شفا آنلاین>اجتماعی> از اواخر دهه ۷۰ و با آغاز دهه ۸۰ اتفاقات عجیبی در صنعت چای ایران رخ داد. سازمان چای به یکباره منحل شد، قاچاق چای به کشور افزایش یافت و...کار تا آنجا پیش رفت که از همان زمان زمزمه هایی در خصوص وجود مافیای چای در کشور شنیده میشد.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپید اولین جرقه در سال ۸۲ توسط طهماسب مظاهری وزیر وقت اقتصاد زده
شد که در آن زمان وی پرونده ۴ نفره مافیای واردات چای را افشا کرد. حتی
برای جلوگیری از واردات غیرقانونی چای عازم سریلانکا شد وبا مقامات این
کشور تفاهمنامه ای مبنی بر واردات قانونی چای به کشور برای اختلاط با چای
داخلی به منظور مصرف یا صادرات به امضا رسید. اما ۳ ماه پس از بازگشت از
این سفر از سمت وزارت اقتصاد برکنار شد وطبیعتا این پرونده نیز در هاله ای
از ابهام قرار گرفت.
بعدها
یک آفریقایی تبار به نام عبدالرحیم پیرمحمد که از سال ۷۷ در ایران زندگی
می کرد تصمیم به خرید دو کارخانه چای شمال کرد تا به قول خودش سر وسامانی
به وضعیت چای در ایران بدهد و در دراز مدت خودش نیز به سود برسد. او ادعا
می کرد که چای ایران کیفیت جهانی دارد ولی باید از مزارع اصلاح شود یعنی
تولید، برداشت، فرآوری ودر نهایت بسته بندی نیازمند تغییر است. کار تا آنجا
پیش رفت که تا چند سال پیش خیلیها او را مافیای چای ایران می دانستند. با
روی کار آمدن دولت نهم با شعارهای حمایت از تولید داخلی ومبارزه با قاچاق و
بی عدالتی، خیلی از چایکاران به آینده صنعت چای وکشاورزی امیدوار شده
بودند.
در
همان ابتدای کار دولت، سازمان چای که در دولت قبلی منحل شده بود مجددا راه
اندازی شد. اما زیاد طول نکشید که عدم پایبندی دولت نهم و دهم به تعهدات
مالی خود به چایکاران، زمین های کشاورزی آنان را به متروکههایی تبدیل کرد.
از رئیس اتحادیههای چایکاری تا مدیران شرکتهای چای و همه باغ داران و
چایکاران همه تقریبا حرف های مشابهی در مورد این صنعت میزدند. برای مثال
مدیر عامل یک شرکت فرآوری چای در بیستمین نمایشگاه بین المللی صنایع
کشاورزی گفته بود: «سیاستهای چای کشور در دست ۱۲ نفر است که قصد دارند
تولید داخلی را نابود کنند چرا که وارد کنندههای اصلی چای به کشور هستند
و۱۲۰ هکتار باغ چای در سیلان هندوستان دارند.»
در
آن زمان یکی از فعالان امر بر این نکته تاکید کرده و گفته بود: «دلیل
اینکه زمینهای چایکاران به انبار متروکه تبدیل شده این است که وارد
کنندگان که اتفاقا تعداد کمی هم هستند وقدرت زیادی هم دارند از کاهش تولید
داخلی سود میبرند واینها هستند که با قدرتشان کمر تولید را شکستهاند.»
وی مدعی شده بود: «سازمان چای نیز با اینکه مجددا احیا شد ولی نه تنها
مساعدهای به کشاورزان نمیدهد بلکه حق الزحمه عادی آنها را هم پرداخت
نمیکند و حتی از دادن کود شیمیایی به کشاورزان هم مضایقه میکند، با این
شرایط من یقین دارم مافیای چای در وزارت کشاورزی نفوذ کرده است. مافیا یا
یقه سفیدها به چه کسانی میگویند؟ مافیا کسانی هستند که با زر وزور
وارتباط و آگاهی بیشتر ره صد ساله را یکساله می روند.
متاسفانه
روند شکل گیری افزایش واردات محصول پرمصرفی مانند چای به کشور زمینه
افزایش دلال بازی و شکل گیری مافیاهای گسترده تر را رقم زده است. کاهش
تولیدات برگ چای کشور از ۷۰ هزار تن در سال به ۲۰ هزار تن درسال ، در حالی
رخ میدهد که طبق آمار در گذشته ایران چهارمین تولید کننده چای در دنیا
بوده است که با سیاست های غلط در دولتهای گذشته امروز هیچ جایگاهی بین
تولید کنندگان چای در دنیا ندارد وسالانه ۹۰ هزار تن چای وارد کشور میشود.
به طوری که رئیس کمیته چای هند گفته بود: «تقاضای ایران برای واردات چای
هندی در سال ۲۰۱۳ افزایش داشته است ودر سال گذشته تحریم های آمریکا و
مشکلات موجود در نقل وانتقال پول بین ایران وهند تاثیر منفی بر صادرات چای
به ایران داشت که اگر این مشکل مرتفع شود امسال شاهد افزایش صادرات چای هند
به ایران خواهیم بود.» به راستی چه کسانی باعث کاهش تولید داخلی می شوند و
از افزایش واردات چای به کشور سود می برند؟ داستان مافیای چای در ایران به
کجا خواهد رسید و چرا هیچ کس در مقابل یقه سفیدهایی که باغ های چایکاری را
متروکه کردهاند نمی ایستد؟
چندی
پیش نیز ایرج هوسمی، رئیس اتحادیه چایکاران شمال در جلسه بررسی وضعیت
تولید، صادرات و واردات چای گفت: «در حال حاضر درآمد کشور از صادرات چای 20
میلیون دلار است در حالی که سالانه 600 میلیون دلار برای واردات چای هزینه
میشود.» براساس گفتههای وی هر چند در سالهای اخیر بیمهریهای زیادی
به چای و چایکاران شده اما با تلاش و کوشش نمیگذاریم اسم و ثمره این صنعت
به فراموشی سپرده شود.
محمدولی
روزبهان، رئیس سازمان چای نیز در ادامه این جلسه با بیان اینکه در حال
حاضر 50 هزار خانوار چایکار گیلانی و مازندرانی به امر چایکاری میپردازند،
اظهار کرد: «سالانه 120 میلیارد تومان ارزش تولیدات چای است.» وی افزود:
«امسال تصمیمات خوبی برای صنعت چای کشور گرفته شده که افزایش 21 درصدی قیمت
خرید تضمینی برگ سبز چای، ایجاد صندوق حمایت از توسعه چای کشور و پرداخت
تسهیلات بهزراعی به کشاورزان چایکار از جمله اقدامات مهم دولت برای رونق
بازرگانی این محصول است.»
وی ادامه داد: «تاکنون هشت میلیارد و 400 میلیون
تومان به 9100 خانوار چایکار تسهیلات بهزراعی پرداخت شده و این روند
همچنان ادامه دارد.» رئیس سازمان چای تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت چای
کشور را کاری بزرگ دانست وگفت: «یکی از آرزوهای دیرینه دستاندرکاران چای
تشکیل همین صندوق بود که هماکنون 40 میلیارد تومان پول در این صندوق موجود
است و در آینده به بخشهای مختلف چای تسهیلات خواهد پرداخت.»