شفاآنلاین>سلامت>لذت در زندگی چشیدن طعم خوب یک غذای لذیذ است. طعمی که شاید سالها زیر دندان بماند و فراموش نشود. هرچند که خوردن غذا بالاترین لذت دنیاست اما یک ضرب المثل چینی میگوید: پدر بیماری هر چه که باشد، تغذیه ناسالم مادر آن است.
به گزارش
شفاآنلاین ، ۴۴ درصد مرگ و میرهای
افراد زیر ۷۰ سال و ۴۸ درصد مرگ و میرهای افراد بالای ۷۰ سال در ایران با
تغذیه ناسالم در ارتباط است.
از سوی دیگر همین آمار و ارقام میگویند که 80
درصد بیماریهای قلبی و عروقی و 30 درصد سرطانها
با تغذیه سالم قابل پیشگیری هستند. آمارها نشان می دهد که
33 درصد مردم ایران کم تحرک هستند، 28 درصد کلسترول
بالا دارند، مصرف قند و شکر و روغن نیز در کشور از میانگین جهانی
بالاتر و در مقابل مصرف میوه و سبزی از حد مجاز پایین تر است.
با
این حال اما براساس آنچه که بانک مرکزی در سال 91 محاسبه کرده است،
ایرانیها سالانه بیش از ۱۱.۱ هزار میلیارد تومان برای خوردن غذا و
خوراکیهای آماده (فست فود یا مواد غذایی سریع) هزینه کرده اند و این رقم
در سال 95 به مراتب میتواند رو به فزونی گذاشته باشد.
شهرداری تهران در
اقدامی بی سابقه دست به نصب بنرهایی در سطح شهر تهران زده که حکایت از
اقدامی برای تغییر الگوی تغذیه در کشور دارد. به گفته علی اصغر محکی، مدیر
کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران،۲۳ درصد هزینههای شهروندان
تهرانی برای تهیه مواد خوراکی صرف میشود و ایجاد یک الگوی مناسب تغذیه
میتواند سلامت بیشتر جامعه را تضمین کند.
در این راستا شهرداری تهران
عقیده دارد که میتوان آگاهی مردم را از راههای مختلفی مانند آموزشهای
چهره به چهره و ارایه مشاورههای بهداشت و تغذیه سالم، اطلاع رسانی محیطی،
برنامههای رسانهای و بهرهگیری از بستر فضای مجازی بالا بُرد.
الگوی تغذیه ایرانیان صنعتی شده است
سبک زندگی نه
تنها در ایران بلکه در جهان در حال تغییر است و قطار زندگی با سرعت هر چه
تمام تر به سمت صنعتی شدن پیش میرود. بنابراین بسیاری از الگوهای غذایی ما
ایرانیان که از گذشته وجود داشته و در فرهنگ و اعتقادات ما ریشه داشته و
برای سلامت جسم مفید بوده رو به تغییر میرود. از جمله گرایش به مصرف
غذاهای حاضری که بخش زیادی از بیماریها مثل فشارخون بالا، چربی خون و
دیابت و حتی انواع سرطانها را به دنبال داشته است.
چرا غذاهای حاضری مضرند؟
در واقع اگر بخواهیم به این غذاهای
حاضری نگاهی بیندازیم و بببینم که چرا غذاهای مضری هستند. باید بگوییم که
یکی از دلایل اصلی آن است که غذاهای حاضری از گروه سبزی ها که یکی از گروه
مفید هستند بهره ای نبرده اند.
از طرفی آنها از گروه های غذایی تشکیل می
شوند که شامل غلات و چربیها هستند که مصرف زیاد از حد آنها باعث
بیماریهای مختلف میشود.
بخشی از سوسیس و کالباس ها یا مواد غذایی حاضری
سرشار از چربی های اشباع شده هستند که برای سیستم قلب و عروق مضرند. علاوه
بر آن نگهدارنده هایی به آنها اضافه می شود که به دلیل استفاده بیش از حد
خطرات بی شماری برای سلامتی دارند.
متاسفانه در کارخانه ها
نظارت دقیقی روی مواد غذایی تولیدی نمی شود و مواد نگهدارنده بیش از مقیاس
مورد نیاز به مواد غذایی افزوده می شود. مواد نگهدارنده در غلظت زیاد
مشکلات بسیاری را در بدن ایجاد میکنند.
تحقیقات نشان می دهد که استفاده از
نیترات و نیتریت در فراورده های گوشتی مثل سوسیس و کالباس رابطه مستقیمی
با بسیاری از سرطان ها دارند. از طرف دیگر به دلیل چربی زیاد این محصولات
سبب بروز کبد چرب و بالارفتن چربی خون و در نهایت بروز بیماری های قلبی و
عروقی در افراد می شود.
میوه ها و سبزی ها به
دلیل اینکه یکی از منابع تامین کننده فیبرها، ویتامینها و مواد معدنی مورد
نیاز بدن هستند به کنترل و جذب قندها و چربی ها و سدیم کمک می کنند. از
طرف دیگر استفاده کم از سبزی ها و میوه ها در سبد غذایی خانوارها سبب شده
که میزان چربی، قند و سدیم در بدن ما افزایش پیدا کند.
