است ممکن است وی را دچار
عوارضی مانند سرطان آندومتر یا پستان کند. به همین دلیل الزامی است که
مداخله برای درمان ناباروری به میزان لازم انجام گیرد و حتما راهنماهای
بالینی و پروتکل ویژه برای این کار طراحی شود.» وی با اشاره به بحث
سیاستهای جمعیتی کشور، ادامه داد: «چون بحث سیاستهای افزایش جمعیت مطرح
است، خیلیها سعی میکنند این بحث را به ناباروری ربط بدهند. درحالیکه
کشور ما از لحاظ شیوع ناباروری مانند بقیه کشورهاست و برخلاف آنچه گفته
میشود، این آمار بیشتر نیست. چیزی که ممکن است بهزودی برای ما
نگرانکننده شود، افزایش سن ازدواج است. امروز ثابت شده که هر چقدر سن
ازدواج بالا برود، ناباروری هم افزایش مییابد.» رئیس انجمن مامایی به سطح
نازل مهارتهای زندگی و روابط نامناسب جنسی در کشور هم اشاره کرد و گفت:
«گاهی زوجها یک رابطه زناشویی سالم و منطقی ندارند و با یک مشاوره،
مشکلشان حل میشود. پیشنهاد من این است که در پروتکلهای درمان ناباروری،
قدم اول مراجعه به مشاور باشد. ما باید در ابتدا مسائلی مانند روابط
زناشویی، زمان تخمکگذاری و مسائل فیزیولوژیک را آموزش دهیم. نباید سریعا
به سراغ گزینه درمان رفت.» خداکرمی به لزوم ایجاد نظام ارجاع برای زوجهای
نابارور اشاره کرد و گفت: «درغیراینصورت ممکن است زمان و هزینه زیادی صرف
شود و بعد متوجه شوند میتوانستند بدون درمان و تنها با یک مشاوره درست،
معالجه شوند.»
تخصیص 105 میلیارد تومانی
مشاور
وزیر بهداشت در امور بیمارستانهای خصوصی با اشاره به اینکه بیمهها
آنقدر بدهکارند که اگر پولی به آنها تزریق شود بهراحتی در اختیار مردم
قرار نمیگیرد، گفت: «تسهیلات درمان به زوجین نابارور از مسیر بیمه باعث
سرگردانی بیمار و ارائهدهنده خدمت میشود.» محمدرضا نوروزی در گفتوگویی
با تسنیم با اشاره به اینکه وزارت بهداشت با تخصیص 105 میلیارد تومان برای
درمان ناباروری یک گام مثبت برای این معضل برداشته است، اظهار کرد: «البته
این بودجه کافی نیست ولی مسلماً بسیار راهگشا خواهد بود و یک شروع خوب
است.»
نوروزی ادامه داد: «متاسفانه هنوز این سوبسید برای مراکز خصوصی درمان
ناباروری لحاظ نشده است و باید مذاکرات بین وزارت بهداشت با این مراکز
صورت پذیرد، زیرا یکی از مشکلات عمده در درمان ناباروری این بود که 30 درصد
درمانهای این حوزه در مراکز دولتی و 70 درصد در مراکز خصوصی صورت
میپذیرفت، بنابراین نباید ظرفیت بخشهای خصوصی نادیده گرفته شود.»
مشاور
وزیر بهداشت در امور بیمارستانهای خصوصی کشور درباره اینکه نقدهایی وجود
دارد که اعتبار 105 میلیاردی درمان ناباروری از طریق بیمهها به زوجین
نابارور تعلق گیرد، گفت: «با این مسئله به هیچ عنوان موافق نیستم، زیرا
بیمهها خودشان مملو از بدهی هستند و اگر این پول هم به دست آنان برسد بعید
میدانم به این صورت روان برای زوجین نابارور هزینه شود، زیرا بیمه روند
تخصیص پول و تسهیلات به بیماران را با مشکل روبهرو میکند.»
مسلم است
اینکه وزارت بهداشت برای حل مشکلات زوجهای نابارور مصمم است اما نکته مهم
این است که هنوز ساز و کار این حمایت مشخص نیست. آیا قرار است این حمایت
از کانال بیمهها صورت بگیرد یا وزارت بهداشت، مستقیما ورود خواهد کرد. در
صورت ورود مستقیم، سازوکار حمایت چیست و زوجها چگونه میتوانند از تسهیلات
در نظر گرفته شده استفاده کنند. عجیب اینجاست که یک تصمیم مهم اما مبهم
به سادگی میتواند اثربخشی خود را از دست بدهد.