کشف سالانه 6 هزار شی ء تاریخی در تهران

  به گزارش شفا آنلاین، آنها می خواهند بدانند که این اشیا متعلق به جنوب غرب ایران است یا از عراق وارد کشور شده. «دکتر مرتضی ادیب زاده» باستان شناس اداره میراث می‌گوید: «اگر اشیا از عراق وارد کشور شده باشند، مسأله کاملاً متفاوت می‌شود.»

هفته گذشته مردی با گونی برنج توجه پلیس متروی تهران را به خود جلب می‌کند تا معلوم شود به جای دانه‌های برنج این کتیبه‌هایی به خط میخی، عطردان‌ها و شیشه‌هایی باستانی هستند که جا به جا می‌شود. «ادیب‌زاده» تهران را بارانداز قاچاق اشیای عتیقه کشور می‌داند و می‌گوید: «این نخستین محموله نیست که پلیس مترو موفق به کشف آن شده است.» به گفته او سالانه بین 5 تا 6 هزار شیء تاریخی در پایتخت کشف می‌شود.
خط عیلامی
کتیبه‌ها یا آن‌طور که «حمیده چوبک» رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی کشور به خبرنگار ما می‌گوید «تابلت‌های کتیبه‌دار» از مهمترین کشفیات باستان شناسان هستند. چوبک در بررسی اولیه عکس‌های منتشر شده از این آثار؛ کتیبه‌ها را متعلق به عیلام می‌داند. ادیب زاده هم آنها را متعلق به دوره  عیلام میانه می‌داند و می‌گوید: «اما اشیای شیشه‌ای کشف شده متعلق به ساسانی هستند.» او از ارسال نامه به پژوهشکده زبان و گویش و همچنین موزه ملی ایران برای ترجمه کتیبه‌ها خبر می دهد و عطردان‌های موجود دراین محموله را هم متعلق به دوره ساسانی می داند: «چون تیپیک عطردان‌های‌ کشف شده از دوره اشکانی تا صدر اسلام می‌شود. ساسانی‌ها بعد از اشکانی و پیش از اسلام بر ایران حکومت می‌کردند.> شبیه این عطردان‌ها در موزه آبگینه تهران وجود دارد.» او در پاسخ به این سؤال که اشیای کشف شده متعلق به چه منطقه ای هستند؟هم می‌گوید: «معمولاً ماهیت و اصالت تاریخی اشیای توقیفی تأیید می‌شود اما محل کشف آنها نه. چون قاچاقچیان و دلالان این مناطق را لو نمی‌دهند. »
با این وجود او احتمال می دهد که این اشیا متعلق به جنوب غرب کشور یعنی خوزستان باشد. البته گمانه زنی دیگری هم ذهن باستان شناسان را به خود مشغول داشته است. چون این احتمال می‌رود که اشیا از عراق وارد ایران شده باشند. به گفته ادیب زاده اگر این گمانه زنی درست باشد حساسیت موضوع بیشتر می‌شود. او درباره پنهان نگه داشتن محل کشف توسط قاچاقچیان و دلالان دستگیر شده، دلیل دیگری هم می‌آورد: «چون آنها می‌ترسند که اشیای دیگری هم از این منطقه قاچاق شده باشد که به آنها نسبت داده شود و جرم شان سنگین‌تر شود.»

یک محموله دیگر هم در شلوغی متروی تهران از مسافری گرفته می‌شود که دلال آنها مدعی است که آنها را از باغ خود در ورامین پیدا کرده است اما ادیب زاده می‌گوید: « بررسی‌ها تأیید کرد که این اشیای سنگی و سفالی متعلق به جیرفت هستند.»

او از موارد متعدد کشف اشیا در شلوغی مترو، فرودگاه و راه‌آهن تهران خبر می‌دهد و می‌گوید: «از جمله محموله‌هایی که پلیس مترو به ما تحویل داد، محموله ای متعلق به منطقه غرب کشور یا شمال کشور بود.» این باستان شناس اشیای کشف شده سالانه در پایتخت را نزدیک به 6 هزار شیء می‌داند که 30تا 40 درصد آنها «اصالت تاریخی» دارند. او تهران را بارانداز ومرکز اصلی خرید و فروش اشیای تاریخی و عتیقه کشور می‌داند ومی گوید: « برای همین است که وقتی یک محموله کشف می‌شود از سفال اسلامی نیشابور گرفته تا سفال خاکستری شمال غرب ایران، مهرهای استوانه ای جنوب غرب، اشیای سنگ صابونی جیرفت و... در آن وجود دارد.»
او درباره روش‌های قاچاقچیان برای فروش اشیای تقلبی هم می‌گوید: «معمولاً شیء تقلبی را برای یک محدوده زمانی -که از چند ماه تا یک سال طول می‌کشد - زیر خاک نگه می‌دارند تا لایه‌های رسوب اکسیده شده روی آنها ایجاد شود و شبیه اشیای باستانی و تاریخی شوند.»

به گفته او برخی افراد حرفه ای هم از اسیدهای مختلف برای رسیدن به نتیجه دلخواه استفاده می‌کنند. اشیای تقلبی یا از روی اصل آن کپی می‌شود یا به شکل من درآوردی ساخته می‌شود. به گفته ادیب زاده این اشیا درصورت توقیف براساس موارد علمی به راحتی توسط کارشناسان شناسایی می‌شود.به نظر این کارشناس خروج اشیا به خارج از کشور کم شده است.

شاهد آن را هم وضعیت اشیای ایرانی در حراجی‌های معروف لندن مثل «ساتبی» و «کریستی» می داند. ادیب زاده هشیاری پلیس فرودگاه و گمرک و... را هم یکی از دلایل کاهش خروج اشیا از کشور می‌داند و می‌گوید: « بسته‌ها هم در بخش امانات پستی فرودگاه به طور دقیق بررسی می‌شود. » او یکی از دلایل خرید و فروش اشیای عتیقه در کشور را شرایط اقتصادی برخی مناطق می‌داند و می‌گوید: «قــــوانین مجموعه داری باید اصلاح شود یا اطلاع‌رسانی دقیق شود.»

او کشفیات امانات فرودگاه را بیشتر «سکه» اعلام می‌کند و اشیای کشف شده در عملیات مختلف را نشانه افزایش حفاری‌ها در مناطق مختلف تاریخی و باستانی برمی‌شمرد.

ادیب زاده درباره کشف اشیای تاریخی در فرودگاه‌ها هم می‌گوید: «این اتفاق بیشتر ناشی از ناآگاهی کسانی است که نمی‌دانند خروج چه اشیایی از کشور ممنوع است. مثلاً خرید و فروش یک سماور قدیمی که بالای 100 سال قدمت دارد در داخل کشور بلامانع است اما خروج آن از کشور غیرقانونی است.»ایران