به گزارش شفا آنلاین،
اگر هنوز خبر ندارید، حتماً ظرف یک ماه گذشته برای خرید مراجعه نکرده اید
تا با شنیدن قیمت جدید، شوکه شوید. آنهایی که گونی گونی برنج گوشه انبار و
پستو ذخیره کرده‌اند، احتمالاً از دوراندیشی خود راضی اند. بقیه هم اگر
طالب برنج خوش طعم و خوش پخت ایرانی هستند باید صابون خرید برنج 11 هزار
تومانی را به تنشان بمالند و قیمت قبلی را فراموش کنند. قیمت قبلی، 8 هزار
تومان بود.
افزایش 3 هزار تومانی روی هر کیلو برای ایرانیانی که مصرف سالانه شان برای هر نفر 38 کیلوگرم است، برای خودش رقمی می‌شود.
بگذارید یک حساب سرانگشتی کنیم؛ البته رقم‌ها از تعداد انگشتان دست خیلی بیشتر است. یک خانواده 4 نفره را در نظر بگیرید. هرکدام از اعضای این خانواده سالی 38 کیلوگرم برنج مصرف می‌کنند. به عبارتی کل خانواده در طول سال 152 کیلو برنج نوش جان می‌کنند. اگر خانواده علاقه‌مند به مصرف برنج ایرانی باشد با نرخ جدید باید یک میلیون و 672 هزار تومان برای مصرف یک سال برنج خود کنار بگذارد؛ یعنی 140 هزار تومان در ماه.
این، البته تنها هزینه‌ای است که برای خرید برنج باید پرداخت شود که به نوعی قوت غالب در ایران به شمار می‌رود. حالا اینکه برنج با کباب سلطانی فرداعلا خورده شود یا با دو سه تا سیب زمینی و یک قاشق رب، به شکل استامبولی پلو درآید، به کنار.
قوت غالب، زینت سفره، پای ثابت آشپزی ایرانی؛ اسمش را هرچه بگذارید، حالا نشسته در گونی‌های پارچه‌ای سفید، پشت چشمی برای خریداران نازک می‌کند و گوشه ابرویی کج، که بیا و ببین. حق هم دارد. متاع که کمیاب شود، بها سر به آسمان می‌گذارد.
«الان به خاطر اینکه آخر فصل برنج است، مقدار آن در بازار کم شده و طبیعتاً قیمت هم بالاتر می‌رود. در حال حاضر برنج ایرانی با قیمت 11تا 11 هزار و 500 تومان در بازار به فروش می‌رسد و نرخ برنج خارجی که عمدتاً هندی و پاکستانی است، بین 4تا 5 هزار تومان است.»
این را داوود لپه چی، عمده فروش و وارد کننده برنج می‌گوید و ادامه می‌دهد: «در حال حاضر واردات برنج کم شده که دلیل آن را حمایت از تولید کننده داخلی عنوان می‌کنند. این در حالی است که تولید داخلی به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز مصرف کننده نیست.
واردات به صورت محدود و در زمان خاصی از سال صورت می‌گیرد. تولید برنجکاران داخل کشور هم فقط کفاف 2 تا 3 ماه مصرف داخلی را می‌دهد. وقتی در اثر کمبود برنج، قیمت آن بالا می‌رود، برنج هایی که در انبارها دپو می‌شوند و حتی ممکن است تاریخ مصرف شان گذشته باشد و برای استفاده مناسب نباشند هم با قیمت بالا وارد بازار می‌شوند. همچنین در شرایط کمبود و گرانی برنج، سوء‌استفاده هم بیشتر می‌شود. نمونه‌اش همین مخلوط کردن برنج ایرانی و خارجی است که عمدتاً در خود شمال کشور این کار را می‌کنند و برنج امریکایی یا تایلندی را با برنج ایرانی مخلوط می‌کنند و آن را با نرخ برنج مرغوب ایرانی به فروش می‌رسانند.»
اما چطور می‌توان تفاوت برنج خالص و یکدست را با برنج مخلوط تشخیص داد. لپه چی در این باره توصیه‌ای دارد: «برای ما که کارمان این است، تشخیص برنج خالص از برنج مخلوط، کار سختی نیست اما در اغلب مواقع، مشتری‌ها نمی‌توانند این برنج‌ها را از هم تشخیص دهند و فقط بعد از پخت متوجه می‌شوند. توصیه ما این است که مردم برنج مصرفی خود را از فروشگاه‌های معتبر یا با برندهای ثبت شده و قابل اطمینان تهیه کنند که البته تعدادشان هم خیلی کم است و اصولاً برندسازی برنج ایرانی، امری است که به آن توجه کافی نشده است.»
فصل نشاء برنج شروع شده. بوی خوشی که هنگام عبور از شالیزارهای شمال به مشام می‌رسد، خبر از آغاز فصل تازه برنجکاران می‌دهد. این، خبر خوبی است. معنی‌اش آن است که تا چند ماه دیگر برنج تازه وارد بازار می‌شود. اکبر یازرلو، برنجکار می‌گوید: «تازه کاشت را شروع کرده ایم، 3 ماه دیگر هم برداشت می‌کنیم. الان هرچه برنج دست کشاورزان باشد، مال سال گذشته است. البته تقریباً هیچ برنجی دست کشاورزان نمانده و اگر هم باشد برای مصرف خودشان است. تمام برنج‌های ما را سال گذشته خریداری کرده‌اند. کیلویی 6 هزار و 500 تومان.
