شفا آنلاین:در
یک فهرست رتبه‌بندی شده از بیماری‌ها، یکی از مواردی که در رده‌های
پایین قرار دارد ولی باید آن را جدی گرفت، خشکی دهان است. دهان به طور
طبیعی باید دارای بزاق باشد، ولی وقتی بزاق کم شود مشکلاتی ایجاد می‌شود.به گزارش شفا آنلاین: خشکی دهان حالتی است که در آن دهان خشک و عاری از بزاق می‌شود، در نتیجه هنگام بلع، چشیدن و جویدن غذا دچار مشکل می‌شویم. بیماری‌هایی مانند دیابت، ایدز یا اختلالات تیروئید باعث خشکی دهان می‌شوند. در این مقاله با دلایل خشکی دهان و راه‌های درمان آن آشنا می‌شویم.
باکتری‌هایی که باعث خرابی و بیماریهای دندان می‌شوند در محیط‌های خشک، بهتر رشد می‌کنند و باعث ایجاد بوی بدِ دهان و بیماریهای لثه می‌شوند. به گفته‌ی محققان، التهاب و عفونت ناشی از دندان‌ها می‌تواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته را افزایش بدهد. از این بدتر هم می‌شود؟ باید بگویم بله، از آنجا که بزاق دهان ما قلیایی است، اسید موجود در غذاها را خنثی می‌کند و مانعِ پوسیدگی دندان‌ها می‌شود بنابراین خشکی دهان یکی از علل پوسیدگی دندان‌ها نیز هست. طبق پژوهش‌های انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (ADA) علاوه بر موارد ذکر شده گلودرد، مشکلات در صحبت کردن یا بلع و سوزش دهان، همگی علائمی دردناک از خشکی دهان هستند. به همین دلیل اگر خشکی دهان درمان نشود می‌تواند زمینه‌ی ابتلا به سایر بیماری‌ها را فراهم کند.
در این مقاله می‌خواهیم ببینیم چه عواملی موجب خشکی دهان می‌شوند و چگونه می‌توان آنها را برطرف کرد.
مصرف دارو
خشکی دهان از عوارض جانبی بیش از ۶۰۰ داروی مختلف است که معروف‌ترین آنها داروهای مربوط به دستگاه گوارش، فشار خون و بیماریهای روانی است.
بالا رفتن سن
وقتی سن بالاتر می‌رود، غدد بزاقی دیگر مانند قبل کار نمی‌کنند و طبیعتا ترشحِ کمتر آنها موجب خشکی دهان می‌شود که یکی از علائم ناخواسته‌ی افزایش سن است.
از دست رفتن آبِ بدن
کمبود آبِ بدن موجب اختلال در تولید بزاق دهان می‌شود. به نقل از دکتر مسینا، « اکثر مردم تا حدودی با این مشکل روبرو هستند که می‌تواند موجب خشکی دهان یا تشدید آن شود.»
مشکلات تنفسی
مشکلات سینوس‌ها یا تیغه‌ی بینی که بینی را به دو سوراخ چپ و راست تقسیم می‌کند، می‌تواند موجب تنگی نفس بشود و نفس کشیدن از راه بینی را سخت کند. نفس کشیدن از راه دهان نیز باعث خشکی دهان می‌شود.
درمان سرطان
به گفته‌ی دکتر جف بارگز (Jeff Burgess) از اساتید دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه واشنگتون، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی هر دو موجب خشکی دهان می‌شوند. همچنین در برخی موارد چندین غده‌ی بزاقی خاص می‌توانند خشکی دهان را تشدید کنند.
درمان خشکی دهان
متخصصان دهان و دندان مردم را به خوردن آبِ بیشتر توصیه می‌کنند و در صورت مصرف مشروبات الکلی، نیاز بدن به آب بیشتر می‌شود (زیرا مشروب، رطوبت دهان را جذب می‌کند) جویدن آدامس‌های بدون قند نیز به تولید بیشتر بزاق دهان کمک می‌کنند.
اگر نوشیدن آب بیشتر و جویدن آدامس هم خشکی دهان را برطرف نکرد، می‌توانید از دهان‌شویه‌ها و خمیردندان‌های مناسب نیز برای رفع خشکی دهان استفاده کنید. در بعضی از موارد می‌توان قرص و اسپری برای تولید بزاق بیشتر به‌کار برد.
اگر دارویی که مصرف می‌کنید باعث خشکی دهان می‌شود، می‌توانید از دکترتان درخواست کنید که داروی دیگری برای‌تان تجویز کند، همچنین می‌توانید در شستشوی روزانه‌ی دندان‌ها از فلوراید هم استفاده کنید تا مانعِ پوسیدگی دندان‌ها که یکی از عوامل خشکی دهان است، بشود. جزییات بیشتر برای درمان خشکی دهان که در ادامه آمده‌اند به شما برای رفع این مشکل کمک زیادی خواهند کرد:
۱. با پزشک‌تان مشورت کنید
اگر احساس خشکی در دهان‌تان دارید، قبل از هر کاری با پزشک‌تان مشورت کنید، ممکن است خشکی دهان از علائم یک بیماری باشد، در این صورت پزشک می‌تواند میزان داروها یا نوع آنها را تغییر بدهد. اگر مبتلا به دیابت هستید و قند خون بالایی دارید، احتمالا با خشکی دهان مواجه هستید و پزشک می‌تواند از بزاق مصنوعی برای مرطوب نگهداشتن دهان‌تان استفاده کند یا دارویی برای افزایش ترشح بزاق دهان تجویز نماید.
