بسیج جامعه پزشکی مسئول بازرسی از مراکز ترک اعتیاد

دکتر سهرابی، مسئول یکی دیگر از مراکز ترک اعتیاد است که نگاه منتقدانه‌ای به قرارداد میان جامعه بسیج پزشکان و وزارت بهداشت دارد، او  می‌گوید: «آنها مدعی هستند، به‌دلیل تخلفاتی که ظاهرا در مراکز ترک اعتیاد شده، درصدد بازرسی این مراکز هستند؛ اما در باطن هدف دیگری وجود دارد. ما یک آیین‌نامه داریم که براساس آن درمان را پیش می‌بریم، براي مثال این آیین‌نامه می‌گوید بیماری که معتاد است و مشکلات ذهنی دارد و به هیچ روشی نمی‌شود او را به تعهد واداشت، باید حداقل ١٥ هفته روزانه دارو بگیرد، شنبه، یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه؛ اما عملا این مسئله برای هیچ مرکز درمانی‌اي مقدور نیست و شما به یک بیمار سرطانی هم نمی‌توانید بگویید حداقل در ١٢ هفته بیا و دارو بگیر و اینکه بیمار هر سه ماه آزمایش کبد بدهد و کپی شناسنامه و مدارک شناسایی در اختیار مراکز قرار دهد؛ اما بسیاری از بیماران ما یا کارمند هستند یا در سیستم دولتی هستند و برای همین نمی‌خواهند کارت ملی خود را ارائه کنند تا اطلاعات آنها ثبت شود. خیلی از آنها مشکلات مالی دارند و براي مثال از ورامین می‌خواهند به تهران بیایند و ماهانه ٦٠٠ هزار تومان حقوق می‌گیرند و نمی‌توانند هر روز خرج رفت‌وآمد بدهند. برای همین ما عملا مجبور هستیم داروی یک هفته آنها را بدهیم؛ اما براساس این آیین‌نامه ما در حال تخلف‌كردن هستیم». او افزود: «در واقع ما با طرحی روبه‌رو هستیم که ‌اجراشدني نيست و با این آیین‌نامه‌ای که براساس کشور سوئیس نوشته شده، نمی‌توانیم حرکت کنیم». این پزشک ترک اعتیاد افزود: «بگذارید برایتان یک جدول بچینم، تقریبا از یک سال پیش تمام تریاک‌هایی که قاچاقچی‌ها به معتادان داده‌‌اند، آلوده به سرب بوده است و میزان مسمومیت با سرب در بیمارستان لقمان در این مدت حداقل دو هزار نفر بوده‌‌ که ٨٠ نفر آنها مرده‌اند و براساس اعلام ستاد مبارزه مواد مخدر، اضافه‌کردن سرب به تریاک در ایران انجام شده، در بخش دیگر از پنج ماه پیش یک عده آمده‌‌اند از وزارت کشور تقاضای کشت خشخاش به‌عنوان تریاک مجاز کرده‌‌اند، ضلع دیگر می‌گوید دوباره عده‌ای آمده‌‌اند و براساس گزارش سازمان ملل، یک‌سری مواد مخدر کم‌خطر را آزاد کرده‌‌اند تا مواد مخدر پرخطر کمتر مصرف شود؛ اما در ایران به هفت‌ هزار کلینیک فشار آمده تا به هر شکلی بسته شوند، اگر کلینیک‌ها بسته شود چه اتفاقی می‌افتد؟ هر کلینیک حداقل صد مریض زير پوشش دارد، بيشتر کیلینک‌ها ثبت‌شده هستند؛ اما اگر این مریض‌ها رها شوند، متادونی هم نباشد، چه بر سرشان خواهد آمد؟ دو حالت دارد: یا شروع به مصرف مواد مخدري می‌کند که مجوز کشت آن را از وزارت بهداشت گرفته‌‌اند یا متادون غیرقانونی مصرف می‌کنند و توزیع‌کننده‌اش همان کسی است که متادون را با مجوز می‌گیرد و در بازار عرضه می‌کند. این وسط فقط کلینیک‌ها نباید باشند. از طرفی هنوز این اتفاق نیفتاده، شیاف مورفینی را که در هیچ‌جای دنیا از آزادبودنش نتیجه گرفته نشده، در ایران آزاد کرده‌اند...، من فکر می‌کنم همه اینها یک بازی عبث و بیهوده است...». دست‌اندرکاران بسیج پزشکی اما می‌گویند مسئله اصلی آنها متادون نیست.

