مردم ناراضی، مسئولان راضی

کارشناسان علت کندپیش‌رفتن این طرح را سرعت بالای توسعه شهر و کمبود اعتبارات می‌دانند، تا اینکه در سال گذشته شورای شهر مصوبه‌ای را به تصویب رساند تا شرکت فاضلاب هزینه اجرای این طرح را از مالکان واحدهای مسکونی شهر دریافت کند؛ دراین‌میان شهروندان تهران خواسته یا ناخواسته مجبور هستند ماهیانه مبلغی را به شکل اقساط به حساب شرکت آب‌وفاضلاب پرداخت کنند تا این طرح مهم و کهن‌سال پایتخت مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. در این گزارش به پرداخت‌شدن هزینه از سوی مردم به شرکت فاضلاب پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
چرا باید پول بدهیم
شهروندان تهرانی راه‌اندازی شبكه فاضلاب در این کلان‌شهر را یک اقدام اساسی می‌دانند و خواستار سرعت‌بخشیدن به این طرح مهم هستند؛ چراکه با اجرای این طرح کمک بزرگی به محیط‌زیست، استفاده مجدد از آب مصرفی در امور دیگر و سالم‌ماندن آب سفره‌های زیرزمینی می‌شود، اما بسیاری از شهروندان تهرانی می‌پرسند چرا باید هزینه شبكه فاضلاب را مردم پرداخت کنند.

دراین‌باره «سیداحمد بهشتی» یکی از ساکنان شهر تهران می‌گوید: «یک واحد مسکونی در خیابان فروردین، روبه‌روی دانشگاه تهران، دارم که هزینه شبكه فاضلاب را به شکل کامل به صورت قسطی پرداخت کرده‌ام اما بعد از مدتی در قبض آب درج شده که هزینه شبكه فاضلاب را پرداخت نکرده‌ام و باید آب شرب واحد مسکونی‌ام قطع شود. بعد از اینکه این موضوع را از اداره آب جویا شدم اعلام کردند که مشکل را برطرف می‌کنند اما هر ماه اخطار قطع آب به دلیل پرداخت‌نکردن هزینه فاضلاب به در منزلم می‌آید».
یکی دیگر از شهروندان تهرانی که خود را علی بختیاری معرفی می‌کند و ساکن خیابان مکاری در منطقه پنج تهران است، می‌گوید: «در یک مجتمع ٣٥ واحدی ساکن هستیم؛ سال ٩٣ قرار بود به اتفاق دیگر همسایه‌ها هزینه شبكه فاضلاب مجتمع‌مان را به شرکت فاضلاب پرداخت کنیم اما از ٣٥ مالک، دو مالک موافقت نکردند که به شکل ماهانه هزینه شبكه فاضلاب را پرداخت کنیم؛ به‌همین‌منظور بعد از یک سال که شرکت فاضلاب اخطاری برای قطع آب مجتمع داد، آن‌وقت به اتفاق همه همسایه‌ها اقدام به پرداخت هزینه شبكه فاضلاب کردیم اما در کمال ناباوری متوجه شدیم که به دلیل تأخیر در پرداخت هزینه فاضلاب باید مبلغ بیشتری را نسبت به سال گذشته پرداخت کنیم».

ازسوی‌دیگر «اصغر قدیمی»، دبیر شورایاران منطقه ٢٢ تهران می‌گوید: «متأسفانه در این محدوده شهر تهران هر روز به تعداد واحد‌های مسکونی اضافه می‌شود اما شرکت فاضلاب تاکنون یک متر لوله‌کشی فاضلاب را نیز به اجرا نگذاشته است. این موضوع را از شرکت فاضلاب تهران پیگیری کردیم، آنها گفته‌اند راه‌اندازي شبكه فاضلاب این منطقه برعهده شهرداری منطقه ٢٢ است که تاکنون این اقدام از سوی شهرداری به اجرا در نیامده است».

او می‌گوید: «قرار است شهرداری این منطقه در قبال ساخت شبکه فاضلاب این منطقه به مدت مشخص آب فضای سبز این محدوده تهران را تأمین کنند».«رضا رسولی»، ساکن خیابان ناهید محله مرزداران نیز معتقد است: «باید هزینه تأسیساتی را پرداخت کنیم که هنوز مورد استفاده ساکنان تهران قرار نگرفته است».
«محمد فخیمی» می‌گوید: «باخبر شده‌ام که این هزینه‌ها را که بابت شبكه فاضلاب باید پرداخت کنم، تنها برای لوله‌گذاری تا ابتدای بنای ساختمانمان است و باید مبلغ دیگری را بابت اتصال فاضلاب ساختمان محله سکونتم تا لوله شبکه فاضلاب در خیابان پرداخت کنم».

