وزارت بهداشت نیز با توجه به ظرفیت خود تمهیداتی برای ارائه خدمات درمانی افراد حاضر در مراکز بهاران در نظر خواهد گرفت. درحالحاضر ٤٤ مرکز توسط شهرداری تهران راهاندازی شده که وزارت بهداشت مسائل پزشکی، درمانی و روانشناسی آنها را تأمین خواهد کرد. هاشمی به محدودیتهای بودجهای کشور اشاره کرد و افزود: متأسفانه در هیچیک از ردیفهای بودجهای منابعی برای ارائه خدمات به معتادان دیده نشده است و همه اقدامات انجامشده برحسب وظایف انسانی بوده است. البته هاشمی در میان صحبتهایش به این نکته اشاره کرده که حضور معتادان متجاهر زیبنده شهر نیست و تصریح کرده است: «مسئولان در گذشته و در ٣٠ سال پس از انقلاب، باید به این سؤال پاسخ دهند که چرا چهره شهر به این شکل درآمده است.
من به وظایف خود در این حوزه عمل میکنم. ستاد مبارزه با مواد مخدر سالهاست که فعال است؛ اما آیا تعداد معتادان کاهش یافته است. باید به این سؤال پاسخ دهند. باید به دنبال علتها و ریشهها برویم تا بتوانیم مشکلات را مرتفع کنیم. قطعا باید از کمک مردم، خیرین و سازمانهای مردمنهاد در حل این مشکل استفاده کنیم. جلب مشارکتهای مردمی برای مشکلات اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است. دولت نیز فضای لازم را برای تحقق این مهم ایجاد کرده است».
شنبهشب با حضور مسئولان مدیریت شهری و اعضای شورای اسلامی شهر تهران، نخستین مرکز بهاران ویژه بانوان با ظرفیت ١٥٠ نفر افتتاح شده است و در این مراسم افتتاحیه فرزاد هوشیار، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران، در حاشیه افتتاحیه این مرکز گفت: در نظر داریم برای ششماهه نخست سال ٩٥ دو مرکز بهاران ویژه بانوان در شهر تهران افتتاح کنیم و امروز شاهد افتتاح نخستین مرکز با ظرفیت ١٥٠ نفر بودیم که درحالحاضر ٢٧ نفر از بانوانی که در کمپ شفق سیر ترک اعتیاد آنها سپری شده است، به این مرکز منتقل شدهاند.
قطعا در روزهای آینده سایر بانوانی که دوره درمانی
آنها در کمپ سپری شده است، به این مرکز منتقل میشوند. مدیرعامل سازمان
اجتماعی شهرداری تهران افزود: دومین مرکز بهاران ویژه بانوان نیز بهطور
کامل آماده شده است که امیدواریم در ماههای آینده و بهتدریج آن مرکز
افتتاح و به بهرهبرداری برسد.
فاطمه دانشور، رئیس کمیسیون اجتماعی شورای شهر تهران، در این افتتاحیهها
حضور داشته است و شرح مشاهدات خود را اینگونه
بیان میکند: «صبح که با ما تماس گرفتند، قرار شد در ابتدا به خیابان
هرندی برویم و وضعیت آنجا را ببینیم. ما آماده شدیم و به منطقه هرندی رفتیم
و من ترجیح دادم که با خودروِ شخصی در کوچهپسکوچههای هرندی گردش کنم؛
چون به ما گزارش شده بود که معتادها و کارتنخوابها از سطح شهر جمع
شدهاند و به کوچهپسکوچهها برده شدهاند.
در میدان هرندی، کنار مدرسه
صبح رویش، در مرکز بهاران مردان، برنامهای بود که وزیر بهداشت و خانم
پروانه مافی، نماینده منتخب مجلس دهم نیز در آن حضور داشتند. به ما گفته شد
که قرار است مراکز بهاران، توانمندسازی معتادان را انجام بدهد. مهارتهایی
مثل مهارتهای کارآفرینی که قرار است به بهبودیافتگان آموزش داده شود.
بعد از آن هم به مدرسه صبح رویش که مخصوص کودکان کار طراحی شده بود،
رفتیم. از آنجا هم قرار شد به منطقه دو برای افتتاح مرکز بهاران زنان
برویم». دانشور در ادامه افزود: «در این فاصله من گشتی در منطقه زدم و دیدم
معتادان متجاهر در سطح شهر خیلی حضور ندارند؛ ولی تعدادشان در
کوچهپسکوچهها زیاد است و البته در بینشان زن هم دیده میشد. در ضمن به
ما اطلاع دادند که تعداد آنها از ساعت ١٢ شب به بعد خیلی بیشتر خواهد شد.
ما حدود ساعت ١١ به منطقه دو برای افتتاحیه مرکز بهاران زنان رفتیم تا ساعت
١٢ شب به بعد، دوباره به منطقه هرندی بازگردیم». دانشور با اشاره به اینکه
مرکز بهاران زنان در محله مرزداران قرار دارد و ساختمانی را که بهتازگی
شهردار منطقه آن را آماده کرده بود، بهسرعت تجهیز کرده بودند، افزود: «من
فکر میکنم دلیل این تجهیزکردن سریع ساختمان، گزارش اخیر از کمپ شفق و
مطالبهگریهایی است که چند روز گذشته در شورای شهر شروع کردم و آقای دکتر
مسجدجامعی آن را ادامه دادند و بههمیندلیل بهسرعت این مرکز راهاندازی
شد و یک افتتاحیه مقدماتی صورت گرفت.