آنها می‌گویند مسائل زیادی در مراکز ترک اعتیاد وجود دارد که باید بررسی شود. در این مراکز ده‌ها خدمات ارائه می‌شود که یکی از آنها درمان با متادون است. درمان‌های روان‌شناسی وجود دارد، مددکاری اجتماعی دکتر حسین عابدی، معاون هماهنگ‌کننده سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور،  توضیحاتی را درباره طرح بازرسی بسیج از مراکز ترک اعتیاد ارائه کرد. وی گفت: «قراردادی که بین ما و وزارت بهداشت امضا شده، قراردادی است مبنی بر ساماندهی و افزایش و ارتقای خدمات در این مراکز و تنها چیزی که در آن دیده نشده، همان تعطیلی مراکز است که این دوستان ادعا می‌کنند. حالا ممکن است مرکزی اصلا آن آیین‌نامه و شرایط موردنظر را نداشته باشد و آن زمان برخورد متفاوت است، اما اینکه طرح فقط برای بستن باشد، نه چنین چیزی نیست...».

وی در پاسخ به این سؤال که دلیل اعتراض مسئولان مراکز طرح اعتیاد به این طرح چیست تصریح کرد: «علت‌های مختلفی دارد، اجازه دهید فعلا سکوت کنیم». عابدی افزود: «بسیج قبلا هم همکاری‌های زیادی با وزارت بهداشت داشته و دلیل اینکه ما برای این طرح انتخاب شده‌ایم را باید از خود وزارت بهداشت جویا شوید. ما در این زمینه اولین بار است که وارد حوزه ترک اعتیاد شده‌ایم. اما بهترین نمونه همکاری ما با وزارت بهداشت درباره طرح همگانی قطره فلج اطفال است که بسیار موفق عمل کرد. ما طرح‌های دیگری هم داشته‌ایم، اما بازدید از مراکز درمانی اعتیاد اولین بار است که توسط ما صورت گرفته است و با پیشنهاد وزارت بهداشت هم این طرح را پذیرفتیم». وی خاطرنشان کرد: «ما تابه‌حال با هیچ مرکزی چالشی نداشته‌ایم و امیدوارم در آینده نیز نداشته باشیم، حالا اگر برخی از دوستان کم‌لطفی و پیش‌داوری می‌کنند، قطعا مرتفع خواهد شد». عابدی همچنین با اشاره به اینکه این طرح حدود سه ماه است که آغاز شده، پلمب‌شدن مراکز را تکذیب و اظهار کرد: «البته ما هنوز بازرسی‌ها را به طور رسمی آغاز نکرده‌ایم؛ فعلا در مرحله اول، انتخاب بازرسی و آموزش آنها صورت گرفته و در چند روز آینده بازرسی‌ها آغاز خواهد شد». معاون هماهنگ‌کننده سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور در پاسخ به این سؤال که آیا سؤال از مراجعه‌کنندگان به مراکز ترک اعتیاد می‌تواند کار صحیحی در راستای رسیدن به کیفیت باشد، بیان کرد: «این آیین‌نامه متعلق به وزارت بهداشت است و دستورالعمل خاصی دارد و فعلا بند سؤال از مراجعه‌کنندگان مراکز ترک اعتیاد تصحیح و حذف شد». وی در پاسخ به این سؤال که خروجی این طرح چه خواهد بود نیز گفت: «ما انتظار داریم خروجی این طرح افزایش کیفیت ارائه خدمات باشد و از طرفی قطعا باید خدمات‌دهندگان هم در این کار سود ببرند و مشکلات آنها حل شود و مسائل آنها باید به گوش مسئولان برسد».

چند روز بیشتر به آغاز رسمی این بازرسی‌ها نمانده و سؤالات زیادی در ذهن‌ها وجود دارد. از طرفی نمی‌شود برخی ادعاهای مسئولان مراکز ترک اعتیاد را مبنی بر اینکه اینجا سوئیس نیست و ما مجبوریم متادون را به صورت هفتگی در اختیار بیماران قرار دهیم، درک کرد، اما از طرف دیگر بسیج در این قرارداد حدود دو میلیارد تومان از وزارت بهداشت خواهد گرفت. این در حالی است که تا پیش از این بسیج هرگز در برابر خدماتش از کسی پول طلب نکرده بود و اصلا فلسفه وجودی تشکیل آن نیز در معنای آن نهفته است. کار بسیجی هرگز پولی نبوده. هرچند باید منتظر اجرای طرح شد و نتیجه را رصد کرد.