شفا آنلاین>اجتماعی> سلامت >حالا دیگر کمتر کسی است که مشکل اساسی طرح تحول سلامت را نشناسد و نداند که ناهمخوانی منابع و مصارف، چه بر سر نظام سلامت کشور آورده است.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید هزینههای
سنگین مراکز درمانی دولتی و خصوصی آن هم در شرایطی که چیزی با عنوان «نظام
سطحبندی خدمات» و «راهنماهای بالینی» در کشور چندان محلی از اعراب ندارد،
کار را جایی رسانده که قامت نحیف بیمهها را هرروز خمیدهتر و آنان را به
مرز ورشکستگی نزدیک و نزدیکتر کرده است. از طرفی دیگر اسناد بالادستی
تامین مالی نظام سلامت را بر عهده بیمهها گذاشته است، مشکلات نظام بیمهای
به سرعت به بخشهای دیگر تسری مییابد.
کمااینکه امروز با نارضایتی عمومی
جامعه پزشکی و مراکز درمانی در کشور مواجه هستیم. آخرین راهکاری که چندی
پیش به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به دولت ابلاغ شد، فروش 8 هزار
میلیارد اوراق قرضه برای تسویه بدهیهای سنگین سازمان بیمه سلامت ایران
است. مصوبهای که برخی آن را راهکار آخر و تنها روزنه امید میدانند و برخی
دیگر به شدت به آن انتقاد دارند.
با
محمدحسین قربانی نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در اینباره به
گفتوگو نشستیم.
موضوع مصاحبه، درباره مجوز فروش اوراق قرضه به مبلغ 8 هزار میلیارد تومان و
تصویب آن برای پرداخت بدهیهای سازمان بیمه سلامت ایران است. فارغ از
اینکه شما خودتان جزو موافقان یا مخالفان این لایحه بودهاید یا اینکه به
آن رای دادهاید یا نه، اساسا این شکل تامین اعتبار را راه مناسبی برای حل
مشکلات ریشهای بیمهها میدانید؟
اولا
باید به این نکته توجه داشت که بدهی سنگین سازمانهای بیمهگر به مراکز
بهداشت و درمان که در نتیجه سیاستهای درست یا غلط طرح تحول سلامت برای
کشور به وجود آمد، نظام بهداشت و درمان و کل کشور را با چالشهای عظیمی
مواجه کرد و میرفت که منجر به بحران شود.
آقای دکتر! لطفا شفاف پاسخ دهید. اینکه میفرمایید «سیاستهای درست یا غلط
طرح تحول سلامت»، ابهامهای تازهای در ذهن ایجاد میکند. بالاخره
سیاستها نادرست بودند که کار به اینجا رسید یا اینکه سیاستها درست بودند و
این بدهیها، جزو هزینههای بدیهی و گریزناپذیر اینگونه تغییرات هستند؟
تعارفی وجود ندارد. ما در اجرا درست عمل نکردیم. اصلا یکی از دلایلی که ما
در بررسی لایحه برنامه پنجساله ششم توسعه در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس
مصمم شدیم که منابع مالی را در یک جا متمرکز کنیم و بتوانیم بر آن نظارت
داشته باشیم، همین مسئله است. ما در اجرا مشکل داشتیم. درست است که تعدادی
از هموطنان ما در سراسر کشور بیمه شدند و رضایتمندی نسبی بین مردم وجود
دارد، ولی حجم ورودیهای بیمارستانها و بار مالی که به آنها وارد شد،
بدهیهایی که بر دوش بیمهها قرار گرفت و همچنین اینکه ما نتوانستیم از
منابعی که برای نظام سلامت حاصل شده بود، درجهت بهداشت، پیشگیری، برقراری
نظام ارجاع و پزشک خانواده استفاده کنیم و بیشتر هزینهها به سمت درمان و
خرید تجهیزاتی برده شد که شاید در بسیاری از مناطق اصلا نیازی به آنها
نبود. نقاط ضعف مشخص بودند. ما هم در برشمردن و نقد این اشکالات هیچ تعارفی
نداریم. ولی طرح تحول سلامت، در اصل، طرح خوبی بود. عاملی که ما را با
مشکلات فعلی دستبهگریبان کرد، این بود که ما منابع این طرح را براساس
قانون اجرا نکردیم و هزینههای ما براساس سلیقه بود. بههرحال و بههردلیلی
یک امید و آرزویی برای مردم ایجاد شده بود ولی متاسفانه در این مسیر،
بدهکاریهای عمدهای برای سازمانهای بیمهگر ازجمله بیمه سلامت ایران
بهوجود آمد. نپرداختن این مطالبات خودش معضلی است بزرگتر از معضل اول.
باید دانست که مجموعه طلبکاران یعنی بیمارستانها، بخش خصوصی، کلینیکها و
مطبها، این طلب را به حساب بیمه نمیگذارند و میگویند «نظام» به ما
بدهکار است. این موارد میرفت که مشکلات سنگینی را برای کل کشور بهوجود
آورد. لذا در بررسیهایی که در کمیسیون تلفیق که بنده هم جزو آن بودم،
انجام شد، به این نتیجه رسیدیم که واقعا راه دیگری نیست و منابعی برای
جبران این بدهیها وجود ندارد. خود دولت هم به همین نتیجه رسیده بود. لذا
لایحهای را به مجلس تقدیم کرد. البته نگاه دولت این بود که برای جبران
بدهی بیمهها، 6 هزار میلیارد تومان را به صورت «اوراق قرضه» درنظر بگیرد،
ولی واقعیت این بود که مجموع بدهیهایی که وجود داشت، با این رقم تسویه
نمیشد. بنابراین ما با پیشنهادی در کمیسیون، این رقم را به 8 هزار میلیارد
تومان رساندیم.