هزینه‌های اجرای طرح به تهرانی‌ها گزارش شود
یکی از اعضای شورای شهر تهران که همواره از اجرائی‌شدن فاضلاب شهر تهران حمایت و ابراز رضایت کرده است، «محمد سالاری»، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران است. او   می‌گوید: «یکی از کارهای خوب و بزرگ که در کلان‌شهر تهران در این چندسال اخیر صورت گرفته مربوط به شبكه فاضلاب است که خوشبختانه از ١٠ هزار کیلومتر کانال کشی فاضلاب پایتخت نزدیک به شش هزار کیلومتر آن به انجام رسیده است».

به گفته سالاری باید از اقدامات شرکت فاضلاب که در این چندساله انجام داده‌اند تقدیر و تشکر کرد به‌طوری‌که بیش از نصف مساحت پایتخت لوله‌گذاری فاضلاب انجام شده و تعدادی تصفیه‌خانه در شهر تهران راه‌اندازی شده است.

این عضو شورای شهر تهران تنها انتقاد اجرای این طرح را مربوط به روند کند اجرای آن می‌داند؛ او دراین‌باره می‌گوید: «متأسفانه به دلایلی اجرای طرح شبكه فاضلاب تهران به‌کندی پیش رفته است؛ نخستین دلیل این است که در اجرای این طرح شهرداری و شهروندان با شرکت فاضلاب همکاری نداشته‌اند که با تذکراتی که شورای شهر به شهرداری داده است مشکل همکاری در زمینه مجوز حفاری فاضلاب در معابر تا حدودی برطرف شده است و همچنین ساکنان تهران در این مدت همیاری خوبی را با شرکت فاضلاب داشته‌اند؛ دلیل دوم کندی اجرای این طرح، مربوط به معابر با عرض کم و غیراستانداردی است که در سالیان گذشته ساخته شده که موجب کندپیش‌رفتن نصب لوله‌گذاری فاضلاب شهری شده است و نهایتا دلیل سوم برمی‌گردد به کمبود بودجه برای اجرای این طرح که خوشبختانه این مشکل نیز برطرف شده است».

او ادامه می‌دهد: «لوله‌هایی که برای این طرح در معابر شهر نصب می‌شوند ٥٠ سال عمر دارند و اگر به‌سرعت این طرح مورد بهره‌برداری قرار نگیرد، عمر لوله‌ها به اتمام می‌رسد و امکان دارد قبل از بهره‌برداری از این طرح مجددا لوله‌های معابر تعویض شود که موجب دوباره‌کاری اجرای این طرح می‌شود».

این عضو شورای شهر تهران معتقد است: نهادهای خدماتی مانند آب، برق، گاز و تلفن، هزینه‌ای را به عنوان نصب انشعاب از مشترکانشان دریافت می‌کند، شرکت فاضلاب به دلیل کمبود بودجه هزینه این انشعاب را قبل از ارائه خدمات از شهروندان دریافت می‌کنند و به دلیل اینکه کمبود آب شهر تهران بحرانی است و ازسوی‌دیگر راه‌اندازي شبكه فاضلاب برای سالم‌بودن محیط‌زیست یک اقدام اساسی است، شهروندان تهرانی در این طرح، همیاری خوبی را داشته‌اند اما باید بررسی کنیم ببینیم هزینه‌ای که شهروندان تهرانی به شرکت فاضلاب پرداخت کرده‌اند چه میزان است و مبالغ به‌دست‌آمده و هزینه‌های آن به شهروندان گزارش شود».

مدیرعامل شرکت فاضلاب شهر تهران  می‌گوید: «آنچه اداره فاضلاب از ساکنان شهر تهران به عنوان هزینه راه‌اندازی فاضلاب شهری دریافت می‌کند، با مصوبه شورای شهر تهران صورت گرفته است و این هزینه در یک حساب مشخص شرکت فاضلاب واریز می‌شود».

به گفته «اصغر ریاضتی»، شورای شهر، فرمانداری و استانداری تهران و با موافقت وزیر نیرو مشخص کردند که ساکنان شهر تهران در راه‌اندازی طرح بزرگ شبكه فاضلاب کلان‌شهر تهران همیاری کنند».

