شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت>گروههای بهداشتی یک اقدام گسترده برای واکسیناسیون در ۱۵۰ کشور را در روز یکشنبه ۱۷ آوریل (۲۹ فروردین) آغاز خواهند کرد، به این امید که آخرین گام را برای ریشهکنی فلج اطفال یا پولیو در جهان بردارند.
به گزارش
شفا آنلاین، کارشناسان
میگویند توقف انتقال این بیماری ویروسی واگیردار که باعث عفونت میلیونها
نفر شده است، در طول یک سال امکانپذیر است و
ریشهکنی کامل جهانی فلج
اطفال را میتوان تا پایان این دهه اعلام کرد. اما نخست لازم است واکسنی که
برای بیش از ۳۰سال به طور موفقیتآمیزی برای مبارزه با فلج اطفال به کار
گرفته شده است، با واکسنی جایگزین شود که آخرین مناطق در معرض خطر را هدف
قرار میدهد.
این
کار ساده یا ارزان نیست؛ اما میشل زفران، مدیر ریشهکنی فلج اطفال در
سازمان جهانی بهداشت، میگوید شکست در زمان فعلی - هنگامی که امسال فقط ۱۲
مورد فلج اطفال در سراسر جهان از پاکستان و افغانستان گزارش شد- به معنای
آن خواهد بود که ویروس دوباره میتواند به فراسوی مرزهای این کشورها گسترش
پیدا کند.
موفقیت
در رسیدن به این هدف، فلج اطفال را به دومین بیماری انسانی ریشهکن شده پس
از ریشهکنی آبله در سال ۱۹۸۰ بدل خواهد کرد. زفران گفت: «اگر پایمان را
اکنون از روی پدال برداریم، فلج اطفال در طول چند سال آینده به بخشهای
بزرگتری از جهان باز خواهد گشت و ۱۰۰۰۰۰ یا ۲۰۰۰۰۰ مورد جدید بیماری
خواهیم داشت. کار ما تا زمانی که این ویروس به طور کامل ریشهکن شود، انجام
نشده و انجام نخواهد شد.»
پیچیدگیهای تعویض واکسن برای
موفقیت در این اقدام نهایی بر ضد فلج اطفال جایگزینی یک تعویض هماهنگ شده و
پیچیده واکسن ضروری است. بسیاری از کشورها تاکنون از واکسنی استفاده
میکردهاند که در برابر سه نوع ویروس وحشی فلج اطفال نوع ۱، نوع ۲ و نوع
۳- حفاظت ایجاد میکند؛ اما انتقال نوع ۲ ویروس فلج اطفال از سال ۱۹۹۹
متوقف شده است، بنابراین اکنون ایمنسازی بر ضد آن بیمعناست. همچنین این
خطر وجود دارد که در موارد نادری ویروس نوع ۲ ضعیف شده بهکاررفته در واکسن
به گردش درآید و باعث عفونتهای فلج اطفال «ناشی از واکسن» شود. بنابراین
از حدود ۱۵۰ کشور از ۱۷ آوریل تا اول مه در یک اقدام هماهنگ شده واکسن فعلی
را با یک واکسن دوظرفیتی یا دوسویهای تعویض خواهند کرد که حاوی ویروس نوع
۲ نیست، بلکه انواع ۱ و ۳ را هدف قرار میدهد.
زفران
میگوید این اقدامی گسترده و گامی عمده به سوی ریشهکنی فلج اطفال است. او
گفت: «ما به قلمروی ناشناختهای وارد میشویم. چنین کاری قبلا هرگز انجام
نشده است؛ اما اکنون راهی برای بازگشت وجود ندارد.»
آنی
دولتا، کارشناسان واکسن در شرکت داروسازی بریتانیایی گلاکسو اسمیت کلاین
که واکسنهای فلج اطفال را میسازد، به فراسوی ریشهکنی فلج اطفال در
سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ توجه دارد؛ یعنی به گفته او لازم است زمانی مصرف همه
واکسنهای «زنده» خوراکی فلج اطفال (واکسنهای حاوی ویروسهای زنده ضعیف
شده) قطع شود. در این هنگام جهان دوباره یک تعویض واکسن انجام خواهد داد و
واکسنهای «غیرفعال شده» یا IPV فلج اطفال جایگزین واکسنهای «زنده»
خواهند شد تا هر خطر ایجاد بیماری از طریق واکسنهای حاوی ویروس زنده برطرف
شود. البته او هشدار میدهد که افزایش تولید IPV برای برآورده کردن
نیازهای کل کشورهای جهان سالها طول خواهد کشید و اقدامات برای جلوگیری
مشکلات بالقوه فراهم آوری این واکسن در آینده باید از هماکنون شروع شود.
تاریخ ناکامیهای گذشته
اما
پیشبینی درباره مبارزه برای زدودن فلج اطفال هیچوقت آسان نبوده است و
مقامات بهداشتی چند بار در رسیدن به این هدف ناکام ماندهاند. ابتکار عمل
ریشهکنی جهانی فلج اطفال (GPEI) که در سال ۱۹۸۸ شروع شد، در اصل هدفش
پایان دادن به انتقال این بیماری تا سال ۲۰۰۰ بود و باوجوداینکه از هنگام
شروع این ابتکار عمل ۹۹ درصد کاهش در موارد فلج اطفال در سراسر جهان رخ
داده است، مبارزه برای آخرین یک درصد موارد فلج اطفال سختتر از حدی بود که
تصور میشد.
GPEI
در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که مبارزه جهانی بر ضدفلج اطفال نیاز به 5/5
میلیارد دلار اعتبار مالی دارد و پس از آن مقدار بیشتری پول لازم است تا
بیماری در حالت مهارشده باقی بماند.
این
ویروس به دستگاه عصبی حمله میکند و میتواند باعث فلج بازگشتناپذیر در
طول چند ساعت شود و بهخصوص در شرایط غیربهداشتی در مناطق جنگزده،
اردوگاههای آوارگان و مناطقی که دسترسی محدودی به مراقبتهای بهداشتی وجود
دارد، بهسرعت در میان کودکان گسترش مییابد. این کارزار برای حذف فلج
اطفال در پاکستان با خطر حملات گروههای افراطی مخالف واکسیناسیون هم
روبهرو بوده است.
ویروس
فلج اطفال نشات گرفته از پاکستان در سال ۲۰۱۱ باعث عفونت مجدد در چین شد
که بیش از یک دهه عاری از این بیماری بود. بیماری در سال ۲۰۱۳ پس از ۱۴ سال
غیبت دوباره در سوریه ظهور کرد و ضرورت انجام یک کارزار واکسیناسیون
گسترده اضطراری و گرانقیمت را ایجاد کرد. موارد فلج اطفال ناشی از واکسن
نوع ۲ در سال گذشته باعث ایجاد تهدیدات جدیدی در اوکراین و مالی شد.
دیوید
سالیسبوریِ، متخصص ایمنسازی و دستیار پژوهشی در مرکز امنیت بهداشت جهانی
در چتمهاوس در بریتانیا میگوید این آخرین یک درصد «بخشی بسیار طولانی» در
یک همهگیری سرسخت است. او گفت: «تاریخ ابتدایی برای قطع انتقال ویروس فلج
اطفال سال ۲۰۰۰ بود. بعدا سال ۲۰۱۴ و اکنون سال ۲۰۱۶ برای این هدف اعلام
شده است.» اما به گفته او حتی با شمار بسیار پایین موارد فلج اطفال در حال
حاضر تعیین سال ۲۰۱۶ بهعنوان زمان پایان انتقال ویروس ممکن است خوشبینانه
باشد.سپید
Reuters