رقم اولیه در لایحه دولت 5 هزار میلیارد تومان بود یا 6 هزار میلیارد؟
6
هزار میلیارد تومان. بههرحال کمیسیونهای برنامهوبودجه و تلفیق هم
پیشنهاد افزایش این رقم را پذیرفتند. آن چیزی که دغدغه ما بود، موارد
متعارض با قانون بود. چرا که اوراق مشارکت را تنها برای مصارف عمرانی
میشود تصویب کرد و برای مصارف جاری این امکان وجود ندارد. درصورتیکه بخش
عمده منابع درخواستشده برای مطالبات جاری و خرده مطالباتی بودند که
پیمانکاران یا بخشهای خصوصی، بیمارستانها و کلینیکها داشتند. خلاصه
اینکه برای حل مشکل، یک تعاملی شکل گرفت بهاین صورت که چون بیمه سلامت و
بانک رفاه کارگران زیرمجموعههای وزارت رفاه هستند، قرار بر این شد که بانک
رفاه کارگران این اوراق را بپذیرد و به این صورت این مشکل حل شود.
ازآنجا که بازپرداخت اوراق قرضه همراه با بهره است، این بهره را هم خود دولت متقبل میشود یا سازمان بیمه سلامت باید بپردازد؟
طبیعتا دولت متعهد شده و بانک مرکزی تضمین میکند.
این شکل تامین مالی، ایجاد یک تعهد برای دولت آینده نیست؟ چون همه
میدانیم که بیمه سلامت مطلقا توان بازپرداخت این مبلغ را ندارد.
ببینید.
فلسفه اوراق قرضه اصلا همین است. اوراق قرضه یعنی تعهد برای دولت.
بنابراین دولت باید در لوایح بودجه سالهای آتی به نحوی این مسئله را درنظر
بگیرد و این بدهی را جبران کند. حالا این دیگر به توانمندی دولت
برمیگردد. اما اینکه در انتخابات آینده چه کسی رای بیاورد و دولت آینده را
تشکیل دهد، در اصل قضیه تاثیری نمیگذارد. بههرحال این بدهی نهاد «دولت»
است، بدهی آقای دکتر روحانی که نیست. ضمن اینکه ما بهواقع راه دیگری هم
نداشتیم. به غیر از حوزه سلامت، همه کارهای عمرانی سراسر کشور به دلیل
مطالباتی که داشتند، در رکود بودند. در این شرایط دولت باید چه میکرد؟
بهترین راه عقلایی که بهنظر میرسید تا حدودی میتوانست این مشکل را حل
کند، بحث اوراق قرضه بود. البته مجلس هم با تدبیر این مسئله را پذیرفت.
باتوجه به اینکه طرح مجلس نبود و لایحه از طرف دولت به مجلس ارائه شده بود،
خلاف قانون اساسی هم نمیشد. چون بانک مرکزی این مبلغ را تضمین میکند و
خود دولت متعهد به پرداخت آن میشود، تصور میکنم که بهترین راه برای جبران
این بدهکاریها و عقبماندگیها بود.
آیا تضمین، تعهد یا توافقی چه به صورت کتبی و چه به صورت شفاهی صورت گرفته
که وقتی این پول به دست سازمان بیمه سلامت ایران رسید، به سرعت مطالبات
پزشکان و مراکز بهداشتی و درمانی پرداخت شود؟ چون از همین الان زمزمههایی
شنیده میشود که میگویند چنین مبلغی که به یکباره به بیمه سلامت پرداخت
نمیشود. پس پزشکان و بیمارستانها هم انتظار نداشته باشند که مطالبات
چندین ماهه آنها به سرعت تسویه شود. میخواهم بدانم آیا دراین مورد صحبتی
شده و اینکه کمیسیون نظارتی بر این مسئله خواهد داشت؟
کلیت
این حرف درست است. اینطور نیست که این 8 هزار میلیارد تومان به یکباره
به حساب سازمان بیمه سلامت ایران پرداخت شود و بیمه هم بگوید که همه
طلبکاران بیایند صف بکشند تا من چک بکشم و همه مطالبات را یکجا پرداخت
کنم. لازم است که در وهله اول، دولت این اوراق را تبدیل کند. البته بانک
رفاه کارگران تلویحا پذیرفته است که نه کل 48 هزار میلیارد تومان را بلکه
این 8 هزار میلیاردی که متعلق به بیمه سلامت است را یکجا خریداری کند. بعد
از آن این امکان وجود دارد که به مرور این پول را در اختیار بیمه سلامت یا
دولت قرار داد. چیزی که مهم است و ما مصمم هستیم و دولت هم متعهد شد، این
است که این منابع به درستی هزینه بشود. ما هم در کمیسیون مصمم هستیم و بین
خودمان تعهدی ایجاد کردهایم که حتما بر این کار نظارت داشته باشیم. در
جلسه هفته گذشته هم ما یک تیمی را تعیین کردیم که در هفتههای آینده آن
را علنی خواهیم کرد که این تیم بر نوع هزینهکرد این 8هزار میلیارد تومان
بیمه سلامت با دقت نظارت کنند.
بههرحال الان نگرانی جامعه پزشکی همین است که اگر منابع به سرعت یا به
تدریج به دست بیمه رسید، این پول جایی نماند یا در مصارف دیگری به کار
گرفته نشود و مستقیما برای پرداخت مطالبات به کار گرفته شود. امیدواریم با
دقتی که کمیسیون خواهد داشت، این اتفاق بیفتد.
شما مطمئن باشید که کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این دوره متفاوت عمل خواهد کرد.