وی در پاسخ درباره اینکه طبق سرشماری سال ١٣٨٥ تعداد واحدهای مسکونی پایتخت نزدیک به سه میلیون واحد است و اگر در نظر بگیرم هریک از واحد‌های مسکونی شهر تهران یک‌میلیون تومان برای راه‌اندازی شبكه فاضلاب شهر تهران پرداخت کنند، مبلغ به‌دست‌آمده بسیار زیاد است، فکر نمی‌کنید بخش قابل‌توجهی از هزینه این طرح را ساکنان تهران پرداخت می‌کنند؟

پاسخ می‌دهد: «روش محاسبه شما اشتباه است، بگذارید این‌طور بگویم که مالکان شهر تهران اندکی از هزینه ساخت شبكه فاضلاب شهر را پرداخت می‌کنند؛ اجرای شبكه فاضلاب در کلان‌شهر تهران هزینه بسیار بالایی دارد، به‌طوری‌که شرکت فاضلاب تهران مجبور شده است برای اجرای این طرح از بانک جهانی وام بگیرد و همچنین از دولت خواسته‌ایم تا بودجه و اعتبار مناسبی را برای این طرح در نظر بگیرند و ازسوی‌دیگر شهروندان تهرانی را دعوت به همیاری برای این طرح کرده‌ایم».

شهرداری از هزینه حفاری خود نمی‌گذرد
برای اینکه به شکل دقیق‌تر این موضوع را بررسی کنیم به سراغ «فاطمه مولایی»، کارشناس بهداشت محیط رفته‌ایم؛ او معتقد است: «اگر دستگاه‌های اجرائی با یکدیگر همکاری کنند آن وقت نیازی نیست که شهروندان هزینه ساخت شبکه فاضلاب را پرداخت کنند».

او می‌گوید: «شورای شهر تهران برای این مصوبه دریافت هزینه از شهروندان تهران را برای راه‌اندازی فاضلاب به شرکت فاضلاب محول کرده است که شرکت فاضلاب تهران برای نصب لوله فاضلاب در معابر تهران باید هزینه‌ای به عنوان مجوز حفاری به شهرداری پرداخت کند».

این کارشناس محیط‌زیست ادامه می‌دهد: «بر کسی پوشیده نیست که ساخت شبکه فاضلاب اقدام مناسب برای محیط‌زیست و بهداشت محیط است اما قرار نیست این هزینه با جیب مردم به اجرا برسد. اگر یک همدلی بین نهادهای خدماتی وجود داشت اجراشدن شبكه فاضلاب تهران سالیان گذشته به بهره‌برداری می‌رسید. یکی از این نهاد‌ها، شهرداری است که می‌توانست با دریافت‌نکردن هزینه حفاری از شرکت فاضلاب به ساخت شبکه فاضلاب سرعت دهد که متأسفانه شاهد آن هستیم که شهروندان هزینه توسعه شبکه فاضلاب را باید از جیب‌شان پرداخت کنند اما شهرداری از درآمدی که بابت حفاری شرکت فاضلاب به دست می‌آورد نمی‌گذرد».

اگر بخش خصوصی به کار گرفته می‌شد، نیاز نبود مردم پول بدهند
«محمدمهدی زارع»، کارشناس معماری و شهرسازی دراین‌باره می‌گوید: «شبكه فاضلاب یکی از مهم‌ترین تأسیسات شهری به حساب می‌آید؛ بنابراین شهرداری قبل از راه‌اندازی یک محله‌ با کاربری مسکونی، تجاری، اداری، تفریحی و... باید در ابتدا به فکر ساخت شبكه فاضلاب آن باشد و سپس اقدام به صدور مجوز ساخت‌وساز بناهای مورد نظر کند».

به گفته او شبكه فاضلاب تعدادی از شهرهای کشور از سوی بخش خصوصی به اجرا در آمده است؛ شهر مهریز استان یزد یکی از آن شهر‌هاست که هزینه شبكه فاضلاب آن از سوی بخش خصوصی سرمایه‌گذاری شده است و شهرداری، اداره فاضلاب و شهروندان هزینه‌ای را پرداخت نکرده‌اند و تنها بخش خصوصی از آب و فضولات این تأسیسات شهری در مدت مشخصی برای امور کشاورزی و کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌کند».

این کارشناس معماری و شهر‌سازی معتقد است: در بعضی از شهری‌های پیشرفته دنیا تونل‌های تأسیساتی وجود دارد که در این تونل‌ها کابل‌های برق، مخابرات، لوله آب و فاضلاب از داخل آن عبور کرده‌اند و در این تونل‌های تأسیساتی کارکنان نهادهای خدماتی می‌توانند برای بازسازی و توسعه خدمات‌شان وارد این تونل‌ها شوند و اقدام به خدمات‌رسانی کنند اما متأسفانه در شهرسازی کشور ما نه‌تنها این اقدام صورت نمی‌گیرد بلکه هریک از نهادهای خدماتی یک قسمتی از معابر را حفاری می‌کند».شرق