هر روز کوهی از نمک می خوریم
بخشی از غذاهای حاضری که به فرهنگ غذایی ما وارد شده اند،
غنی از سدیم هستند و علاوه بر مواد نگهدارنده این سدیم سرشار سوسیس و
کالباس است که این مواد غذایی را به موادی مضر تبدیل می کند.
علاقه زیاد کودکان و نوجوانان به خوردن چیپس و پفک و ذرت مکزیکی اشاره کرد و
گفت: نسل جدید پیتزا، سیب زمینی و چیپس و پفک را به غذاهای سنتی و میوه ها
ترجیح می دهند.
بنابراین به دلیل علاقه به مصرف این گروه های غذایی مصرف
سدیم در جامعه افزایش پیدا کرده است. غذاهای کنسروی و اکثر فراورده های
گوشتی مثل سوسیس و کالباس و تنقلات امروزی، اکثر شورها و سسها و در کل
بیشتر ترکیبات کنسروی منبع غنی سدیم هستند.
نان منبع اصلی نمک
یکی از منابع غنی سدیم نانهای ما هستند که ما به آن
توجهی نمی کنیم. متاسفانه به دلیل این که نان در سبد غذایی ایرانی ها یکی
از غذاهای اصلی به شمار میآید بخش زیادی از سدیم را وارد بدن میکند که
این می طلبد که وزارت بهداشت نظارت دقیق تری بر میزان افزودن نمک به آرد در
نانوایی ها داشته باشد.
بشقاب سلامتی به سبک آمریکایی ها
باید الگوی صحیح غذایی به مردم توصیه
کنیم، گفت: انجمن قلب آمریکا و دیابت کانادا بشقاب غذایی سالم را برای طول
عمر طبیعی و کاهش بیماری به مردم ارائه کرده اند.
در این الگو نیمی از
بشقاب ما باید شامل سبزیجات باشد و نیم دیگری از آن به دو بخش تقسیم می
شود، بخشی به غلات (ترجیحا غلات سبوس دار)، سیب زمینی یا ماکارونی اختصاص
دارد و نیم دیگر یعنی یک چهارم باقی مانده بشقاب برای حبوبات و گوشت سفید
در نظر گرفته شده است. در کنار این بشقاب در برنامه غذایی روزانه توصیه شده
که حتما میوه و لبنیات فراموش نشود.
مراقب دوغ و کشک باشیم
دوغ یکی از نوشیدنی های محبوب ایرانی هاست
اما همین دوغ و کشک اگر تحت نظارت تولید نشود می تواند یکی از منابع اصلی
سدیم به بدن باشد. در واقع اگرچه سدیم یکی از منابع ضروری و مورد نیاز بدن
است اما دریافت اضافی آن باعث افزایش فشار خون، عملکرد سیستم قلبی و عروقی و
کلیوی اثر می گذارد و می تواند با خود سکته و ایست قلبی به همراه داشته
باشد.
چون ذائقه ما انسان ها از بعد از 6 ماهگی شکل میگیرد بنابراین باید
الگو و عادات غذایی را به گونه ای در فرد شکل گیرد که سدیم بخش اندکی از آن
باشد. غذاهایی که حتی که به ذائقه ما زیاد هم شور نمیآید حاوی سدیم هستند
و ما در هنگام طبخ نیز به آن نمک اضافه می کنیم.
ما به شوری عادت کرده ایم
استاندارد استفاده از نمک 5 گرم در روز است و ما بیش از استاندارد
نمک مصرف می کنیم می توان گفت که همه ما ایرانی ها به ذائقه شوری عادت
کرده ایم. وقتی برای ساکت کردن بچه حاضریم پفک به دستش بدهیم، ذائقه او را
با شوری پرورش میدهیم.
غذاهای سنتی هم میتواند به اندازه فست فود مضر باشد
غذاهای سنتی میتواند به اندازه فست فود به بدن ضرر
بزند. کاملا به روش طبخ بستگی دارد. یکی از ویژگی ها
غذای ایرانی این است که می توان آن را به چندین شیوه طبخ کرد.
زنان و
مادران نقش پررنگی در سلامت افراد خانواده دارند. اگر زنی از مواد غذایی
سالم استفاده کند، غذای سنتی را نیز می توان یک غذای سالم تلقی کرد. اما
اگر مواد تامین کننده آب گوشت یا قرمه سبزی ناسالم باشد می تواند بیش از
فست فودها به بدن آسیب برساند.
آموزش به زنان به خصوص که هم در تعیین ذائقه
فرزندان و هم در طبخ غذا در خانه نقش ایفا می کنند ضروری است. اگر الگوی
غذای سالم را برای مادران در نظر بگیریم می تواند سال های آینده تاثیر خوبی
بر ارتقاء سلام جامعه و کاهش بیماری های داشته باشد.
بنرهای سلامتی میتواند تاثیر گذار باشد، اگر...
یکی از مهم ترین کارها که می تواند جهشی را در سبک
تغذیه ایرانیها ایجاد کند همین بنرهاست.
البته فارغ از آن وزارت صنعت و
معدن که مجوز ورود بسیاری از کالاها و مواد غذایی را به داخل کشور می دهد
تا مدارس و وزارت بهداشت و شهرداری می توانند به شکلی در الگوی غذایی تاثیر
گذار باشند.ابتکار