شفا آنلاین>اجتماعی> علی نوبخت حقیقی یکی از پیشکسوتان جامعه پزشکی معتقد است اعتماد عمومی به پزشکان و قداست جامعه پزشکی در بعضی زمینه‌ها مخدوش شده است.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپیدوی که اکنون
بر کرسی ریاست کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تکیه کرده، بسیار
امیدوار است که صحن علنی مجلس فردا (یک‌شنبه)، به لایحه اصلاحیه بودجه 8
هزار میلیارد تومانی کسری بیمه‌ها رای دهد. وی که اعتقاد دارد مسائل تخصصی
حوزه پزشکی باید به جای رسانه‌های عمومی، از نشریات تخصصی منعکس شود،
ساعاتی را در دفتر کار خود، میزبان تحریریه روزنامه سپید شد.آقای دکتر در شرایطی گرامیداشت سالروز پزشک را در پیش داریم که به نظر می‌رسد جایگاه امروز پزشک در جامعه، نسبت به قبل تنزل پیدا کرده است. چقدر این مساله را قبول دارید؟
در ابتدا و قبل از هر چیز، از هیات تحریریه روزنامه سپید تشکر می‌کنم و از این طریق روز پزشک را به همه همکارانم تبریک می‌گویم. البته قبل از روز پزشک، در سالروز کودتای 28 مرداد ماه هم هستیم که واقعه آن را تاریخ ایران و مردم ایران به یاد دارند. متاسفانه در این روز یکی از فرزندان این مملکت که نخست وزیر وقت بود، به دست عوامل بیگانه و سرمایه‌گذاری آنها، دستگیر و این حرکت باعث شد حادثه شومی در تاریخ ایران رقم بخورد.
اما در مورد روز پزشک قبلا از طریق روزنامه سپید اعلام کرده بودم که درست است که برپایی جشن روز پزشک الزامی است، اما در نظر گرفتن تنها یک روز برای پاسداشت این قشر فرهیخته خیلی کم است، بلکه هر روز و هر ساعت متعلق به پزشک است و شب و روز نمی‌شناسد. واقعیت این است که از طرف مردم حساسیت‌های خاصی روی پزشکی وجود دارد. یعنی ممکن است یک عمل از سایر صنوف سر بزند و عادی جلوه کند اما اگر همان عمل از سوی جامعه پزشکی باشد، با واکنش مردم مواجه می‌شود. پزشک باید بداند که وارث چه عنوانی است و برای اعتلای آن تلاش کند. بنده خیلی موافق با این نیستم که تنها یک روز را برای پزشک جشن بگیریم، اما خب از آنجاکه خیلی‌ها موافق این موضوع هستند، بنده هم درگیر جشن می‌شوم.
در مورد بخش دوم سوال شما باید بگویم که در جهت حفظ قداست جامعه پزشکی باید اقدامات مختلفی را انجام دهیم. بنده با حرف شما موافقم و اعتماد عمومی مردم به پزشکان و قداست جامعه پزشکی را در بعضی زمینه‌ها مخدوش می‌بینم. حساسیت‌هایی که قبلا خود ما نسبت به حرفه داشتیم، امروز در بعضی جاها وجود ندارد. آمیختگی مسائل پزشکی به جریانات اقتصادی به اجبار زمان و از طرفی برخی برخوردها میان خود اطبا در بیمارستان‌های خصوصی بیش از گذشته است. حوادثی هم که اخیرا به وقوع پیوست، نشان داد که برخی منتظر بودند به بهانه مسائلی، به کل جامعه پزشکی اهانت کنند. سرمایه یک جامعه اعتماد عمومی است. اگر دیوار اعتماد بین پزشک و بیمار فرو بریزد، یک خسران جبران‌ناپذیر است و در نهایت دود آن به چشم جامعه پزشکی و بیماران می‌رود. این خطر را ما احساس کردیم و دست‌اندرکاران جامعه پزشکی فکر کردند که باید کاری کنیم. بنده دبیر مجمع انجمن‌های علمی هستم و سال گذشته در این مجمع، تفاهم‌نامه‌ای را با سازمان نظام پزشکی امضا کردیم که در هر انجمن، علاوه‌بر کارهای علمی، کمیته‌ای تحت عنوان رعایت اخلاق پزشکی فعال شود. این کمیته کمک می‌کند تا به تخلفات هر رشته خاص، از طریق اشراف به موضوع رسیدگی شود.
بله اما این شائبه وجود داشت انجمن‌ها به دنبال تثبیت خود به عنوان مرجعی هستند که بتواند به تنهایی به تخلفات رسیدگی کند.
