متاسفانه جامعه پرستاری کشور در سال های اخیر گرفتار مشکلات زیادی شده است که باعث گردیده حل مسائل پرستاری، به حاشیه برود. در حالی که شاهد افزایش مراجعات مردم و بیماران به مراکز درمانی هستیم، اما مسئولان و تصمیم گیران حوزه سلامت و وزارت بهداشت، آنطور که باید و شاید متوجه مشکلات پرستاران نیستند.
در کنار سختی شغل پرستاری، یکی از مشکلاتی که پرستاران را
آزار می دهد، برخوردهای بعضا نامناسب از سوی برخی بیماران و همراهان آنان است. بطوریکه، روزی نیست
که خبری از درگیری های لفظی و فیزیکی بیماران و همراهان آنان با پرستاران در گوشه
و کنار کشور نداشته باشیم.
خشونت علیه کادر پرستاری
با مرور اخبار آرشیوی، متوجه می شویم که اولین حمله به
پرستاران توسط همراهان بیماران در سال جاری، مربوط می شود به ۱۲ فروردین ۹۴ در
بیمارستان شهید مدرس شهرستان ساوه که در آن حادثه دو پرستار از سوی فردی که برای
پانسمان دستش به بیمارستان آمده بود، مورد حمله قرار می گیرند و یکی از پرستاران
که دانشجوی پرستاری است از ناحیه ران پا چاقو می خورد.
به فاصله دو هفته از وقوع آن حادثه، دومین حمله به پرستاران
در سال ۹۴ اتفاق می افتد و این بار در نقطه ای دیگر از کشور، پرستار مرد تنها به خاطر
احساس مسئولیتش و اینکه در صف اول پاسخگویی به بیماران قرار دارد، توسط همراهان
بیمار مورد خشونت فیزیکی قرار می گیرد.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار، با عنوان این مطلب که
پرستاران در معرض انواع تهدیدها و خشونت های کلامی و فیزیکی قرار دارند، می گوید: بررسی ها نشان می
دهد بیش از ۹۰ درصد پرستاران در محیط کار، خشونت های کلامی و ۳۰ درصد نیز خشونت
فیزیکی را تجربه کرده اند.
وی با انتقاد از اینکه پرستاران در محیط کاری امنیت لازم را
ندارند، می افزاید: وظیفه تامین امنیت پرسنل بر عهده مدیریت بیمارستان است. ولی متاسفانه
در این زمینه کم توجهی می کنند و همین ضعف مدیریتی باعث می شود که پرستاران همواره
در معرض خشونت های فیزیکی و کلامی قرار بگیرند.
در مطالعه ای، پرستاران شاغل در اورژانس بيمارستان های
منتخب دانشگاه علوم پزشکی همدان مورد مطالعه قرار گرفتند که نتايج این مطالعه نشان
داد ۹۶ درصد پرستاران در طول دوره کاری خود مورد خشونت قرار گرفته بودند. همچنین،
خشونت عليه پرستاران مرد بيشتر از پرستاران زن بوده است. بيشترين عامل خشونت عليه پرستاران، خشونت
کلامی بوده و بيشترين علت و عامل محرک بروز خشونت شلوغی و ازدحام در ايستگاه
پرستاری بوده است.
تهدید سلامت پرستاران
جامعه پرستاری به دلیل اینکه در خط مقدم مراقبت از بیماران
قرار دارد، همواره سلامت او تهدید می شود. مواجهه با بیماران مبتلا به ایدز،
بیماران عفونی، بیماران روانپزشکی و...، از جمله مشکلاتی است که سلامت پرستاران را
تهدید می کند. شاید نمونه اخیر آن، مرگ پرستار نیشابوری، بهترین ادعا برای این
مثال باشد. او که مشغول خدمت به بیمار مبتلا به آنفلوانزا بوده است، خودش نیز
مبتلا می شود و در نهایت جان خود را از دست می دهد.
دکتر ایرج حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت که برای تقدیم پیام
تسلیت وزیر بهداشت به خانواده پرستار رضایی، به نیشابور رفته بود، درباره درگذشت مرحوم
رضایی ثانی، اظهار کرد: نمونهها بررسی شده و فوت وی به علت مبتلا شدن به بیماری و
ویروس H۱N۱ به دلیل مواجهه با مبتلایان بوده
است؛ گرچه این اتفاق بسیار دردناک و ناراحتکننده است ولی تحلیل پیچیدهای ندارد.
این پرستار فداکارانه به تمام بیماران خدمت میکرده در مواجهه با بیماران، به این
ویروس مبتلا شده است و این نوع اتفاقات در همهجا میافتد اما امیدواریم به حداقل
برسد.
نتایج تحقیقات نشان می دهد که پرستاران و پرسنل بهداشتی
سالانه بیش از ۲۰۰ هزار مورد آسیب شغلی را تجربه میکنند. خطراتی که این افراد را تهدید
میکند شامل تماس با پاتوژنهای منتقله از راه خون و سایر عوامل عفونی، خطرات
شیمیایی، روانی، اجتماعی، فیزیکی و ارگونومی است.
در این میان بیشترین خطر شغلی تهدید کننده کارکنان مراقبتهای
بهداشتی، عوامل فیزیکی و ارگونومی است که به واسطه جابجا کردن، انتقال دادن
مددجویان است.
پرستاری در میان مشاغلی است که بیشترین میزان صدمات اسکلتی
عضلانی را دارد. این صدمات در فعالیتهای حرفه پرستاری با عوامل خطرساز ارگونومیک در
ارتباط است و در بیشتر موارد به عوامل مربوط به نیرو و وضعیتهای کشش اندام نسبت
داده میشود.
به گفته دبیرکل خانه پرستار، استرس شغلی و عوامل ناشی از شب
کاری در حرفه پرستاری باعث شده که بیش از ۷۰ درصد پرستاران بعد از ۱۲ سال کار دچار
آسیب های شغلی شوند.سلامت نیوز.