من داخل خوابگاه زنان رفتم و ٢٥ زن را گفته میشود در مرکز شفق از اعتیاد پاک شدهاند، دیدم. وقتی از آنها سؤال کردم متادون مصرف میکنید یا نه، پاسخشان منفی بود؛ ولی به نظر میرسید هنوز مصرف متادون داشتند». این نماینده شورای شهر تصریح کرد: «با زنها صحبت کردم و یکی از آنها ماه چهارم بارداری خود را میگذراند و در ماه اول بارداری به کمپ شفق رفته بود و ما در حال بررسی این مسئله هستیم. چراکه بحث سلامتی زنان در ماههای اولیه بارداری برای جنین مهم است. وقتی از آنها سؤال کردم که وضعیت بهاران چطور است، همهشان شاید به خاطر اینکه خبرنگاران در آنجا بودند، اظهار رضایت کردند، البته تازه روز اولی بود که به بهاران آورده شده بودند».
دانشور با تأکید بر اینکه همه آنها میگفتند میخواهند به خانههایشان بازگردند، افزود: «چیزی که خلأ آن در شفق و مرکز بهاران دیده میشود، بحث مددکاری اجتماعی است، اینکه آیا آنها خانواده دارند و میخواهند به کدام خانواده برگردند و آیا مسئولان برای بازگشت آنها فکری کردهاند؟ وقتی مددکاری نیست که به آنها خدمات بدهد، نمیشود انتظار پیشرفتی هم داشت و اینها پرسشهایی است که اگر بهدرستی به آنها پاسخ داده نشود، ممکن است دوباره زنان را به چرخه اعتیاد بازگرداند. من فکر میکنم در این مرحله باید کار به کاردان سپرده شود، هیچوقت به پیمانکارها، کار به صورت صحیح وصول نمیشود و همین باعث میشود استانداردهای درمانی درست نداشته باشیم، کمااینکه ما در شفق مددکاری حرفهای نداشتیم، پزشکی که بتواند بهموقع تشخیص بیماری بدهد نداشتیم، از نظر بهداشتی و تغذیه، وضعیت مطلوبی نداشتیم و مطابق گزارشهای رسیده شرایط شفق اصلا خوب نبوده و حالا سؤال اینجاست که قرار است بهاران هم شفق دیگری شود؟»
رئیس کمیسیون اجتماعی شورای شهر با اشاره به اینکه مرکز بهاران متعلق به شهرداری است، طرحش را شهرداری داده و افتتاحش کرده، بیان کرد: «اما سؤال من این است که مرکز بهاران را قرار است چه کسی اداره کند و در چه برنامهای قرار است این مرکز اداره شود و من متأسفانه پاسخ درستی پیدا نکردم، فقط جوابی که میشنیدیم این بود که بهاران قرار است کارآفرینی را به زنان آموزش دهد و ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار قرار است روی کارآفرینی کار کند. من مدام میگفتم بحث کارآفرینی جدا، وضعیت آنها از نظر سلامتی در چه مرحلهای است؟
روند درمان و مددکاریشان چگونه خواهد بود و در یک کلام چه کسی قرار است این مرکز را اداره کند؟ این مؤسسه را باید مرکز یا انجیاویی اداره کند که قبلا کارنامه قابلقبولی درباره معتادان داشته باشد. آیا از انجمنهای موفقی که در این زمینه کار کردهاند استفاده شده؟ چرا با وجود اینکه این انجمنها وجود دارند، نمیخواهیم این مراکز را به کاردانها بسپاریم؟ من الان نگران سپردن کار به افرادی هستم که کار را بلد نیستند، ممکن است دوباره با اتلاف هزینه مواجه شویم و دوباره این زنان به چرخه اعتیاد بازگردند، چون در مورد بهاران، اجباری وجود ندارد و ما نمیتوانیم زنان را به زور در آنجا نگاه داریم و وقتی از آنها سؤال میکردیم شما اینجا را دوست دارید یا میخواهید به خانه بازگردید، همهشان میخواستند به خانه بازگردند. چون مددکاری اجتماعی انجام نشده، نمیشود به خانهای که آنها از آن فرار کردهاند اعتماد کرد... من سؤالم این است که آنها میخواهند به کدام خانه بازگردند؟ به اعتقاد من و براساس مشاهداتم خانه آنها همان هرندی است...».
دانشور در پایان خاطرنشان کرد: «بعد از افتتاح بهاران مجددا به محله هرندی بازگشتیم، داخل همان کوچهپسکوچههای دروازهغار و ترمینال جنوب دیدیم که معتادان تجمع کردهاند. در یکی از کوچهها آنها بساط کرده و بازار مکارهای درست کرده بودند، صدها معتاد در هم میلولیدند و همهچیز میفروختند؛ از لنگه کفش تا موبایل و وسایل دزدی میفروختند، معتادان میفروختند و خریداران هم معتاد بودند. زندگی به شیوهشان جریان داشت، عدهای چای میخوردند، آنطرفترمواد مصرف میکردند و این یک سبک زندگی را نشان میداد که به آن عادت کردهاند و نمیشود آنها را از آن سبک خارج کرد، من همانجا متوجه خلأ تحقیقات درباره موضوع اعتیاد شدم. ما به این مسئله نگاه تحقیقی نداریم و پژوهش درستی درباره بیماری اعتیاد کردهایم و هنوز هیچکس به جواب این سؤال نرسیده است که آیا آنها این سبک زندگی را دوست دارند یا نه؟»شرق