خیر. ما هدف دیگری داشتیم. این سوء برداشت هم ناشی از بدبینی کلی به جامعه پزشکی بود. همه ما در برابر قانون مسئول هستیم و اگر کسی تخلف کرد باید در دادگاه رسیدگی شود. اما حرف ما این بود که برای حفظ قداست جامعه پزشکی، نسبت به کار خود حساس باشیم. کمااینکه بسیاری از انجمن‌ها در اجرای این تفاهم‌نامه موفق بودند. متاسفانه شرایط به گونه‌ای است که فقط به دنبال این هستیم که آیا پزشک تعرفه را رعایت کرده یا خیر؟
یعنی این مساله مهمی نیست؟
چرا. من قبول دارم که اگر تعرفه‌های ابلاغی دولت عادلانه باشد، باید رعایت شود. اما این کمترین کار است و از آنجاکه یک مقوله قابل اندازه‌گیری است، به دنبال آن می‌روند. ما به دنبال چیزی می‌رویم که قابل اندازه‌گیری نیست، مثل اخلاق پزشکی و بار علمی. ما به دنبال حفظ و اعتلای قداست جامعه پزشکی هستیم، بنابراین از رئیس سازمان نظام پزشکی درخواست کردیم شورایی را از بزرگان جامعه پزشکی تشکیل دهد. البته این به معنای آن نیست که سطح کار آن را در حد شورای حل اختلاف پایین بیاوریم. بلکه هدف ما این است که این شورا یا خود در بعضی دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها ورود کند یا مشکلاتی که اتفاق می‌افتد به آن ارجاع و از نظرات آنها استفاده شود.
اعضای این شورا باید به چه شکل انتخاب شوند؟
به هر حال افراد بزرگ هر حرفه شناخته شده هستند و انتخاب اعضای مورد اعتماد کار سختی نیست. در مجلس نیز با دوستان در این زمینه هم‌عهد شدیم، چراکه معتقدیم مجلس وظیفه بزرگتری به نام نظارت دارد.
کمیسیون بهداشت و درمان وظیفه نظارت بر مسائل آموزشی، بهداشتی و درمانی پزشکی را دارد و باید بر قوانین این حوزه نظارت کند. در این راستا هم از نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت و درمان و هم از اعضای دیگر کمسیسون‌ها و افراد خوشنام و مرجع حرفه کمک می‌گیریم تا این شورای معتبر را تشکیل دهیم. در این میان اما در قانون مجازات اسلامی سال 75 مسائلی نهفته بود مبنی‌بر اینکه اگر ثابت شود کسی به موجب بی‌مبالاتی باعث ضرر و زیان به فرد دیگری شده، مجازات‌هایی از جمله حبس برای او در نظر گرفته می‌شود که به شکلی مسائل پزشکی را هم در درون آن دیده بودند. برخی اعلام کردند که می‌شد به جای حبس مسائل جایگزین را آورد که در بازنگری آن قانون در سال 92 موادی آورده شد که هر چقدر تخفیف می‌خورد، اما باز از یک تا 3 ماه پزشک به حبس محکوم می‌شد که در چند استان هم این اتفاق رخ داد و قضات محترم مستند به این قانون تعدادی از اطبا را زندانی کردند. این به ظاهر رعایت قانون است اما بازتاب اجتماعی بدتری دارد و قداست حرفه را مخدوش می‌کند. خلاصه این اتفاق افتاد و در ادامه ریاست محترم قوه قضاییه بخش‌نامه‌ای صادر کردند که جامعه پزشکی را از این جریان مستثنی کنند. البته فرمایشات ایشان مطاع است اما برخی افراد کج‌سلیقه باعث شدند مباحث دیگری به وجود آید. در ادامه با حسن نیت رئیس قوه قضاییه کار جدیدی انجام شد که بنده تمایل دارم از طریق روزنامه سپید اطلاع‌رسانی شود. چرا که معتقدم مسائل پزشکی را نباید در روزنامه‌های عمومی مطرح کرد.
به ما گزارش دادند که هیات عمومی دیوان عالی کشور در دی ماه سال گذشته به ریاست رئیس دیوان‌عالی کشور و شرکت تعداد زیادی از قضات، این رای را صادر کردند که به آن وحدت رویه می‌گویند و متعاقب آن می‌توان احکام مجازات جایگزین برای حبس در نظر گرفت.