۲. از آنتی‌هیستامین ها و داروهای ضد احتقان کمتر استفاده کنید
استفاده از این داروها می‌تواند باعث خشکی دهان شود. عفونت سینوس‌ها و مشکلات تنفسی در بینی و احتقان که باعث می‌شود از راه دهان تنفس کنید طبق پژوهش‌های انجام شده باعث خشکی دهان می‌شود. اگر چنین مشکلاتی دارید با یک پزشک مشورت کنید. برای جلوگیری از تنفس با دهان باز، راهکارهایی وجود دارد: در طول روز زبان‌تان را روی سقف دهان قرار داده و لبها را ببندید و از یک مرطوب‌کننده هوا در اتاق‌تان استفاده کنید.
۳. آب بنوشید یا یک تکه یخ را در دهان‌تان نگهدارید
نوشیدن آب یا مکیدن یک تکه یخ می‌تواند دهان را مرطوب نگه‌دارد، می‌توانید در طول روز یک بطری آب به صورت اسپری همراه داشته باشید و در فواصل زمانی منظم آن را در دهان خود اسپری کنید تا از خشکی دهان جلوگیری شود. بلعیدن و جویدن غذا ممکن است باعث خشکی دهان شود، در این صورت نوشیدن آب یا مایعات بین غذا می‌تواند مشکلات بلع را برطرف کند.
۴. آدامس بجوید یا آب‌نبات سفت بدون قند در دهان‌تان بگذارید
جویدن آدامس یا آب‌نبات‌های بدون قند یا بستنی یخی به ترشح و تحریک غدد بزاقی کمک می‌کند. متخصصان می‌گویند عمل جویدن موجب ترشح بیشتر بزاق دهان می‌شود. جویدن، سیگنال‌هایی را به انتهای اعصاب و گیرنده‌های عصبی در دهان می‌فرستد که غده پاروتید را تحریک می‌کند و موجب ترشح بزاق بیشتری می‌شود. جویدن صمغ همراه با زایلیتول می‌تواند از رشد باکتری‌های مخرب در دهان جلوگیری کند. به هر حال نباید زیاد از این ماده استفاده کرد چون مقدار زیاد آن، باعث اسهال و دل‌درد می‌شود.
۵. همراه غذا از سس یا آبِ گوشت استفاده کنید
بزاق دهان شامل آنزیم‌هایی است که به هضم غذا کمک می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی غدد بزاقی با اختلال مواجه شوند روی بلع، جویدن و چشیدن اثر می‌گذارند. برای اینکه از غذا لذت بیشتری ببرید می‌توانید از سس و یا آبِ گوشت برای مرطوب کردن غذا استفاده کنید. می‌توانید غذا را با کره چرب کنید تا جویدن و بلعیدن آن آسان‌تر شود.
۶. از مصرف کافئین، الکل و تنباکو خودداری کنید
متخصصان می‌گویند مصرف کافئین، الکل و دخانیات باعث خشکی دهان می‌شود. سعی کنید میزان مصرف الکل، کافئین و چای را کاهش دهید. از نوشیدنی‌های بدون کافئین استفاده کنید. به جای نوشابه از آب گازدار استفاده کنید تا از خشکی دهان و کم شدن رطوبت دهان جلوگیری کند. نوشیدن مایعات برای ایجاد سطح قابل قبولی از رطوبت در بدن ضروری است، بنابراین نوشیدن ۸ لیوان آب در طول روز برای بدن ضرورت دارد. به جای مصرف سیگار یا قلیان، آدامس بجوید تا بتوانید این عادات را ترک کنید.
۷. با رعایت بهداشت دهان و دندان از پوسیدگی دندان‌ها و التهاب لثه‌ها جلوگیری کنید
تحقیقات نشان می‌دهد که بزاق دهان با خنثی کردن اسید تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان و پاک کردن باقیمانده‌ی غذا از پوسیدگی و خرابی دندان‌ها جلوگیری می‌کند. بر اساس گزارشات دریافتی، خشکی دهان می‌تواند موجب حساسیت بیشتر نسبت به خرابی، بیماریهای لثه و عفونت شود. متخصصان دهان و دندان توصیه می‌کنند هر روز از نخ دندان استفاده کنید و بعد از هر غذا با خمیردندان دارای فلوراید مسواک بزنید، از مصرف خمیردندان‌های دارای سولفات لوریل سدیم که یک عامل کف کننده است و ممکن است به لثه‌ها آسیب برساند خودداری کنید. در فواصل زمانی منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید و از او درباره‌ی خواص درمانی فلوراید بپرسید.
۸. از دهان‌شویه‌های بدون الکل استفاده کنید
دهان‌شویه‌ها می‌توانند موجب درمان برخی مشکلات دهان و دندان بشوند اما پزشکان هشدار می‌دهند از انواع بدون الکل آنها استفاده کنید، زیرا الکل می‌تواند موجب خشکی دهان شود که در نتیجه‌ی آن لبها ترک می‌خورد و دهان زخم می‌شود. آنها همچنین توصیه می‌کنند که از چرب‌کننده و مرطوب‌کننده‌ی لب برای جلوگیری از ترک خوردن لبها استفاده کنید. متخصصان دهان و دندان پیشنهاد می‌دهند قبل از خواب دهان‌تان را با دهان‌شویه‌ی حاوی فلوراید شست‌وشو بدهید و یک لیوان آب هم بالای سرتان بگذارید تا اگر با تشنگی بیدار شدید، آب بنوشید.
