همچنین در تمامی مواقع صحبت کردن در مورد اینکه کودک دچار چنین مشکلی است، آسان نبوده و در صورت وجود مشکل، والدین و مربیان نمی‌دانند چه رفتار مناسبی باید داشته باشند.
تمام کودکان و افراد جوان احساس اضطراب، افسردگی، آشفتگی، عصبانیت را تجربه کرده‌اند. زندگی در کنار خانواده، برقرار کردن رابطه با همسالان و ایجاد ارتباط‌های روانی برای یادگیری از جمله موضوعات عاطفی و روانی هستند. همچنین تجربیاتی از قبیل ناامیدی و آشفته بودن همچون داشتن احساس رضایت و موفقیت حائز اهمیت است.
بازی، یکی از روش‌هایی است که کودکان آن را کندوکاو می‌کنند و تلاش می‌کنند که از طریق آن، زندگی عاطفی و روانی‌شان را درک کرده و با آن ارتباط برقرار کنند.
صحبت کردن نیز یک روش دیگر است و کودکان معمولا از طریق رفتارشان، احساسات خود را نشان می‌دهند. همچنین برای تشخیص مشکل عاطفی در کودک در صورتی که او رفتار عجیبی از خود نشان دهد یا به طور غیرمعمول احساس نگرانی، گوشه‌گیری و پرخاشگری داشته باشد، این رفتار می‌تواند برای والدین گیج‌کننده یا هشدار دهنده باشد.
در خردسالان، کودکان و افراد کم‌سن تلاش برای صحبت کردن در مورد موضوعات عاطفی و روانی به گونه‌ای که قابل درک باشد کمک کننده است. حتی در مورد نوزادان، والدین اغلب متوجه می شوند نوزاد احساس خود را به گونه‌ای با بیان آواها ابراز می‌کند.
البته کودک ممکن است از دلیل ناراحتی و نگران بودن خود ناآگاه باشد یا تمایلی به صحبت کردن در مورد آن نداشته باشد. برای والدین این عذاب آور است که مشاهده کنند مشکلی وجود دارد اما راهکارها و توجهات معمول کارساز نیست. در چنین شرایطی صحبت کردن والدین با یکدیگر با معلمان و دیگر کارشناسان و در میان گذاشتن مشاهدات و افکارشان با همدیگر می‌تواند در تصویرسازی بهتر از وضعیت کودک مفید باشد.
در صورتی که والدین و معلمان متوجه وجود یک مشکل شوند اغلب مشاهده می‌کنند رفتارهای موقت کودک از قبیل خوابیدن، مشکلات مرتبط با تمرکز در مدرسه یا ارتباط با دوستان با اتفاقات رخ داده در خانه یا مدرسه یا تغییر شرایط در خانواده مرتبط است. علاوه بر این، در تشخیص اینکه کودک دچار مشکل شده این نکته حائز اهمیت است که جنبه‌های مختلف شرایط احساسی و روانیِ او در نظر گرفته شود.
به نقل از روزنامه گاردین، همچنین در برخی از کودکان مشکلات روانی و عاطفی مداوم است که در این شرایط صحبت کردن با او در خانه یا مدرسه بی‌فایده است و برای چنین کودکانی مراجعه به متخصصان و کارشناسان توصیه می‌شود.