آقای دکتر اواخر سال 1393 در مصاحبه با روزنامه سپید اعلام کرده بودید که اگر رفتار برخی نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت اصلاح نشود، مجبور به ورود و مداخله می‌شوید. اصلی‌ترین دلیل شما در تصمیم برای ورود به مجلس چه بود؟
البته منظور بنده ورود جامعه پزشکی بود نه صرفا خود من. قضیه از این قرار بود که در یک جلسه در همان زمان، برخی مقامات به صنف پزشکی اهانت کرده و برخی دولتمردان و نمایندگان مجلس به پزشکان تاخته بودند. در همان جلسه گفتم که اگر برخی نمایندگان به خود اجازه دادند که از این جایگاه به پزشکان اهانت کنند، باید بدانند که تنها 6 ماه به پایان دوره مسئولیت آنها باقی مانده و ما از جامعه پزشکی به عنوان یک گروه مرجع خواهش می‌کنیم که در انتخابات در صحنه حاضر شوند تا نمایندگانی را به مجلس بفرستیم که حرمت جامعه پزشکی را حفظ کنند. 2 ماه بعد از این جریان مردم به بیمارستان آمدند و از من درخواست کردند تا ورود کنم. بنده هم وقتی اقبال عمومی را دیدم تصمیم به ورود گرفتم. اما 2 مساله سبب شد که تصمیم بنده شتاب بگیرد. یکی اینکه تیم‌هایی که به وضعیت آسیب‌های اجتماعی در کشور می‌پردازند، در گزارش خود به محضر مقام معظم رهبری، از وضعیت نامناسب این آسیب‌ها سخن گفته بودند که به گفته شاهدان، ایشان در آن جلسه خیلی مکدر شدند.
چقدر از این شرایط نامناسب اجتماعی به نظام سلامت ایران مربوط می‌شد که باعث نگرانی و ورود شما شد؟
بخش اعظمی از آن. در هر صورت این یک مساله بود که باعث شد بنده که به ظاهر آردها را ریخته و الک‌ها را آویخته بودم، دوباره ورود کنم. دومین دلیل رفع چالش‌هایی بود که طرح تحول نظام سلامت با آن مواجه شده بود. به نظر من طرح تحول یک طرح انقلابی و مثبت است و خود من که 25 سال پیش معاون درمان بودم، این طرح را در کشور اجرا کردم و با فنونی که بلد بودم، از ایجاد چالش در کشور جلوگیری کردم.
طرح شما در همین سطح وسیع بود؟
ممکن است در زمینه وسایل مصرفی و تکنولوژی به این شکل نبود، اما کاری کردیم که هیچ بیمارستان دولتی و دانشگاهی حق دریافت وجه از مردم را نداشته باشد. جهت‌گیری ما از افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی بود اما بعدا عمومی شد. در بیمارستان‌های خصوصی هم یک تعرفه متعادل ایجاد کرده بودیم. شرایط به شکلی شده بود که هر کس پول نداشت، در بخش دولتی وظیفه دولت بود که مخارج او را تامین کند و هر کس هم پول داشت به بخش خصوصی مراجعه می‌کرد و به گونه‌ای نبود که شرایط را برای فعالیت بخش خصوصی سخت کنیم.
پس چرا آن زمان از سمت خود استعفا کردید؟
این طرح بعدها با مشکلاتی مواجه شد و زمانی که من شنیدم بی کفایتی مسئولین وقت به جایی رسیده که در بیمارستان‌های دولتی، جسد مردم را تا زمان تسویه حساب گروگان نگه می‌دارند، عطای خدمت را به لقایش بخشیدم. چراکه آن را فعل حرام و خیانت ملی می‌دانستم و تصور من این بود که اگر به فعالیت ادامه دهم، یعنی به این حرکت تمکین کردم.
این اتفاق یعنی گروگان گرفتن متوفی، 2 سال پیش هم رخ داد.
این عمل از سوی هرکس و در هر زمان که انجام شود، کاملا مذموم است.
آقای دکتر طرح تحول نظام سلامت تا کجا خوب پیش رفت و دقیقا در کجا تغییر مسیر داد که شما به خاطر چالش‌های آن احساس کردید که باید به صحنه ورود کنید؟
عمده‌‌ترین علت آن این بود که بودجه کم آوردند و می‌گفتند که وزارت تعاون همراهی نمی‌کند. سوال من این بود که مگر وزارت تعاون جزء همین کابینه نیست؟ بالاخره دولت مسئول این کار است. این طرحی بوده که همه در نظام به آن افتخار کرده و آن را تایید کردند.
تنها مشکل طرح بحث بودجه بود؟
خیر. علاوه‌بر مشکل مالی در روش اجرا هم مشکلاتی داشت.
