شفا آنلاین>جامعه پزشکی-همایش ها> رضایت فرد بیمار، معاینات استخدامی، بیمه‌ای و ارجاع بیمار برای دیدگاه کارشناسی از سوی مقام‌های دارای صلاحیت از جمله مواردی هستند که می‌توان اطلاعات مربوط به بیمار را فاش کرد. دستور صریح قاضی نیز یکی دیگر از این موارد است.
برای مثال قاضی دستور می‌دهد برای طلاق بین دو فرد، معاینات پزشکی روی
هر دو انجام شود تا سلامتی جسمی و روانی هر دو مورد بررسی قرار بگیرد. به
همین علت، در اینجا پزشک نمی‌تواند اطلاعات بیمار را به علت رازداری پزشکی
نزد خود محفوظ نگه دارد. چه بسا مخفی نگه داشتن اسرار حتی باعث محکومیت خود
پزشک شود. تصمیم جدی بیمار برای آسیب رساندن و صدمه جدی به خود یا دیگران
نیز از مواردی است که پزشکان باید به مراجع قضایی اطلاع دهند و نگهداری آن
جایز نیست. طبق دستور ماده شش قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب سال 81، اعلام کودک آزاری به مراجع قضایی توسط پزشک لازم است. متاسفانه این قانون در کشورهای دیگر نسبت به ایران بیشتر پیگیری می‌شود و هنوز بسیاری از پزشکان با وجودی که آثار سوختگی و شکستگی‌های متعدد را در کودکان مشاهده می‌کنند، این موضوع را به مراجع قانونی و قضایی اطلاع نمی‌دهند. این پزشکان باید در نظر داشته باشند، تخلف از این قانون موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا میلیون ریال خواهد بود. همچنین طبق قانون جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی و واگیردار مصوب سال 2 و آیین‌نامه اجرایی ماده 8، تمامی مراکز بهداشتی و درمانی موظف هستند در صورت مشاهده علائم بیماری‌های خطرناک واگیردار، آن را در اسرع وقت به وزارت بهداشت اطلاع دهند.
هرچند برخلاف تصور رایج، در کشور ما هیچ قانون یا بخشنامه‌ای برای افشای ابتلای افراد به ویروس HIV وجود ندارد. قانون ثبت و گزارش اجباری بیماری‌های سرطانی، مصوب سال 63، همچنین پزشکان را موظف می‌کند در پایان ماه، فهرست بیماران جدید سرطانی را به وزارت بهداشت و مقامات مسئول اطلاع دهند. اعلام ولادت و فوت افراد نیز طبق قانون ثبت احوال مصوب سال 55، پزشکان را موظف می‌کند این موارد را گزارش دهند.
در بسیاری از کشورها فوت و تولد جزئی از حقوق و رازهای خانواده به حساب می‌آید و پزشک در آن دستی ندارد، اما در ایران تمام این موارد باید حتماً ثبت و گزارش شوند. افشاهای دیگری نیز وجود دارد که شاید به صورت مستقیم با بیمار در ارتباط نباشد. برای مثال بسیاری از پرستاران یا پرشکان شاهد، عمل خطای همکار خود هستند و همگی بدون در نظر گرفتن فرد همکار، وظیفه دارند خطای انجام شده توسط وی را به سازمان‌های قضایی اطلاع دهند. چه بسا پوشیده نگه داشتن این مسائل در حالی که فردی از کادر بیمارستانی به آن آگاهی دارد، خود جرم تلقی شود.سپید
مرتضی اشراقی
عضو گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران
نظرشما
آخرین اخبار