حالا همان برنج‌ها را کیلویی 11 هزار
تومان به مردم می‌فروشند. برنج هایی که در انبار بوده حالا دست مردم
می‌رسد. همه اش هم برنج‌های داخلی نیست، بیشترش وارداتی است. می‌گویند
نمی‌گذاریم برنج وارد شود اما هیچ چیز به نفع کشاورز نیست. واردکننده‌های
انحصاری، برنج را وارد می‌کنند. فقط برنج نیست، گندم را به قیمت کیلویی 2
دلار وارد می‌کنند و از تولید کننده داخلی، هزار و 270 تومان می‌خرند. الان
طوری شده که برنج بی‌کیفیت وارداتی را با برنج ایرانی مخلوط می‌کنند و می
دهند دست مردم. فقط 30 درصدش برنج ایرانی است و 70 درصدش خارجی. با همان
قیمت برنج ایرانی می‌دهند. موقع پخت بخشی از آن وا می‌رود و شفته می‌شود و
بخشی هم نپخته باقی می‌ماند. الان هم که قیمت بالا رفته و مدام می‌گویند که
پایین می‌آید اما قیمت برنج تا موقع برداشت پایین نمی‌آید.»
چاره‌ای جز واردات برنج نداریم؟
تولید داخلی برنج، پاسخگوی نیاز مصرف کنندگان برنج نیست. این را علی قنبری
عدیوی، معاون وزیر جهادکشاورزی و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی
ایران نیز تأیید می‌کند و در گفت‌و‌گو با خبرنگاران می‌گوید: «نیاز برنج
کشور در سال، حدود 3 میلیون تن است در حالی که سالی 2 میلیون تن برنج در
ایران تولید می‌شود. بنابراین برای جبران این کمبود، باید سالانه یک میلیون
تن برنج وارد کشور کرد و نباید دولت را به خاطر واردات برنج محکوم کرد و
کسانی هم که این کار را می‌کنند، بدون آگاهی از میزان تولید و مصرف به
اشتباه دولت را در خصوص واردات برنج مقصر می‌دانند.»
کاوه خاکسار، مدیرکل غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی هم اطمینان
می‌دهد که مشکلی در خصوص تأمین نیاز مردم به برنج وجود ندارد و انبارها پر
از برنج است. او توزیع نامناسب و بموقع نبودن آن را موجب افزایش قیمت برنج
عنوان می‌کند و می‌گوید: «با توزیع برنج هایی که در انبارها دپو شده،
قیمت‌ها کاهش می‌یابد. ضمن اینکه امسال وضعیت تولید برنج نسبت به سال‌های
قبل بهتر است و این هم روال هر سال است که در فصل برداشت و با عرضه برنج
جدید به بازار قیمت‌ها کاهش یابد.
در حال حاضر هم کشت 430 هزار هکتار برنج در استان‌های گیلان و مازندران آغاز شده. البته برنج در استان‌های دیگر هم کشت می‌شود اما به دلیل بهینه نبودن مصرف آب توجیهی ندارد. چنانچه در دو استان گیلان و مازندران به ازای یک متر مکعب آب 360 گرم برنج تولید می‌شود در حالی که در استان‌های دیگر این میزان بین 180 تا 200 گرم است.»
به گفته خاکسار، افزایش تولید در سال جاری موجب کاهش واردات می‌شود و این امر مهم بر عهده مسئولان مازندران و گیلان است.
بر اساس اعلام وزارت جهادکشاورزی، میزان واردات در سال 1392 یک میلیون و 950 هزار تن بوده که با افزایش تعرفه واردات برنج و رسیدن این تعرفه به 40 درصد، در سال گذشته میزان واردات این محصول به 744 هزار تن کاهش یافت.
با تمام این احوال، افزایش قیمت برنج موجب نگرانی مصرف کنندگان شده و
همچنین واردات این محصول، کشاورزان را نسبت به وضعیت کشت نگران کرده است.
همه خواهان تنظیم بازار هستند.
دلاور حیدرپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران در پاسخ به این
نگرانی می‌گوید:« با توجه به اینکه تجار، بازرگانان و واسطه‌ها می‌توانند
با کاهش عرضه در التهاب و گرانی بازار و همچنین تعیین قیمت برنج در خرده
فروشی‌ها نقش داشته باشند، از این رو می طلبد شرکت بازرگانی دولتی ذخیره
استراتژیک خود را متناسب با کشش بازار توزیع کند تا قیمت‌ها متعادل شود.
بر اساس سیاست تنظیم بازار، برای متعادل سازی قیمت برنج باید بخشی از ذخیره استراتژیک وارد بازار شود. البته توزیع برنج های خارجی باید کنترل شده باشد تا موجب افت شدید قیمت نشده و زمینه نگرانی کشاورزان را فراهم نکند.»
او ادامه می‌دهد: «هرساله برای حمایت از برنج پرمحصول، قیمت تضمینی از سوی وزارت جهاد کشاورزی تعیین، تصویب و ابلاغ می شود. در این رابطه تعیین قیمت برنج بومی ضرورتی ندارد و این سازمان فقط برای قیمت تضمینی ارقام پرمحصول، آنالیز قیمت و هزینه تمام شده را در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار می‌دهد.
زمانی که بازار کشش لازم را نداشته و محصول دچار افت قیمت شده باشد هم برابر قانون خرید تضمینی، دولت وارد عمل می‌شود و محصول را خریداری می‌کند تا کشاورزان متضرر نشوند.»
قوت غالب، زینت سفره، پای ثابت آشپزی ایرانی؛ اسمش را هرچه بگذارید، حالا
افزایش قیمتش دلیلی شده برای نگرانی مصرف کنندگان؛ مصرف کنندگانی که گاه
برنج مخلوط را با قیمت برنج خالص می‌خرند و آه از نهادشان برمی آید.
استامبولی خورها اما دغدغه شان کمتر است. برنج خارجی خودش را توی پلوی قاطی
نشان نمی‌دهد، این را از یک برنج فروش شنیده‌ام. ایران