مثلا چی؟
مثلا نظام ارجاع و پزشک خانواده به درستی در این طرح به خدمت گرفته نشده و راهنمای بالینی اجرا نشد. این طرح باید سطح‌بندی می‌شد و ضرورتی نداشت که یکباره همه مردم ایران درگیر آن شوند. طرح به سرنوشت اجرای هدفمندی یارانه‌ها دچار شد. یعنی با حسن نیت آن را برای همه مردم اجرا کردند اما بعد دیدیم که عقل، منطق و واقعیت‌های اقتصادی ایجاب می‌کند که همین مسئولین در جهت حذف آن اقدام کنند. درواقع یکی از چالش‌ها این بود که به همه گفتیم هر کاری که تمایل دارید دربیمارستان‌های دولتی انجام دهید و تشخیص را هم به عهده پزشک گذاشتیم. در نتیجه نوعی درآمدهای اختصاصی ایجاد شد که در بعضی از زمینه‌ها 10 برابر حقوق فرد بود که معقول نبود. یعنی عدالت در پرداخت مختل شد و نتیجه آن اعتراض‌های گروه‌های مختلف از جمله پرستاری بود. این حقوق قرار بود از خزانه‌ای پرداخت شود که قادر نبود رقم یک میلیون و 100 هزار تومان را به یک میلیون و 200 هزار تومان برای مثلا کارگر یا معلم برساند.
در کل از ابتدا باید یک سقف برای پرداختی‌ها مشخص می‌شد. یکی دیگر از چالش‌ها تحریک بیماران به شکایت از پزشکان بود که نوعی حرمت شکنی و تجاوز به قداست پزشکی به حساب می‌آمد. چنانچه مشکلی بود می‌باید از طریق مراجع مصرح در قانون پیگیری می‌شد نه به زیر سوال بردن کل جامعه پزشکی.
تعیین سقف برای پرداخت انگیزه‌ها را کاهش نمی‌دهد؟
البته. اما مزایا باید درصدی از حقوق باشد نه چند برابر آن. در سایر کشورها به این شکل نیست که همه درآمد به فرد برسد. بلکه پله به پله مالیات‌بندی می‌شود و قسمت اعظم آن باز می‌گردد. نباید راه را بست، بلکه به تناسب افزایش درآمد، مالیات باید بیشتر شود. یکی دیگر از چالش‌ها که به صورت کلی خود را نشان داده بود، مربوط به سازمان بیمه سلامت بود که نتوانست بدهی‌های خود را پرداخت کند.
شما این 2 مشکل را دیدید و ورود کردید. بعد از ورود شما چه اتفاقی افتاد؟ الان که در راس کمسیون بهداشت هستید، چه راهکارهایی برای برون رفت از این شرایط دارید؟
خوشبختانه ما با اتمام کار برنامه پنجم و آغاز برنامه ششم توسعه مواجه شدیم. بخشی از لایحه برنامه ششم مربوط به حوزه سلامت بود که در یک ماه اخیر روی این قسمت تمرکز کردیم. در این مسیر احکامی که باید تکلیف برنامه در 5 سال آینده را روشن کند، تعیین کردیم که درواقع امروز (شنبه) باید برای آن تکلیف قانونی معین شود. با تجاربی که مسئولین اجرایی از طرح کسب کردند، خود تفاهم‌نامه‌هایی تهیه کردند که به بهبود امور منجر می‌شود.
برای کوتاه مدت چه برنامه‌هایی داشتید؟
برای سال جاری اولین کاری که باید می‌کردیم این بود که این خلا بودجه‌ای پر شود. دولت یک اصلاحیه به بودجه 95 زد و درخواست فوریت کرد. یکی از جریانات پیشنهادی، افزایش اعتبار برای بخش سلامت بود که نمایندگان به فوریت این لایحه رای دادند و بخش مربوط به سلامت به کمیسیون بهداشت و درمان آمد. به اتفاق آرا تصویب شد که وجه در اختیار بیمه سلامت قرار گیرد.
کل مبلغ چقدر بود؟
5 هزار میلیارد تومان بود. اما تمام جوانب که سنجیده شد، به این نتیجه رسیدند که اگر 8 هزار میلیارد تومان از طریق اوراق بهادار تخصیص یابد، کسری‌های به وجود آمده جبران می‌شود. از آنجاکه خیلی ازشرکت‌های پخش نتوانسته بودند مطالبات خود را از دانشگاه‌ها بگیرند، امکان خرید از تولیدکنندگان را نداشتند که این یک نقیصه بزرگ است. درواقع چرخه تولید در ایران مختل شده است و امیدوارم نمایندگان محترم مجلس، حساسیت موضوع را ببینند و این طرح روز یک‌شنبه در صحن علنی یک رای بالا کسب کند.
خودتان چقدر نسبت به این مساله خوش‌بین هستید؟
زیاد. البته برخی دوستان که دغدغه‌ها و گرفتاری‌های دیگری دارند، معتقد هستند که این پول بهتر است صرف چند کار مختلف شود. مثلا یکی می‌گفت پول صرف تکمیل بیمارستان‌های نیمه‌تمام شود. این حرف درجایگاه خود محترم است اما الان مشکل ما را حل نمی‌کند.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار