افزایش تصادفات؛ کاهش تلفات

به اعتقاد کارشناسان راهنمایی و رانندگی بنا برآمار‌های ارائه شده تعداد جانباختگان سفرهای نوروزی در سال 93، بیش از هزار نفر بوده که این تعداد در دو هفته اول فروردین ماه سال 94 به کمتراز 500 نفر رسیده است و این کاهش بیشتر به دلیل رعایت مقررات و قوانین رانندگی، رفع معابر پر خطر و همکاری رانندگان وسایل نقلیه با پلیس راهور بوده است.

آنها براین باورند که امسال نیز مانند سال‌های قبل طرح نوروزی پلیس راهور با افزایش 15 درصدی نیروهای عملیاتی و امدادی باعث شد تا پلیس نظارت و کنترل بیشتری بر جاده‌ها داشته باشد. در همین راستا برخی محدودیت‌ها نظیر ممنوعیت تردد خودروهای دولتی و همین‌طور ممنوعیت انجام فعالیت‌های عمرانی در معابر و جاده‌ها نیز اعمال شد که منجر به کاهش 5 درصدی کشته‌های سر صحنه و همین‌طور کم شدن 11 درصدی تصادفات خسارتی شد.

  25 تا 30 ساله‌ها میانگین سن عاملان تصادف‌ها
به گواه آمار، مقصران تصادفات جاده‌ای در نوروز امسال از لحاظ میانگین سنی عمدتاً بین 25 تا 30 ساله بوده‌اند. سرهنگ «عین‌الله جهانی» معاون آموزشی پلیس راهور ناجا در این باره می‌گوید: <متأسفانه خانواده‌ها توجه و نظارت زیادی روی سابقه رانندگی و میزان مهارت و تجربه جوانان جهت هدایت وسایل نقلیه در جاده‌ها ندارند و همین موضوع گاهی باعث بروز تصادفات می‌شود. به طور کلی این امر نشان می‌دهد این افراد از تجربه کافی برای رانندگی در جاده‌ها آن هم در جاده‌های لغزنده برخوردار نبودند.>

وی مهم‌ترین علل مرگ‌های تصادفات در نوروز امسال را واژگونی خودروها عنوان می‌کند و می‌گوید: <دلایل اصلی واژگونی خودروها خستگی و خواب آلودگی راننده‌ها و از سوی دیگر لغزندگی جاده‌ها بوده است. البته نوروز امسال در شرایطی سپری کردیم که سفرهای داخلی افزایش و سفرهای خارجی کاهش یافت و از سوی دیگر نیز شاهد بارش نزولات آسمانی در سراسر کشور بودیم اما با وجود این خوشبختانه چهار درصد از میزان فوت در محل تصادفات جاده‌ای کاسته شد.>

جهانی اظهار می‌دارد: در روزهای عادی اگر بارش باران و برف در شهری مانند تهران رخ دهد آمار تصادفات دو برابر می‌شود اما خوشبختانه در نوروز امسال شاهد کاهش تصادفات جاده‌ای بودیم.

  جوانان پایبندی کمی به قوانین و مقررات دارند
طهمورث شیری استاد جامعه شناسی نیز می‌گوید: «جامعه امروز ایران به نوعی در حال‌گذار است و انتظار وقوع رویدادهای ناهنجار موضوع دور از ذهنی نیست. جوانان امروز به دلیل تغییر در نوع دید و نگاه با نسل‌های قبلی خود تفاوت‌های آشکار و پنهانی دارند و از هنجارهای مشخصی تبعیت نمی‌کنند. این نسل، پایبندی کمی به قوانین و مقررات دارند.

برای مثال در سال‌های گذشته گرفتن گواهینامه رانندگی شکل سخت و پیچیده‌ای داشت اما امروز با شرکت در چند جلسه کلاس و محدود شدن به آزمون‌هایی در سطح آموزشگاه‌ها براحتی می‌توان گواهینامه رانندگی گرفت و شرایط با نیاز جامعه منطبق شده است. البته اکثر جوانان ماشین شخصی در اختیار دارند و به دلیل نداشتن تبحر لازم شاهد اتفاقات ناگواری در این مورد هستیم.»

او معتقد است که در کنار این عوامل نبود زیرساخت‌های لازم همچون استاندارد نبودن جاده‌ها، آموزش کافی ندادن به جوانان و شناسایی نکردن مکان‌های حادثه ساز هم در شکل‌گیری اتفاقات بی‌تأثیر نیستند.

  آموزش‌های ناقص رانندگی در ایران
حسین ایمانی جاجرمی جامعه شناس شهری نیز در این باره  می‌گوید: «استفاده از خودروهای فرسوده با عمر بالا و نداشتن شرایط مناسب از علل اصلی تصادفات نوروزی است. اکثر این خودرو‌ها برای سفرهای جاده‌ای طراحی نشده‌اند و قیمت پایین آنها جوان‌ها را جذب آنها می‌کند.»
وی در ادامه می‌گوید: «جوان‌های امروز هنجارهای جدیدی را پذیرفته‌اند و گرایش‌های عجیبی در نسل جوان امروز بروز کرده است. معضل مرگ در جوانی (دایینگ یانگ) که امروز به کرات در جوان‌ها دیده می‌ شود  به صورت رعایت نکردن قوانین، توجه نکردن به ایمنی و ویژگی‌های قهرمانانه ظاهر شده است. مثلاً اگر در جاده سرعت مجاز 100 کیلومتر است با سرعت 130 کیلومتر رانندگی می‌کنند. این افراد علاقه دارند در مقابل استانداردهایی که جامعه تعریف کرده بایستند.»

موضوع بعدی که ایمانی به آن اشاره می‌کند آموزش‌های ناقص رانندگی در ایران و ضعف فرهنگ رانندگی است. او می‌گوید: «رانندگی صرفاً دانستن مهارت‌های اولیه نیست بلکه فرهنگ رانندگی باید از سنین کودکی آموزش داده شود تا در 18 سالگی از طریق آزمون‌های اداری اجازه کنترل خودرو را داشته باشند. در کشورهای خارجی اگر فردی ناقض قانون باشد دوره‌های روانشناسی را باید بگذراند چراکه مسئولان به این باور رسیده‌اند که این افراد سلامت جامعه را به خطر می‌رسانند.»

او در ادامه می‌افزاید: «مشکل دیگری که در زمینه فرهنگ‌سازی با آن مواجهیم نداشتن انجمن‌های آموزش فرهنگ است. در این انجمن‌ها هنجار‌ها شکل گرفته و سپس از طریق برنامه‌های فرهنگی به مردم آموزش داده می‌شوند. به دلیل نبود این انجمن‌ها و آشنا نبودن به خرده فرهنگ‌ها جوان امروز نمی‌تواند تعریف درستی از راننده خوب بودن داشته باشد چون این نسل فکر می‌کند راننده خوب بودن یعنی دست فرمان خوب داشتن، یا کسی که صرفاً از قوانین تبعیت می‌کند. آموزش فرهنگی این چنینی هم کار این قبیل انجمن‌هاست که کشور ما در این مورد بشدت ضعف دارد.»

  دلایل وقوع تصادفات
سرهنگ نادر رحمانی رئیس مرکزاطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور می‌گوید: «خستگی وخواب آلودگی درصدرعلل بروز حوادث رانندگی بویژه درایام نوروز است و پس از آن سرعت و سبقت غیر مجاز از عوامل مهم حادثه ساز محسوب می‌شوند.

  در وقوع تمامی این حوادث عامل انسانی نقش مهمی دارد و با رعایت یک سری نکات ساده براحتی می‌توان از وقوع آنها جلوگیری کرد. رانندگان باید مسیر سفر را نیز به عنوان بخشی از سفر خود بدانند و در مقاطع زمانی دو ساعته حتماً مدتی را استراحت کرده و سپس ادامه مسیر بدهند.>
 وی بهترین زمان سفر را ساعات ابتدایی روز می‌داند و می‌افزاید: گاهی رانندگان بعد از فعالیت روزانه و بدون استراحت وارد جاده‌ها می‌شوند و طبیعی است که در این شرایط احتمال بروز حوادث رانندگی نیز بالاتر می‌رود. هنگام بازگشت از سفر نیز رانندگان باید توجه داشته باشند که حتماً خواب و استراحت کافی داشته و سپس پشت فرمان بنشینند.
همچنین سهم واژگونی خودروها در این ایام 2/49 درصد است که خودرو پراید با 23 درصد و موتور با 20 درصد به ترتیب در مقام اول و دوم قرار دارند.
رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ادامه می‌دهد: امسال بیشترین واژگونی خودروها در ایام عید اتفاق افتاد، آن هم به این دلیل که رانندگان بعد از صرف ناهار، اقدام به رانندگی می‌کردند. بیشترین ساعات تصادفات منجر به فوت بین 14 تا 18 و بیشترین مکان تصادفات منجر به فوت هم در شعاع 30 کیلومتری شهرها اتفاق افتاده است. پس از واژگونی خودروها به ترتیب عدم توجه به جلو با
5/ 32 درصد، سبقت غیرمجازبا 7/ 23 درصد، عدم رعایت سرعت مطمئنه با 4/ 22 درصد و عدم کنترل وسیله نقلیه با 5 درصد حادثه آفرین شدند.
 هوشمند شدن شیوه‌های نظارت
 صلاح‌الدین زینی، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران نیز این میزان سوانح جاده‌ای را ناشی از بی‌توجهی رانندگان به قانون می‌داند و می‌گوید: با تدابیری که پلیس راهور ناجا اندیشیده بود نوروز امسال با کاهش 5 درصدی خسارت‌های مالی و جانی در سفرهای نوروزی مواجه شد. البته در این مورد هوشمند شدن شیوه‌های نظارت در سطح شهر و جاده‌ها، بالا‌تر رفتن فرهنگ رانندگی هموطنان نسبت به سال گذشته و افزایش نرخ جریمه‌های رانندگی که از نظر روانی تأثیر زیادی روی رانندگان گذاشته است از مهم‌ترین عواملی بود که تصادفات فوتی و جرحی را کاهش داد.  وی می‌افزاید: در کنار این عوامل، شناسایی نقاط حادثه خیز و رفع آنها، تلاش پلیس راهنمایی و رانندگی در شناسایی دلایل اصلی تصادفات و مطالعه و بررسی تک به تک موارد هم در کم شدن اتفاقات ناخوشایند آغاز سال نقش داشتند.

رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران در ادامه اظهار می‌دارد: یکی از موضوعات قابل پیگیری پایین بودن کیفیت خودروها است که این امر نیازمند پیگیری‌های بیشتری است. البته اقدامات دیگری هم صورت گرفته که در نوروز سال آینده با هدف کاهش حداکثری تصادفات شاهد آن خواهیم بود مثل اصلاح جاده‌های پر حادثه.
وی در پایان می‌گوید: کاهش مرگ و میر و حوادث جاده‌ای در نوروز امسال نشان داد که پلیس راهور ناجا شبانه روز با رصد تمامی جاده‌ها و معابر حادثه خیز نقش تعیین‌کننده و بسزایی در کنترل و مدیریت حوادث دارد.

به هرحال می‌توان با ایمن‌سازی جاده‌ها و رعایت کامل قوانین و مقررات رانندگی از سوی هموطنان آمار کشته شدگان در حوادث و سوانح جاده‌ای را کاهش داد به شرطی که همه بویژه جوانان هشدارها و توصیه‌های ایمنی پلیس راهور ناجا را جدی بگیرند.ایران